PC LAWMKUNGA THIL TAWN ATANGA ZIRLAI

  • Zoliansanga Tlau

Mizo-te zinga sawrkar hna lian chelh thei thu ziakmi kan nei nual a. Chûng zingah chuan PC Lawmkunga kum 1979-a IAS inziak tling, Manipur-a Chief Secretary hial ni-a kum 2015 a pension ta hi a tê ber bîk âwm lo ve.

Thuziak lamah pawh a inhmang viau a. Ama’n “Mizo zinga ziak thiam ‘A’ Team – a ka dah – Vanneihtluanga, PL Liandinga, thuamtea Khawlhring, Mafa-a, Lalnunchanga leh Joseph L. Ralte te hi chu engtkah mah ka tluk thei dâwnin ka hre lo va. Chutih lai erawh chuan ka tlukpui leh kei aia thuziak thiam lo zawk hi ka hmu ve fo va, chuvang chuan ‘B’ Team-ah chuan ka intelh ve hram thei dâwn lawm nit ka ti deuh a ni. Hei hi keima intehna a ni a,mahni ka intehna aia mi dangte min tehna hi a hniam hret dawn phei chuan ‘C’ Team-ah kan tla thla leh fia mai dawn a ni ang chu” tiin a autobiography ‘Ka Dai Ve Chin’ (p. 204)-a a thu ziak hian thu ziah lamah pawh a tet bik loh zia a tarlang thei ang.

Hetianga thuziak lama a rilru a pek thin avang hian MAL-in BoY a thlanah dan turah pawh rawtna siamin hetiang hian a ziak bawk: “Mizo Academy of Letters (MAL) hruaitute thahnemngaihna pawh hi a ropuiin mit a tivar thin hle na a, an lehkhabu thlan dan erawh hi chu ennawn leh se a duhawm ang. A chi leh zia râng (Genre) thliar chuang lova tehna bur khata an chhung lut burh mai hi chu a chhangchhe deuhvin a lang. Bible lam leh novel te achangin megazine te nen an chawhpawlh vek mai a nih hi. Chutih laiin MAL lawmman siam emaw la kher lem lo lehkhabu thenkhatte ngaihnawm kan ti em em hlawm bawk si. Chuvangin eng pawl mah hi lehkhabu leh thuziak that leh that loh tehtu tling berah a ngaih theih lem lo. An chhunzawm dawn rau rau a nih chuan a lehkhabu ringawt en lovin a chhiattu tam dan (readership) kha en sela, an thlang fuh ber ang” (p. 204, 205) tiin. MAL lam hian bengkhawnin a thu an ngai pawimawh ang em tih erawh thu hran ni se.

Kum 2013 kuma chhuak lehkhabu chhuak ‘ZOTAWNG NIHPHUNG, DINHMUN LEH HMATHLIR’ tih lehkhabuah khân ‘TUN DINHMUNA MIZO TAWNG PAWIMAWHNA’ tih thupui hmangin PC Lawmkunga thuziak a tel a; a ziak tha hle nghe nghe. Kha lehkhabu atang khan ka hmelhriat tan ve chauh va. IAS a retired hnua a lehkhabu ziah ‘ KA DAI VE CHIN’ tih bu atang hian tunge a nih, khawi khuaa piang leh seilian nge a nih tihte chu ka hre chiang ve ta a ni.

Mi hlawhtling leh mi ropui ni-a kan hriatte zing kawng hi a lo tluang purh bîk lem lo va, harsatna leh hrehawm tam tak an lo pal tlang ve fo va. Chutiang chuan PC Lawmkunga pawh hian harsatna hrang hrang tawkin IAS sual chhuakin, a tawpah Manipur CS hial niin a pension ta a. Tichuan Mizoramah rawn chuang chhuakin, MPSC chairman hnate a chelh hnuah tunah chuan pension nun a chen mek a ni.

Ama’n zirna sang zawk zawh tura harsatna a paltlang thu hetiang hian a ziak “Mi ina awm chu, thing phurh, tui chawi, insuk leh nau awm, nau ek suk leh thlengsil te nen khan kan hna a ni vek mai! Tichuan police Hawldar Pu Lalthanzuava te inah va awmin kum 1968 khan Lunglei Gov’t High schoolah pawl sarih ka va zir ve ta a…..Thingtlang naupang nih avanga ka zirlaipuiten min deu-sawh thinna pawh chuan ka phurna a tinep chuang lo va” (p. 36) tia a sawite hian harsa tak chunga lehkha zir a nih thu leh a tumruh zia kan hmu thei ang.

A naupan laia a nu nena Lunglei an zin tuma an thil tawn a sawite hian mittui a ko hnai khawp mai: “Bazar a kan len lai chuan ka nu chuan,” He laiah hian kan lam hnai Pu..te an awm a, i zu tlawh lawk ang” a ti a. Kawng bul mai a ni a. Kan zuk kal a. Mahse, kan ti fuh lo khawp mai. Ka nu chu hmelhriat biak pawhin an lo be lo va, thingpui pawh kan hlawh hek lo. Dawrkai hmasa an ni a, keini chu thingtlang mi rethei te kan ni an tan kan hlu vak lo a ni ang. Mi hausa te hian mi rethei te hi an hlau riau an tih te kha ka hre chhuak hnuhnawh a ni. Ka nu hrilhhai hmel kha ka mitthlain a hmu fo thin” (p. 124) tiin.

Hetiang taka harsatna leh lungngaihnate’n a chim buai thin avang hian “Ka nun kawng zawh chinah ‘Lawmna tur hlir a lo ni e’ tih hla chu ka sa thei hauh lo vang… Chuvangin fet takin chhut ila, khang harsatna zawng zawng pal tlang leh tur khan piang nawn leh dawn ila ka inngaihtuah buai viau awm e. Mahse mihring hi hlim leh lawm reng tura Siamtu duan chu kan lo ni hauh lo mai. Buaina leh lungngaihna te hi chung lam emaw hnuai lam emaw atanga lokal ni lovin buaina leh harsatna tawng turin mihring hi kan lo piang zawk niin alang. Chutah chuan Pathianin zirlai min pe te pawh a ni thei awm e. Hlim leh lawmna ringawt zawnga Pathian kan bêl hi a duhzawng a ni kher lo mai thei. Kan harsatna leh lungngaihna atanga amah belbul hi a duh dan te pawh a ni ve awm asin. Chuvangin kan hrehawmnaah pawh lawmin I awm ang u, tiin tirhkoh hmasate pawhin min fuih thin a nih kha” (p. 278) tiin a sawi chhuak hial a ni!

Kan nun kawngah hian harsatna tam tak tawkin tuar thin mah ila, beidawng lo va lehkha zira hmalam kan pan zel chuan PC Lawmkunga angin IAS hial kan ni thei tih i hria ang u.

Haulawng khuaa piang leh seilian ka ni a. Khaw tin maiah hian veng hmuhsit leh veng ngaihsan deuh hi a lo awm tlangpui thin a. Chutiangin kan khaw thenawmahte hian ngaihsan vak loh leh kan ei vak loh, kan er leh min ertu ni bawk hi kan nei theuh bawk âwm e. Chutiang deuh chuan kan khua leh Mualthuam saw inhalh deuh mai kan ni a, keini ai chuan an khua a te zawk a. Tournament a awm tuma kan khua leh Mualthuam an inkhelh hi chuan boruak a sâng thei hle.

Tuna a chanchin ka sawi lai mêk hi Sekhum khua, a hnua Mualthuam khuaa awm a ni a. Mahse, hei vang hian ka ngaihsanna a tikiamin a tinep miah lo!

Leave a Reply

error: Content is protected !!

Notice: ob_end_flush(): failed to send buffer of zlib output compression (1) in /home/thezozam/public_html/wp-includes/functions.php on line 5427

Notice: ob_end_flush(): failed to send buffer of zlib output compression (1) in /home/thezozam/public_html/wp-includes/functions.php on line 5427