Gaganyaan: India-in vana mihring a kah kai tur enchhinna hmasa ber kalpui dawn

Indian space research agency chuan kum 2025-a van thengrenga mihring (astronaut) kah kai a tumna kawnga inbuatsaihna atan Inrinni khan enchhinna hmasa ber a kalpui dawn.

Gaganyaan spacecraft hi Inrinni zing dar 8:00 hian Sriharikota atangin a kap chhuak dawn a ni.

Enchhinnaah hian rocket hi a thlawh laiin chiangkuang lo palh ta se a chuang (crew)-te him takin an chhuak thei dawn em tih an en ang.

Tun tuma enchhinna hi a hlawhtling a nih chuan mihring phur lova kah chhuah chhin leh a ni dawn a, nakumah hian robot phur kah chhuah an tum a ni.

Robot an kah chhuah hnuah hian lei helna hnai takah astronaut pathum kah chhuah tum an ni a. Kar hmasaa sorkarin a puan angin kum 2025-ah chuan van thengrenga mihring kah kai ngei hi an tum a ni.

Sanskrit thumal, vansanga pana craft/lirthei kal tihna, Gaganyaan project hi Rs. tluklehdingawn 90 zet senna tur a ni a. An tum ber chu lei atanga km 400 vela hlaa astronaut pathum tirha ni thum hnua leia tum leh turin a ti a. A hlawhtlin theih chuan Soviet Union, US leh China dawta van thengrenga mihring kap chhuak thei hmasa ber a ni dawn a ni.

Heng zawng zawng tih hma hian space agency Isro hian capsule hmanga mihring a kah chhuahte him takin a hruai haw thei dawn em tih chu a chian phawt a ngai a. A bul tanna atan Inrinnia a enchhin tur, Flight Test Vehicle Abort Mission-1 (TV-D1) hi a ni dawn ta a ni.

Isro chief S Somanath chuan spacecraft-a an enchhin tur ber chu ‘crew escape system (CES)’ a nih thu leh ‘a khirh hle a ni’ tih a sawi.

“Rocket hian eng pawh tawk sela, a chuangte hi rocket puak atanga km 2 tala hlaa awm thei tura hmalak a ni,” tiin Somanath chuan thuthar lakhawmtute hnenah a sawi.

“Kah chhuah a nih hnuah rocket hi km 12 atanga 16 vel vansangah a thlawk ang a, abort system hmangin crew escape system hmangin an inkap chhuak dawn a ni,” a ti.

Isro website-a tar lan a nih danin Sriharikota vaukam atanga km 10 chuanga hla, Bay of Bengal tuipuiah parachute rual tam tak an chhawp ang a, a crew-te tuipuia tum hnua lo buaipui tur an ni.

Indian Navy pawhin an lawng leh diver rual nen an inring a, module tla lo changin vaukama la chhuaktu tur an ni ang.

Space agency chuan enchhinna hi ‘a rei dawn lo’ tih sawiin minute kua chuang awrh chauh a ni dawn niin an sawi.

Craft-ah hian camera leh hmanrua, data leh thla la tur an dah dawn tih Isro chuan a sawi a, hei hian Gaganyaan mission-a an enchhin zel turah tangkaina a neih theih an beisei.

Inrinnia enchhinna hi a hlawhtling a nih chuan Isro hianrobot chi khat, humanoid an tih ang chi chu nakumah hian Gaganyaan spacecraft hmang hian an kap chhuak chhin leh dawn tih Union Minister State for Science Jitendra Singh chuan a sawi a. Sanskrit tawnga Vyommitra tia an sawi, ‘space friend’ hmeichhe humanoid hi kum 2019 daih tawhah khan Isro hian a lo tlangzarh tawh a ni.

Agency hian an kah chhuah chhina an chuantir tur Indian air force pilot-te pawh an thlalak an tichhuak tawh a. Hengho hi ‘physical exercise test, lab investigation, radiological test, clinical test leh thil dang dang an enchhin vek’ tih an sawi.

X-ah an dah hnuhnung berah chuan Isro hian an kah chhuahna hmun tura rocket an hung leh an kah chhuah atanga tuipuia a luh dan tur ruangam pawh an pho chhuak tawh.

Inrinnia enchhinna tur hi India-ah chuan ngaihven a hlawh hle a, Soviet Union leh US-ten kum 1961 hnu lamah mihring kap chhuak fo tawh mah se India meuhvin tih a tum hi an nghahhlel hle a. China chuan October, 2003-ah khan mihring a lo kap chhuak tawh bawk a, Chinese mission hian darkar 21 chhung lei vawi 14 an hel hman a. US leh China hian lei heltu hnaiah space station an nei ve ve bawk.

Indian astronaut chu kum 1984 daih tawhah khan van thengrengah hian a lo kal tawh a, Rakesh Sharma khan Russian spacecraft hmangin ni 21 leh minute 40 chhung a zin.

Isro-in Inrinnia enchhin a tum tak hian ngaihven a hlawh zual chhan chu tun hnaiah hlawhtlinna dang a lo chan tawh vang a ni a. August 23 khan thla chhim tawp hnaiha thlalem kap kai thei hmasa ber a lo ni tawh a ni.

A hnu lawkah India hian Aditya-L1 kah chhuak lehin ni zir chiangtu tur a ni thung a. Lei leh ni inkar hlat zawng 1% vel, km maktaduai 1.5 vel thlawkin January thla laihawlah a tum hmun a thleng dawn niin an sawi.

Kar tirah khan India van thengrenga hma an lakna tur an puang bawk a, kum 2035-ah space station dina kum 2040-ah chuan thlaa mihring kah kai an tum a ni.

Leave a Reply

error: Content is protected !!