United Nations chuan kum 2025 chhunga hruaitu inhalte indona avangin mi 3,00,000-in South Sudan an chhuahsan tawh tih an sawi.
South Sudan atanga tlanchhe zat hi Thawhtanni khan UN Commission on Human Rights chuan a puang a. President Salva Kiir leh a first vice president paih thlak tak, Riek Machar inkara inbeihna hian indona tak tak a hrin chhuah a hlauhawm niin an sawi bawk.
Commission-in report a siamah hian a thenawm hnaihte chu indona lian zawk a thlen loh nan an inrawlh thuai a tul thu tar lan a ni bawk.
South Sudan hi Sudan atanga kum 2011-a an indan hnuah politics nghet lo tak leh chi leh chi intihbuainain a tuam reng.
Kum 2013 khan Kiir-a’n vice president atanga Machar-a a paih thlak hnuah tual chhung indona a chhuak zui a. Kum 2017 khan inkahhai an puang a; mahse, thuneihna insem dan tur avanga buainain hun rei tak awh zuiin thla hmasa khan Machar-a hi president chuan a hnawl leh a, anmahni tantu sipaite an inbei thar leh a ni.
Machar-a hi hmachhaka Nasir khuaah sipai leh Nuer chi bil hel inbeihna a chhuah hnu, March atang khan pawn chhuak thei lova tih a ni a. He indonaah hian mi tam tak thiin mi 80,000 chuang baihvaiin an awm phah.
September thla khan ram phatsan, tual that leh a mihringpui laka rawng taka chea puh a ni a, a dan hre miten an hnial a. Kiir-a hian October thla tir khan Machar-a hi a nihna atangin a chawlh lailawktir zui a ni.
Machar-a chuan an puhna hi a dik lo nia sawiin ‘politics-a an phiarna’ niin a sawi.
South Sudan-a indona awm mek avang hian mi 1,50,000 velin kum hnih chhung tual chhung indona a chhuahna ni tawh, Sudan an pan a. Hetiang zat vel bawk hian Uganda, Ethiopia leh a aia hla, Kenya-ah an tlanchhe bawk.
South Sudanese raltlan maktaduai 2.5 chuang chu an thenawm ramah an awm mek a, maktaduai hnih vel chu an ram chhungah baihvaiin an awm bawk.
UN commission chuan tuna an buai mekna hi hruaitute ei rukna leh duhamna nen inzawmnah a ngai a. “Politic buaina hi indona, thil fel lo taka tihna, ei rukna leh hruaitu hlawhchhamna vang a ni tel,” tiin Commissioner Barney Afako chuan a sawi.
UN-in September thlaa report a tihchhuahah chuan oil-for-roads programme sum, $ tluklehdingawn 1.7 chu a chin hriat loh a nih thu an sawi a, hetih lai hian an ram mipui hmun lia hmun thum chuan ei tur an tlachham niin an sawi bawk.
Commissioner Afako chuan an thenawmte an inrawlh thuai loh chuan South Sudan hian chhiatna lian zawk a hmabak mek tih a sawi a. “South Sudanese-te hian African Union leh an bul hnaia mite chu ven theih harsatna laka chhan turin an beisei,” a ti.