- Lallunghnema, Charity Lodge
Kum 24 chhung zet zawt Consumerte dikna leh chanvo chungchang ka lo ziak ve ta reng mai a. Consumer Huang ka siam a, hetah hian consumer- te dikna leh chanvo humhalhna lam ka ziak thin. Mumal leh zualin Zozam Times- ah hian Monday apianga column ka neih hian kum-5 hmel a lo hmu ta bawk a. Bahlah miah lo va ka han ziak zel thei hi ka lawm em em ringawt mai a ni. Ka la lawm(celebrate) ang. Consumer lam lehkhabu hi vawi-6 zet ka tichhuak ta bawk. Heng Consumer Eng, Consumer leh Keimah, Mipui Chanvo, Consumer-te Thian, Consumer 2020 leh Consumer Puitu te hi an ni a. Tunah hian Consumer-te Zalenna ka peih leh tep tawh a. A bu hming hi ka Kawipa Prof. Rualkhuma Colney chuan, “a hming ‘Zalenna’,tih hi a dik lo thlak rawh”a ti ngawt pek a. Mahse ka thlak kher lovang.
Mizo sumdawngho zinga eng emaw zat hi chu an ‘Phakar’ hle. Sumdawnna dik lo piah lamah vaiho nen a inthurualin an sumdawng a. An hming te vai ho an hman hawhtir a. A tha lo tak zet a, Mizo nun a khawih chhia a ni. Consumer -te tan an ngeiawm leh zual!
Hmanni lawka CYMA thuchhuakah chuan hnam dang sumdawn puitu te chungthu an ngaihtuah thu an tarlang a, Mizoramah hian insakna bungrua thenkhat dawr siama dawrkai Mizo leh hnam dang inmawng -zawm te an lo tam ta hle a. Mizo hming hawh a sumdawnna titu Vaihote chu CYMA chuan ko khawm in titawp turin an hriattir a. Ni 30 an pek thu tarlan a ni bawk. Ka chhiar fuh lo nge, an Mizo thurual pui Mizote chu an ko khawm ve lo niin ka lonhria a.A va mak ve!ka ti hial a ni. Mizo hming hawha sumdawng vaiho an huat thlalak rualin an hming hawhtirtu Mizo pawh an ngeiawm hle tho a ni. Mizo hming a sumdawn leh an hming hawhtirute hi an thil tih a inang reng a ni.Thil tha lo ril tak a ni.
He thu ka ziah lai hian phone call ka dawng a, chanchin lawmawm tak Consumer-te tan a hnehna a ni e. Nula pakhat chuan delivery boy hnen atanga a sana man thenkhat a hmuh let thu a ni a. Pawisa hmu lettu tlukin ka lawm a ni. Thingpui min ‘treat’ tur thu min hrilh bawk !. Ka tlawh ngei ang! He nula Sana tihbo sak thu hi chu ka article hmasa lamah khan ka ziak nual tawh a ni. Ka phulpui hluai tawh dawn lo a ni.Ka duh ber chu consumer harh tharna hi a ni ber mai!!Chu chu i tan leh ka tan a ni. Politics dik tak a ni !
Tunlai hian online sumdawnna titute zingah belh chian dawl lo taka hausa chak em em an awm thu hriat leh dawn a ni a. Thil dik lo leh felhlel a awm niin thuthang a awm bawk a. Kan lo thlir zel ang chu!
A pawimawh ber chu “Consumer is King” tih hi a ni mai. Consumer-te Lal lohna hmunah Zalenna leh Himna a awm ngai lo. An la hlim talh a nih chuan an la fing tawk lo tihna a ni mai.
Aizawl chhuah lam a ka thianpa message hi a tha khawp mai, ‘ti hian a sawi, “Hmanni khan puanthui khawl ka lei ve a(Sawmtei pawh in kan lei lai chuan a lei ve a, a khawl zawrhna dawrah kan in hmu a) a thui dik thei ta reng reng lo mai a ni. A tukah chuan kan han kalpui nghal a, a thar dang a thlak leh mai kha ka tum a. Mechanic khan ” A theih tawh lo”a ti nghal ngawt a. Dawr neitu/ nghaktu hnenah khan, “Hei khawl hi a siam mek a, ka duhthusam a a tha lo a nih chuan a dang min pek angai dawn a nia” Ka va ti a. Ani chuan, “Ni e, i duhthusam ang tak a nih loh chuan a dang i la dawn nia, a lo ti mai a. Mechanic pawh chuan a khawih mek reng a, a tawpah zawng duh ang tak a thain a siam ta a, ka hawn ta,” tiin.
Heta kan hmuh chu :
- Mechanic khan Consumer Right a hre lo.
- Dawr neitu kha a fingin a fel hle.
- Khawl lei tupa, ka thianpa kha a fingin a huaisen hle. Consumer justice a hria.
“Mizoramah hian bungrua a bik takin khawl lam chi zuar an tam ta khawp mai a. An zuar itawm thiamin an hralh thei viau mai bawk. Mahse hengho hian khawl hralh chiah an phur a, engemaw harsatna a lo awmin, ” Keini chu dealer mai chauh kan ni a, Service Centre kan ni tel lo, “tiin khawl lei tute an ti vakvai thin a. Hei hi beihpui chhuah ngai a ni”- RL Rinawma IPS.rtd(Pu Pu Rinawma hi consumer issue veitu leh thahnemngai tak a ni a,kawng ro a sut hle ka beisei avangin a hming ka han tarlang a.Min lo hriat thiam ka beiseiin ka ngen a ni-llh)
Ka tawnhriat atanga ka chhanna :
Dealer – te hian khawl chhiatah mawh an phur tel ve, an tang mai mai a ni. Computer, television etc leitute harsatna ka buaipuina a piangah kan la hlawhtling zel. Chhuanlam tling lo a ni.
“Car zuar ho zingah pahnihte hi an service a chhe khawp mai, spare part phei chu an chah thlensak hlei theilo. (Company lamah deposit neih lawk angai a. Chutiang an neih loh chuan bungrua an chah thleng thei lo, deposit pek an ui tlat a”.-RL Rinawma IRS rtd (Ka pu hian a hming ka tarlan avang hian mjn lo hre thiam se,ka duhin ka ngen e-llh)
Ka comment :” Car zuar an ni emaw, ni lo emaw hetiang a dealer ni tur hian pawisa neih a ngai viau a. Thenkhat chuan loan te pawh an la thin a ni awm e. Customer -te harsatna thlen khawp a an hna a tling lo a nih chuan an bang mai tur alawm”, Comsumer- te tuarna hi a awm fo, chu chu a tha lo a ni. Nuam tak a sumdawn hi comsumer-te tuarna a ni duh khawp mai.”
Chhiartu leh mipui hnenah hetiang han ngenna ka siam:- Sum leh pai,tha leh zung senga in thil leh leh hmanna a intawn hriatte chu min han hrilh zel ula,ka lawm hle ang.Consumerte tana entawn tur tha tak a ni thin si a.Tuna kan thiante thuziak ka rawn pho chhuahte pawh hian mite rilruah hna a thawk hlein ka ring a ni.