- Dr. C. Lalrampana
A KAMKÊUNA
Hemoglobin hniam HB hniam hi Anemia tih a ni a. Taksain oxygen a tlakchham vanga chaklohna lo awm, thisen red blood cells neih tam tãwk loh vang a ni thin. Hei vang hian miin hetiang natna hi a neih chuan a chãu ngawih ngawih a, a zawi a, chakna thahrui rêng a nei thin lo.
ANEMIA CHIHRANGTE
HB hniam (anemia) hi chihrang hrang a awm thei a, mithiamte’n uluk taka an finfiah hnuah anemia chihrang hrang lo awm thinte chu hetiang vang hi niin hetiang hian then hran a ni. hetiangin:
1.Aplastic anemia
2.Iron deficiency anemia
3.Sickle cell anemia
4.Thalassemia
5.Vitamin deficiency anemia
ANEMIA LANCHHUAH DAN
HB hniam lan chhuah dan chihrang hrang a awm a, chutiang natna lanchhuahna nei chuan m as hni inngaihven vat thin tur a ni. Chubgte chu:-
- Chauh leh zawi ngawih ngawihna (Fatigue))
- Chaklohna (Weakness)
- Vun eng dawldãng (Pale)
- Lungphu mumal lo
- Thawchham
6 Luhai & mita dumde lêng chem chem - Ãwm bãwr nã
- Kutke vãwt nguai reng
- Luna
Khitiang anemia lan chhuahna (symptom) khi i nei a nih chuan dãktawr rãwn vat la, dãktawr & damdawi in chhawr pha lo emaw, hmun kilkhawr leh remchang lova awm tan erawh heng a hnuaia inenkawlna atana hman ve mai theihte hi hman mai thin tur a ni e. Chungte chu:-
- Thingfanghma hnah chhum tui & A rah hmin.
- Párhlawm (Broccoli)
- Bekang (soybean) hum chhum a tak leh a tui
- Dates & theipui (fig)
- Bean & be lam chi
- Sangha
- Artui
- Peanut butter
- Spinach
- Butter thei (Avocado)
- Kuangphek antam (Lettuce)
- Antam bulthlum (Carrot)
- Kawlbahra
- Theihai
- Buluih thlum (Beetroot)
16 . Cashew nut - Theite (Almond)
- Thlai hnah hring
- Chaw (rice)
- Sa, bawngsa
- Tumbu
- Theibuhfai
- Rulpui thei
- Thingbehlawi (moringa)
- Chhawhchhi
- Thlai chikhat (lentil)
- Sunhlu
- Theite eng (Apricots)
- Apples
- Grapes
- Balhla (banana)
- Dawnfawh
- Kangthai (taiteng/taitem)
- Bawnghnute
- Sacha inchi
- Theipui (fig)
- Kangthai thingpui (Nettle Tea)
- Tofu
- Badam (pea-nut)
- Mãi (pumpkin)
- Khawizu
A TLÃNGKAWMNA
Heng HB hniam tana ei tur tha tãrlante hi Pathian siamsa chunglam malsãwmna thilthlãwnpek a ni a; a hluin a tangkai êm êm a, tuma hnual suat theih a ni lo. Amaherawhchu, allopathy-te ang bawkin aloa luata tam uchuak (overdose)-a ei chuan nghawng thalo (side effect) nei thei vek tho a nih avangin ei tãwk tur leh ei hunbite ngaihtuah rãn chunga hman tangkai thin tur a ni e.