- Lalnuntawma Fanai
Kan ram inrelbawlna hi kan vei tlâng a, thil harsa kumkhua chu politician-te leh mipuite inkar chinfel hi a ni a, her rem ngai pawimawh tak chu ruang phurh politics hi a ni. MLA te phurrit chhâwk tur leh mipui tha nih ve hi kan tihtur a nih avângin, thil tha nia ka hriat, kan chhungkaw tihdan hi inthlahrung takin ka’n sawi hmasa dawn a ni.
December ni 30, 2018 khan, ka pianna Lêng khuaa kan nautê chu Civil Hospital-ah a boral a. Ka Pa te inah a ruang kan la a. Min lainattute atang chuan, Hrangturzo bialtu MLA hrilh kha an rawn sawi thuai a. Chhungkua kan inko khawm thuai a, ka ngaihdan ka sawi ta a, “Kan MLA te hlawh zat kan hria a, ruang phurh hi an tan phurrit a tling ta takmeuh a. Hei chen khawpuiah kan awm chhungin, chhiatna thila chhungkuain sum leh pai kan thawh hi thil awm khât tak a ni a, MLA tel loin ruang hi i hawn teh ang u, ” tiin rawtna ka siam a. Ka thil rawt dan ki chu ka chhung leh khatte chuan an hrethiam nghal mai a. Chhungkaw awm thei tia sawi tur kan awm lo chungin, tangruala kan neih ang ang kan thawh khawm avângin bialtu MLA tibuai loin, Leng khuaah naute ruang chu kan dah chho ta a ni.
May ni 29, 2022 khan, ka nu u chiah nupui E. Lungdar chu ZMC-ah a boral ve leh a. Tlangnuama Ka Pute Inah a ruang lâk a ni. Rinlawk ang ngeiin ka thlen hmain Hrangturzo bialtu MLA driver pawh ruang phur turin an lo be fel tawh a, ka puteho chu be kual leh nghalin, “Keini chhungkawho dinhmun en hian, MLA tel loa ruang hawn theiah mipuiin min ngai dawn a, sorkar hnathawkte pawh in awm hlawm a, MLA pun hi a zahte pawh a zahthlak a nia. Bialtu MLA tel lo hian ruang hawn hi i tum teh ang u, in remti emt” tiin rawtna ka siam leh a. Tihdan phunga kan neih a nih avângin MLA pawh an lo pun leh a ni ber a, tumah dem tur pawh an awm lo. Mahse, rawtna ka siam tâkah chuan, ‘A ni dawn tak e a’ an ti ta hlawm a, MLA driver pawh kan hrilhfiah nghal a. Motor eng emaw zatin ruang pawh kan dah leh ta a ni. MLA tel loa ruang pahnih kan thawn thei hi, kan ram kalphung nghet tak leh MLA te laka pangchanna dik loin min chiah rei tawh ngaihtuahin, a rawttu ka nih angin, min pawmpuitu ka chhungte chungah hian ka lawm hle a ni.
Ruang phurh politics hi chai tham fe a ni a, MLA fund hmanga motor lei a nih dan te, a irh chhuah dan te, MLA te rilru hah ve thinzia thlenga lo chhui a, lo hre chiang ve kan ni chung a, hetianga rawtna kan nei leh kan tihlawhtling hian a hriate rilruah rah tha a chhuahin ka hre tlat mai a, up bet mai loin, kan tlangau zau ta a nih hi. Ruang phurh inchuh hunlaite phei kha chu a lawmawmna phena kan ram politics kha a a chhuanawm lutuk lo nite hian ka hre thin. Thla tina sing tel hlawh awm thupna, in leh lo pawh tha pui pui din thei si ten, ruang thawn tura MLA pun talh tumna rilru hi vui liam a hun a hun ta hle. Politician polite over te phurrit chhâwk zangkhaitu nih ngam a hun tawh tihnate pawh a nih chu! Ruang thlahnaah hian ka kal ve fo a, MLA tel loa ruang thawn tum ngam chhungkua erawh kan pung zel a, a tha viau. Bialtu MLA te laka beiseina dik lo kan barh hnem lutuk chuan, an hlawh piah lam pawisa dik lo ngaihtuah turin kan nawr tihna a ni a, a dik lo a nia. Mi harsa tawpkhawk, dinhmunin a zir loh avânga ruang hawnna tur nei lo te tan erawh bialtu MLA te hian Pa chan changin tanpui mai se, hei erawh mipuiin kan hrethiam zelin ka ring.
Kum 2019 November thlaa MLA hlawh tihpun a nih lai khan, ZONET-a kan Zoram Kalsiam Programme-ah, “MLA HLAWH TIHPUN” chungchang sawihona tang et awt tak kan nei a. Pu TT Zothansanga Ex MLA chuan, “MLA ka nih lai khan, ruang hi ka phur vek lo, ‘mahni thisen zawmpui phur haw thei lo khawp in awm a nih chuan, kan hotuten rawn report rawh u,’ ka ti thin. Rawn demand thenkhatte pawh, ‘in dinhmun ka en vang vangin nangni chuan in pe thei, min hrethiam rawh u,’ ka ti thin,” tiin a sawi a, a sira thu Pu Lalmuanpuia Punte (tuna MLA leh CM Adviser ni ta) chuan dik tia a ZPM lu thlekpui bâk bâk pahin, “Chu chu a ropui lutuk, chutiang tur chu,” a lo ti nghe nghe. ZPM sorkar tharin ruang phurh chungchangah thil danglam kalpui tum mek pawh ni se, chhungkaw tangrual theiten sorkar leh MLA phurrit chhâwk zangkhai tur leh chhiat nia MLA te kan beisei dan her danglam pah zelin, ruang phurh politics-ah hian kalphung tharin mipui hi kal i’n tum ve dawn teh ang u.