KAN HMABAK HI THLIR ILA

  • Mahmuaka Chhakchhuak

Mizoram hi India ram chhunga State sawm hnih leh pariat zingah mihring cheng tlemna ber pahnihna niin Nuai 12. 27 vel kan cheng mek a, keini aia tlem zawk chu Sikkim niin Nuai 6. 83 vel an cheng mek a ni. Mihring cheng tamna ber State chu Uttar Pradesh niin mihring Maktaduaih 23. 32 vel an ni a, khawpui mal angin Delhi khawpui ringawtah pawh khuan mihring 10,927,986 vel an cheng mekin Mumbai khawpuiah phei chuan mihring 12,691,836 an cheng a ni. Mizoram State aia mihring tamna hmun hi India khawpui zingah sawm thum chuang lai a awm a, Mizo hnam hi kan la tlem hle a ni.

Hetiang a nih mek lai hian State leh UT heti zat awmah a pachhe berte zinga chhiar tel tur kan la ni zel bawkin intodelhna kawngah phei chuan a hnufum ber kan la ni reng bawk a. Thawhchhuah engmah kan nei lo a, ram danga thawnchhuah tur thlai thar chhuah engmah kan la nei hek lo. Tunhnaiah tute emaw remhriatna avangin Sialhawk Lakhuihthei 230 Kgs chu UAE-ah thawn a ni a, Tomato pawh tumkhat emaw chu kan thawn bawk awm e. Hengte hi kan vawikhat thawnchhuahna ni awm tak a ni a, kum dangah hian kan la thawn leh zel thei ang em tih chu la hriat rih loh a, thawn zel thei ila a duhawm hle awm e. Hetianga ram danga thawnchhuah tur thlai kan han nei hi thil lawmawm tak a nih rualin State dangte pawh hian tum engemawzat an lo thawn tawh thin a, mi hnunga kal ve bek bek mai chauh kan ni tih hriat erawh chuan hmasawnna tur kan la ngah zia a hriatthiam theih mai awm e.

Chutianga ram danga thawn chhuah tur thlai kan lo thar tak hial karah chuan kan intodelh lo viau tih chu sawi kher ngai loa mitin hriatsa reng a ni bawk a. Kan thawn chhuah thlai ang bawk chu nitina State dang atanga kan lakluh reng a niin ram chhunga chengte ngei pawhin manto tak taka kan lei reng a ni tho si. Eng thlai berah emaw hian intodelh ila, kum khat emaw tal hi chu State dang atanga lakluh ngai lo hian awm thei ni ila chuan kan hmai pawh a uang deuh tur a nih laiin eng thlaiah mah kan intodelh lo a, intodelh lo chung chungin a hautak ber ang chi hlirin kan la khawsa zel bawk si. Inneih, Piancham lawm leh thil tihkhawmna reng rengah ei leh in a tel zel a ngai tawh a, ei leh in telloin kan in kokhawm thei tawh lo chu a nih tak ber hi maw. Mahni hnam zia bo thakin min awptute zia, a hautak lai ber ang zel lachhawngin thil kan buatsaih ta zel mai bawk si te hi khap thei ni sela thil khap chakawm ber a ni hial awm e. Kumpinu khan kum 57 chhung lek min awp khan kan hnam zia tam takte chu chhilhboin a aiah an hnam tih dan min zirtir a, thiam leh thiam loin chungte chu vawiin thlengin kan la chhawm ta zel bawk a.

Kan thalai zingah ngei pawh Sap tawnga tawng thiam lo chu changkang lo riauin kan han hria a, sap tawng chu changkang tehna hmanruaa kan han hmang ta tlatte hi a pawi hle a ni. Chutih laiin kan Mizo tawng zawk lah chu kan thiam chuang hauh lo a, tawngah leh ziakah kan sawisa kual chiam thin a nih hi. Inzirtir thar leh ngai khawpin kan pianpui tawng, Mizo tawng pawh kan lo thiam tawh lo hi zah nachang lah chu kan hre hlawm bawk chuang der lo lehnghal a, social media lama duhtawka kan tawng kan han sawisak dan hi vei awm tak a ni. Hetiang zela kan kal chuan kum reiloteah he hnam hian tawng bik pawh a nei tawh lo thei ngei ang. Nagaland-ah ngei pawh hnam chi hrang sawm leh pali lai an awmin anmahni hnam chi hrang ang zelin tawng hrang an lo neih theuh bawk si avangin an inbiak pawh theihna ber atan Nagamese chu an hmang ta ringawt a. Nagamese lah chu ziak awm lo, tawng chauh a ni lehnghal a, an Official language erawh Indian English daih a ni thung si. Hetiang harsatna hi keini chuan kan nei lo nain kan hnam tawng neih chhun ber chu kan sawisa ta vak thung si.

Tawng lamah chauh pawh niloin mizote hian kan hmabak hi sawi thiam har tak a niin a thim zawng hlira thlir phei chuan thim tak a nih theihna lai pawh a awm. Pathian zarah chulam chu thleng lo turah inngai ila. Tun dinhmun atanga thlir chuan thu lawmawm lam hi beisei tur a tam tlat si lo a, chinchang hriate an mangang ta mek a nih hi. Cancer leh HIV lamah midang zawng aiin kan chungnung a, Intodelhna lamah kan hnufum em em laiin Incheina lamah erawh chhuanawm tak kan ni thung bawk si. Thenawmte’n TV an neih chuan neih ve kher kan tum a, Fridge an neih chuan neih ngei ngei kan tum zel bawk a nih hi. Pi leh pute atanga kan hnam hmel mawina leh hnam hmel lanna ber hiala kan lo neih tawh Tlawmngaihna ber pawh tunah chuan a bo ta lek lek chu a ni ber mai a, inzirtir thar leh kan mamawh zia kan sawi kan sawi tawh a nih hi. Tlawmngaihna kan lantir berah pawh midang hriat loh hlau takin thlalak kan thehdarh a, langsar taka tlawmngaihna lantir kher kan tum ta em ni tih tur a ni ta zawk hial mai hi hnam boral tur zia a ni thei mai lawng maw le.

CoviD hripuiin kum hnih chhung vel kan nunphung min tibuaiin mitin kan buai a, sorkar ngei pawh a buai a, chumai ni loin kan ze tha lo zawng zawng pawh min phawrh sak ta vek mai a nih kha. Mahni hlawhfate, kan hnuaia hnathawkte hlawh pawh pek theih loh laia lehlama langsar taka midang va tanpuite pawh kan hreh hauh lo a, mi pawisa ba tun chungin kan In luah tute Inluah man kan ngaihdam thu chu sawi nuam kan ti viau bawk a nih kha. Sawi tur a tam, hetiang hi kan hnam nihna a nih chuan a pawi hle ang a, kan bansan vat lo a nih phei chuan kan hnam hi hnam zahpuiawm tak kan la ni lehzual ngei ang. Zonun zemawi kan tih thin ngei pawh tun hunah meuh chuan sum leh pai tello chuan kan lantir thei ta meuh lo chu a ni ber a, ei leh in tello chuan inkohkhawm pawh kan harsat ta a nih hi.

Kan hmabak hi thlir ila, kan chhehvela hnam dangte’n min tlan pelh thui tawh ziate, Chakma ringawt pawh kan ngam tawh lo chu a nih hi. Assam lama kan ramri chin nia kan hriat pawh kan hauh ngam lo a, kan hauh ngam chin pawh kan luah thei hek chuang si lo. Ram rawngbawltute an thau tual tual a, an rawngbawlsak mipuite kan cher telh telh bawk site hi hnam hmasawn mek awmdan tur nge ni ang a, hnam boral tur zia zawk ni ang tih pawh hi ngaihtuah tham tak a ni ta e. Kum tharah hian Harh tharna ropui tak kan chang a nih hlauh chuan kan mutthlukna ata thoin chak takin midang hnungah kan tlan ve mial mahna le.

Leave a Reply

error: Content is protected !!