- Reuben Lalnunthara Hnamte
He hla ropui tak hi Biakinah mai nilo, vantlang punkhawmnaah te, ram rorelna ah te sak thin a ni a. Hla ropui tak mai leh hnamtinte tana hla intawm theih a ni awm e. Amaherawhchu, thinlung taka sa nge kan nih a hla a nih avang a sa ve mai kan ni zawk tih erawhchu a sa tu ah a innghat ang chu. A bikin ram roreltute tana phuah ni awm tak hla a ni a, a inhmeh hle bawk. Pathian rorelna hmaa intukluh hi ram hruaina kawngah te, khawtlang leh kohhranah te pawh alo pawimawh hle mai. Kan ram hruaitua leh chhungkua, kohhranah te Pathian thlan hi thil pawimawh tak pawh a ni. Duhthusam mihring tumah kan awm lo; fel famkim leh sawisel bo lah kan awm hek lo. A pawimawh ber zawk chu Pathian rorelna hmaa intukluh ngam hi a ni. Thufing pakhat chuan “Thil mawi hi a tha a, mi tha chu a mawi thuai thin” alo ti a ni.
A hmasa berah chuan kan mimal nunah hian Ro min rel sak ang che tih hi thinlung taka kan inhlanna thu a tan a pawimawh hle mai. Hringnunah hian beidawnna leh harsatna tam takin min tlakbuak chang a awm thin, Chu harsatna chu tawn tlang ngam lovin mi thenkhat chuan an nunna te an lak phah hial thin. Hebrai thufing chuan “Mi chu a hlawhchhamna chhiar rheih a nih chuan mi ropui a ni.” a ti a. Hlawhchhamnate, beidawnnate hi kan nun chhertu atan hmang hlauh zawk ila mi hlawhtling kan ni thei ang. Zirna kawngahte, eizawnna tur te, nupui pasal thuah te Ro min rel sak ang che ti a Pathiana innghah ngam hi ava pawimawh em! Hlawhchhamin kan inhria a ni thei e, beidawnnain min tlakbuak change pawh a awm a ni maithei. Mahse, chu chu kan inhneh tir tur a ni lo va, Pathian rinchhana dingchhuak tura kan beih a pawimawh. Khawvel mi ropui leh tun thlenga an hming dai ngai tawh lo, mi ten kan ngaihsan rawn te hi awlsam taka hlawhtling an ni lo tlangpui. harsatna leh beidawnna hmachhawn hmasatute an ni thin.
A pahnihnaah chuan chhungkuaah ‘Ro mi rel sak ang che ‘ ti a Pathiana kan in nghah ngam a pawimawh. Chhungkaw nu leh pa te’n a hmasabera kan chhungkuaa rorel tura a taka Pathiana kan inghah a tul hle mai. Kan chhungkaw innghahna hi enge? Sum ;leh pai em ni? Fa te em ni? Nu leh pa ngawt em ni le? A pawimawh ber chu Lalpa kan chhungkuaah ro min rel sak ang che tih hi a ni. Mi thenkhat chuan kan chhungkaw nawmsak nan tiin sum leh pai mawi leh mawilo pawh thlu lovin kan la lut a, duhamnain kan khat a ni. Chhungkaw hlimna leh damna thuruk hi pawisaah a innghat ngawt lo; nu leh pa ropuina emaw, fa te ropuinaah a innghat ngawt hek lo. A pawimawh ber chu Pathian rorelna hmaa kan tlukluh ngam hi a ni. Khawvel hi chu a ho zawnga ngaihtuah chuan a ho khawp a, Pathian hre lo chhungkua phei chu an ziktluak hleithei thin lo.
Pathian rorelna hmaa intulutlo chhungkua chu a tirah han hlim viauin lang mahse, reiloteah chhungkaw kehdarhna a lo thleng a, naupangte rilru na leh baihvaiin an awm a, an nih tur ang an pha tawh thin lo. Nu emaw pa emaw pawhin nupui pasal dang a lo nei a, chhungkaw hlim thinlai chu hmanlai an chang zo thin. Tute nge tuar ber kan tih chuan ‘ Naupangte an ni’. Tunlaia ruihhlo ngai kan tih te, mahni intihhlumna tam ber pawh hi chhungkaw kehchhia atanga lo intan a tam ber awm e. Mizoram Stae hi India rama State zingah nu pa inthenna tamna ram a ni a. Chutah Kristian tamna ber ram kan ni bawk a, a inhmeh lem lo hle. Pathian hmaah urhsun taka thutiamin kan innei a, kan thutiam kan bawhchhe leh a, Lalpa hian min ngaidam seng angem tih hi chhut tham a ni. Chuvangin chhungkua I din hmain nguntakin ngaihtuah hmasa la, thutlukna siam thin ang che. Fa te Home a dah ngai khawpin I siam lul lo ang u. Vanduaina erawh thuhran a ni a, tumahin kan pumpelh theih loh thil a ni.
A pathumnaah chuan ram rorelnaah ‘ Ro min rel sak ang che’ ti a Pathian a kan innghah ngam a pawimawh hle mai. America ram te, British leh ramdang thenkahtte pawh hi a hma kha chuan an roreltute Pathian hmaah an intulut tha thin khawp mai a. America khu Obama President a nih khan thil tam tak a tichhiah ni a sawi a ni a. Trumpa khan thil tam tak a rawn siamtha a, mahse, a siamthat ziktluak hma in a tling leh ta silova, enge an an zel dawn chu kan hre lo. British pawh khu an Prime Minister khu Sakhaw dang betu a ni ta tlat mai a, nidang angin Pathianah an innghat angem hriat a ni tawh lo. Kan Ram hi chu Pathian zawnchhuah inti ngam ngat kan ni a, chuvangin kan ram rorelnaah Pathian a telloh chuan ala buai hle bawk dawn a ni. Pathian tel tir ngamna, ‘ro rel min rel sak ang che’ ti ngam ngata roreltute an din chuan kan State chu Lalpan mal min sawm nasa dawn a ni. Chutiang nilova, ropuina leh therhlo duh avanga Pathian hi kan phatsan a nih hlauh chuan a nghawng chu nasa tak a ni ang. Hlemhle taka sum lakluhnate hi ram chauh a ni lo, chhungkua, kan fa te’n an tuar thin.
Kan mimal nunah te, chhungkuaah te, Ram rorelnaah te ‘ Ro min rel sak ang che’ ti a a hlaa sa mai lo va, thinlung taka sa tu leh zawmtu hi Pathianin a duh a ni. Kan nun a beidawn tak tak chuan Pathian lo chu innghanna tur kan nei chuang lo. Chuvanin kan nitin nunahte Lalpa rorelna hmaa intulut ngam kan nih a pawih hle. Nitina kan hna, kan zirna, kan eizawnnaah te ro min rel sak tura Lalpa au ngamtu, a taka Pathiana intulut ngam nih hi tunlai khawvel buai takah hian ava pawimawh em! Khawvel hi buainain a khat zo tawh; indona, lirnghing leh chhiatna hrang hrang kan hmachhawn reng a, Middle east ( Israel leh Hamsa) buaina hian engchennge a awh anga, engchenge a kan kai dawn kan hre hek lo. Pathian thu a chawlawlna thlarau hian kan ram ngei pawh min tibuai tawh a, politics lamahte kan rilru kan pe nasa tulh tulh tawh. Ruihlo a punga, ruihhlo ngai an tam tual tual a, dan bawhchhiatna a pung tulh tulh bawk. Lalpa rorelna hmaa intulut ngam a ataka Pathian hnaihtu apiang mi vannei an ni e.