- H. Lalroluahpuia
A vawi khatna atan March ni 29, 2023-ah Lunglei Municipal Council inthlan neih a ni dawn a. Tute nge tling ang a, eng party-in nge sawrkarna siam ang tih inrinsiak hunlai a ni. Nipui thawk rualin khawpui boruak a lum chhova. Kum tawp lama ram pumhuap inthlanpui awm tur nena zawm tum tlatte nen kan kat nuk mai, Mizoram hian chhimthli a nghak a ni mai thei. Hmangaihtu mamawh tak, Lunglei hi Mizoram khawpui pahnihna a nih ang takin Mizo thinlungah a te thei tak tak lo a ni tih pawh a lang thei awm e.
Min tiamtuten min pe a, a lawmawm. Kan politician-te hi dawt ringawt sawi tura ngaih tur an ni lova, anni lam pawh hian mipuite hi an sawi apiang awih zel turin min la ring chhin ngai bik lovang. Political party hrang hrangte manifesto hi inziah that siak mai mai tur a ni lova, vote kan thlak dawna kan hriat chian leh ngaih pawimawh ber turte zinga mi a ni a, a hlawhtlinna hmuh chenin kan zavaia chanvo a ni. Tuna LMC lo piang ta pawh hi party tinte bakah politician leh mipuite kan zavaia a inang tlanga min tiharhtu ni thar thei se tih a duhawm hle. Kan intiam a nih chuan a hlawhtling bawk tur a ni.
LMC hi mi thenkhat tan chuan lawmna tur a ni ngei ang; nghakhlel taka thlir a, nawr hming pu lek lekte thleng pawhin kan bang bik lo mai thei. Chutih rualin, Lunglei mipui engemawzatte hi chuan kan lo nghakhlel lutuk miah lo niin a lang. Kum 2018 Mizoram inthlanpuia tuna rorel lai party kan vote chhan pawh kha a lo ni kher lo mai thei bawk. Manifesto/policy tih lam hi kan ngaihsak a lo la ni lutuk lo deuh thei a; mahse tehna dik hmang tura mipui lam kan harh hi a hun a ni. Buklung dik khai ila, ngaihtuahna thar nen Lunglei tha zawk siam tura vote thlak hi Lunglei tih tur a ni dawn, tumah kan tlanchhe thei lovang. Mahse, “Mizote hi chuan mahni party zel hi kan vote leh nge nge thin a nia,” tih fiamthu te hi kan nei a; eng pawh ni sela tun tum chu Lungleiin hmangaihtu a mamawh kan intihsiak lai pawha min phatsan ve ngai hauh lo, engtik lai pawha min hria a, min hmangaih tlat rengtu Pathian rawn ila, Pathian tihna tak tak nen zawk vote i thlak theuh dawn teh ang u. Mipui lamin Pathian malsawmtlaka inthlan kan hmachhawn a, kan hlen chhuah a tul tihna ni.
Mizoram pumhuapin Lungleiin ngaihven a hlawh thar a, hmangaihtu chu sawi loh, a der tal pawha ngaihsaktu nei lo ang hiala inngai thin Leitlangpui chi liaktute tana hmasawnna pakhat chu a ni ve reng reng mai. Hei hi keimahnia thil tha zawk leh hmasawnna thar, danglamna tha zawk tana bultanna thar a nih beisei ila. Kan zavai hian kan nihna leh dinhmun, theihna zawn atang theuha LMC tha mi nei tura kan tan tlan a, kan thawhho a ngai a ni. Kan beisei, Leitlangpui hmangaihtute chu keimahni hi kan ni mai tur a ni a; mi dang, tute emaw kan nghah hian kan na a, kan rum a, kan vui leh thin. LMC inthlana vote nei tur zawng zawngte hi tun atana Lunglei hmangaihtu, thu mai ni lo, a tak taka thil tih hmanga, “Leitlangpui i chul dawn lo,” titute ni thar leh ila, chu hmangaihnaah chuan kan rinawm thar leh vek a ngai bawk ang.
LMC tan hian cheng nuai 127.97 dah niin, 42.64% (Nuai 54.57) zet chu hlawh tur a ni a; inrelbawlna leh hnathawhna tur atana kan sum neih hi a beitham hle, nuai 73.40 chauh a ni. Hetih lai hian AMC-ah chuan hlawh atan chauh pawh nuai 964.95 a awm a, inrelbawlna leh hnathawhna tur atan nuai 1,116.39 dah a ni bawk. LMC hmasa ber atang hian eng thil ropui tak mah beisei a rem lo mai thei. Mipui chhiah tling khawm ang angte chu a nihna ang tak leh dik taka hman a nih ngei beisei ila, rorelna dik leh fel neia hmasawn turin a tul lehzual bawk ang. Councillor rilru leh taksa hrisel zo vek kan mamawhna a sang a, mi hlemhle leh eizawnna atana politics beisei thintute leh an thuihruai zawng zawngte chu kan hnualsuata kan dah that ve tawh a ngai tihna a ni.
LMC Councillor-te hi an hausa viau dawn lova, hmasawnna thlen nghal awk awk tura beisei chi pawh an ni rih kher lo mai thei. Chutih laiin, Lunglei hma hun hriltu tur, a bultanna atana ruahmanna siamtu turte an ni a, an pawimawhin an hlu hle dawn a; nakin thleng atana dem zui theih tak tur pawh an ni bawk ang. Tute pawh lo tlingin, eng party pawhin rorelna fawng lo vuan sela, Lunglei hmangaihtu chuan LMC hi a ngaihthah a rem ngai dawn lo.
Mipuite venpui ngai tak tur, beisei san vak rem rih lo bawk LMC kan neih hmel si avang hian inthlan boruak hun chhungah pawh hian candidate-te laka (therhlo) beisei leh phut lo neih viau hi tu tan mah a rem lovang. Ward khatah veng mal te, a tam ber pawh veng pali, inthenawm hnai tak takte kan awm a, kan inhre chiang tlang viau turah ngai ila. Candidate-te tihhah vak leh inseng so lutuka siam loh kan tum tlan theih chuan a lawmawm hle ang. Lunglei kan hmangaihna lan chhuahna tur dik pakhat a ni ang a, Leitlangpui hmasawnna tur atan pawh a tangkai hle ang. In tina luta khawngaih vote dil tura inbeisei kher kher te hi bansan ila. Candidate-te chuan an tih tur chin leh an tih atana mawi angte chu an ti turah ngai mai ila, sum thianghlim lo tel lo inthlanna thianghlim neih i tum teh ang u.
Veng tin hian inthlan a nih tawh phawta buai tlat, awm hle hle thiam/thei lo, thu vaivir sek, hman em em bawk si, dawt sawi pawh hreh lem lote thleng hian kan nei vek hlawm a. Hetiang mite en liam thiam leh theih pawh hi kan zir thar a ngai. Chhungkaw tana tangkai leh hlu tak ni lo, an chenna chhungkua pawhin an thu leh hla an lak lutuk lohte an ni duh a, khawtlang thu lakna leh inhlan chhawnna tlak an ni lovang. Politics tuichilhho chu an lang chhuak mai a, an sawi reng lo thei lo; tuipui pha ve lo leh peih ve lote tana ninawm a ni thei a, fimkhur tlang ila.
LMC tha mi nei nghal tur hian Leitlangpui hi a inpeih tawh em le? Pathianin vawiina Lunglei neitute hi Ezekiela ang khan keimahni zingah min tir a, a thute hmanga au turtein min duh a, kan tih phak loh leh thil harsa ti tur erawh chuan min ngen lo, kan zingah keimahni tan ngei pawha danglamna tha zawk a lo thlen theihna tur atana thawk turin min beisei a ni (Ezekiela 3:4-5).
Nazareth Manifesto (Luka 4:16-20) hi uluk zawka kan en chuan danglamna tha zawk thlentir hi Isua tum ber pakhat a ni a, chhandamna hmangin fiah taka lantir a ni mek bawk. ‘Father of Modern Missions’ tih hiala khawvelin kan hriat lar, William Carey-a kha India rama Chanchin Tha hril tura koh a nih angin a lo kal a, a rawngbawlna tur hmuna mite mamawh a hriatna chuan rawngbawlna zau zawk neihtirin India rama hmeithai hal hlumna dan (Sati) chu December ni 6, 1829-ah khan tihtawp a ni a, hmeithai nunna hlu tak chu chhanhim a lo ni ta. Hei hi danglamna tha zawk chu a ni – Hetiang hian khawvel hian ringtute tel vena hi a hre thei thin tur a ni dawn lo’m ni?
Leitlangpui hi thlir ila, hmangaihtu dik a mamawh. LMC tha mi nei nghal turin keimahni theuhah bul kan tan a ngai. Pathian tihna tak tak nen tawngtai ila, rilru hrisel leh thinlung thianghlim tak puin inthlana kan mawhphurhnate kan hlen chhuak tur a ni ang. Hei hian Lunglei tana Pathian malsawmna – danglamna tha zawk min thlen ngei beisei ila. |angrualin kan thawkho ang a, Pathian thu ang zela Lunglei hi a hmasa bera kan dah tlat a nih chuan kan hlawhchham ngai lovang. Mipui dik ila, sual do tlat ila, huaisen takin hnawl tur dik paih ngam ila, Pathian kan chettir mai dawn a ni.