- Dr. J.T. Vanlalngheta
Kum 1995-a Ludhiana-a ‘Placement of Physically Handicapped’ chungchang training nei tûra Guwahati atanga Delhi pana rela ka chuang kha September ni 2, 2025 khan ka chhunzawm leh chauh va, Guwahati Paltan Rail Station atangin 15613/LACHIT EXPESS-in Murkongselek (Arunachal Pradesh) thleng ka chuang leh ta chauh a ni, a kar a hla hle tawh. Swachh Bharat Mission hma lakna, thut/mutnaa sin tur kawmawl fai leh bedsheet var fai tak pahnih, thalhrita char hnan tlat hawna han sin chu thil thar leh nuam tak a ni ve.
Tun hmaa Delhi pana seat hauh sa (reserved seat)-a kan chuan khan thir khaidiatin kan suitcase kha kan thlung thin a, tha takin talain kan kalh a, tui takin zanah kan mut theih phah a. Suit case a bo lo nge nge a, a lo tha phian mai.
Sairang atanga Bairabi, Sairang atanga Guwahat, Kolkata, Jarkhan a ni emaw, hmun danga rela zin tur kan nih emaw chuan, mihring chi hrang hrang, mize inhre sa lo inchiahpiah kan nih tawh avangin, fumkhur a tha hrim hrim a, current ticket leia zin changin fimkhur a ngai leh zual. Sairangah hi chuan, hun eng emawti chhung chu mihring an la tam rih lo vang tih a rin theih a, chuti chung chuan pawisa dahna (purse/wallet) chungchanga kan fimkhur hle erawh a ngai tho dawn a ni; mihring kan inchiahpiah dawn a, pawisa dahna hi hma lam, rûk hmang (pickpocket)-in kan wallet/purse min rulsak an tum pawha, an rawn zen/ban hmaa hmuh nghal mai theihah dah ni se, mipa tan hnung lam iptea dah chu a tha lo. Mi pahnih emaw, a aia tam emaw inthu ruala zin ho hi chu a hahdam deuh; zunram thiar laia bungrua inven chhâwk a rem avangin.
1st/2nd Class AC tier /tiar/ (‘taiar’ tia lam loh tur)-ah hi chuan, mihring chuangte an changkan tawh avangin thil bo a hlauhawm lem lo; mahse, fimkhur tho chu a tha. Murkongselek atanga kan haw khan ka chapal chu ka mutna lawn chhohna bulah a dung zawngin ka dah a, a bo emaw ka ti a, rei tak kan zawng a, kan beidawn deuh hnuah ka thinpain khum hnuai dang a dap ta chiam a, mi chuan an ru lo êm lo. Zana mi veivakte khan an lo pal phei thin a lo ni; kan awmna a tanga hla deuh tak khum hnuai kilah a lo awm; pheilhawk/chapal ang chi hi kal pheina ‘corridor’ bang ngheng châta dah pawh hi a lo chi loh. Mutna/thutna chung zawka kan mu/thu dawn a nih pawhin polythene emawa funa, ken chhoh a, chhuk duh huna phawrh leh zel hi a lo tha khawp mai; tih dan dang tha zawk kan hriat chuan thu dang ni se.
Mizoram Youth Commission atanga phai rama skill development training tura kan thlan chhuah zinga nula fel tak pakhat pawh kha an muthilh sawk laiin a bag, nghet taka a kuah kha mi pakhatin man thutin kalpui a tum a, bag inchuhin an inpawt nasa hle; chu pa chuan rêl kawngkaah a zuan thlakpui a, kan nula lah zam hauh lovin a bag chu a thlah duh mai bik lo; rel atang chuan an tla thla dun a, lei an rah hnuah an inchuh nasa hle; mahse, mipa tha zawng a lo chak zawk nge nge a, a bag kha vaipa khan a tlan bopui ta tho a ni. Pathian zarah him takin Aizawlah a lo let leh thei a, amah pawh ka va hmu ve a ni.
Sairang atanga rel chhuak tura chuan chungchang ai mahin, Mizoram kan pelh hnua fimkhur a ngaih thu a ni ber e; Rel chawlhna hmun (railway plarform) hrang hrang atanga lo lut an awm zel ang a, hetiang mipui lût chhuak kârah hian kan fimkhur hle dawn nia. Kan khua Khawzawl/Champhai atanga sumo/bus atanga chhuah leh haw nen chuan mawng zân leh harh (alert) a inngaih hleih hle!
Sairangah chuan rel tam a tlân dawn rih lo va, pakhat a ni mai a, buaina tur a awm lem lo; rel chawlhna dangah hi chuan rel 3/4 emaw, hei aia tam daih emaw hi a awm theiin a panna dawhsân/step pawh thahnem tak a awm thin; rela zin ngai lo tan chuan, mahni chuanna tur rêl leh a compartment zawn pawh awlsam lo tak a ni thei ang; tin, kan rel chuanna tur ber hi awlsam taka hriat a har thin a vangin, a tira a rate hre sain labour/mutia rawih mai te pawh a tha; a bikin, hmanhmawh a ngaih changin; mutia kan rawih dawn loh chuan, chhuah hun hma darkar khat la awma Station thlen chu duh thu sam a ni; tichuan mutia rawih ngai lovin, kan chuanna tur pindan (compartment) zawn hmuh nan hun tam kan nei tihna a ni. Mutia rawih a that vena riau chu: kan ticket kan hmuhtir khan, awlsam takin platform leh step zawh tur an hre mai a, kan chuanna tur compartment-ah awlsam takin min kal/luhpui nghal mai thei thin.
Zun ram thiar ilovahte pawh fimkhur a tha hle. St.Paul’s Higher Secondary School-a kan thawhpui (maths zirtirtu thin) nupui accident kha a rapthlâk hle; zunram thiarna a panna/hawnna leh a kaihhnawihah a sari kha rel kein a man palh a, a taksa them pawh hmuh tur a awm lo a ni; a pawiin a lungchhiat thlak tak zet a ni; Tamil Nadu lam mi, rela chuang thang leh fimkhur tan pawh tih sual palh theih a ni tih hre rengin rel kan chuanin kan fimkhur hle a ngai a ni.
Mizote hi thlalak lawm tak mai kan ni a, rel chawlhnaa thla kan lak duh pawhin a mi nazawng kha mobile phone pêka, ” Ka thla min lo lak teh,” tih ngawt zel loh tur. I mobile kha an tlan bopui daih thei tih hriain fimkhur hle ang che.
A êng lam: Prime Minister Pu Modi-a hova India ram hma sawn chak dan hi a namên lo hle; nikumah phei kha chuan khawvel ram zinga thawk chhuak tha ber kan ni a, economy ropui Japan meuh pawh kan khûm ta, Pu Narendra Modhi hi a tha zawnga khawvela ram hruatu zinga lar ber a ni mêk. Hma sawnna sector hrang hrang chu rail service-ah pawh a lang a nih hi. India ramah kan awm a, Bharat hi kan ram, kan ta leh kan tlangnêlna hmun tur a ni tih hriain khawii hmunah pawh relin zin la, thlamuang tak leh hlim takin i zin dawn nia.
Sairâng atanga RÊL chhuak tura chuang tur zawng zawngte tluang taka an zin theih nan chanchinbu atang hian duhsakna kan hlan e.