- K. Hmingthankaia
“Zilh kan ngaihnaah chuan inthlahrung lovin min zilh rawh u, kan ngaithla peih reng e” tih tawngkam mawi leh changkang tak hi tun ZPM sawrkar hotute sawi fo a ni a. Sawrkar langtlang, inphahhnuai leh nem tak, mipui hnaih tak an nih avangin, nek leh sawisel leh sawichhiat an nawm em avang hian, kei pawhin duhthawh luatah tunah hian keima ngaihdan leh hmuh dan liau liauva, inthlahrung lem lo taka han sawisel ve leh deuh ka tum naa, tun tumah chuan thil dang sawi hmasak thain ka hre leh ta zawk a ni.
Dampa bye- election-a an tlak hlim a nih avangin, tuna lo sawisel leh zilh chu an hliama chi phul belh leh lo diriam te pawh kan an theih dawn avangin, bye- election lam kha tawitein sawi hmasa zawk ila, sawisel leh infuihna lam chu nakin, hun dangah ti mai ang.
He khawvel leh he Mizoramah ngei pawh hian mi tam takin vawi tam tak inthlan an lo chuh tawha, mi tam tak vawi tam tak an lo tla tawh bawk. Chu’ng mite chu an sual vang leh an mawl vanga tla an ni kher lova, an awmna party pumpui that loh vanga tla pawh an ni ngai kher hek lo. An dinna bial mihring a zirte, a bial mipui rilru put hmang avangte, party leh candidate-te campaign dan boruak vir vel nasa lutuk leh, inthlan boruak sang lutuk ri hulh hulhin a thlangtu mipuite rilru fim a puttir hleihtheih loh vangte pawh a ni thei a ni. Tin, intiamna leh pawisa thil tih theihna vangte pawh a ni thei bawk. Tun tum Dampa bye- election pawh kha Zoram mipui zawng zawng leh party tin bakah, Central BJP sawrkar nen lam kan chim nasa lutuka, mu leh mal pawh nei hlei thei lovin kan siam a nih kha. Mitin leh party tinte khan tan dan chikimin, rem hriat dan tinreng bakah, sum leh sem leh mawngkaw tha nen lam kan tan khum emaw tih mai tur a nih kha. Khatiang kara tling zo ta lo nih kha a zahthlak miah lova, a mak danglam miah lo bawk. A tling tan pawh intihtheih vakna chi pawh niin ka hre lo.
ZPM tan ngat phei chuan tling zo tura beih leh opposition counter kha a har dawn lutuk tih hriatsa a ni. A chhan chu, ZPM lo sawrkar ve hi an thikin an er ngawih ngawiha, an hmusit ve em em ringawta, a bik takin MNF ho hian an lalna, nuam ti taka an talna leh an inchhekarbawmna ata an tla kha an la na em em a. An natna vei benvawn, ‘ Thluaka sum lut’ chuan anmahni leh an party worker te a tur ut ut tawh a ni. A theihna apiangah an theihna zawng zawnga ZPM tihchhiat leh tihmualphoa, chungtlaka, phuba lak theih dan ngawr ngawr hi an hna pui ber a ni ta si a ni. Inthlang ramah chuan inthlana tling zo lo leh sawrkar inthlak a awm ngaia, heti em ema MNF anga tla ulh leh tla na, lalna chan loh la na em em hi an awm ve kher lo maithei. Lian tham deuha lehthal theihna tur nia an hriat Dampa bye- election chu an tan chuan hun rangkachak, thih leh dam tluk hiala pawimawh, mawngkaw tha nen lama tan ngai a ni reng a ni. An chak ta pawh kha a awm reng a ni.
MNF kha an chak avanga an ropui belh viau nachhan tur a awm lova, a hma pawha an chakna bial tho a ni a, ngai an awh a ni mai a. Amaherawh chu, enge maw tala ZPM han hneh leh han hnuai chhiah kha an tan chuan a lawmawm em em a ni. Sawrkarna chang leh ta emaw pawh inti hial se a awm tho. Kha bial kha a lo ruak hlauh lovang tih an hlau ru ngawtin ka ring. Mahse, an kalna apiang leh hmun tinah lu an sun em avangin mite khawngaih an hlawh pawh a ni maithei asin. An lu sun pawh ziawm phah deuh tawh turah ngai ila.
ZPM leh Pu Sailova tan pawh tlin loh kha a makin a pawi viau lova, a hma pawha an lo tlin zawh tawh lohna bial tho kha a ni a, ngai an awh a ni maia, zahna tur a awm miah lo. A hma aiin hma an sawn zawk hial a ni lawm ni. ZPM sawrkar mek leh hmalam hun, inthlan leh thlenga fiahna lah a ni pha hek lo. Khawi ramah leh eng inthlanah pawh, mimal emaw, tute hnam bik emaw leh tute party emaw tan hian district leh bial him bik reng hi a awm ve hrim hrim fo reng a ni. Chulai hmuna tlingte chu sawrkarna siamtu an ni kher ngai chuang lo.
A thuhrimah, ZPM thupui kha, ‘ Tlak huama hna thawh’ tih kha a ni a, thil tha leh dik tih vanga mi rilru hrisel lo leh rilru chawrchete avanga tling zo ta lo pawh an ni thei. Vote nei tam zawk hi rilru hrisel lo leh rilru chawrchete kan la ni si a. Thil tak tak leh thui tak hi kan la zo lo nasa si a nih hi. Amaherawh chu, kawng dik in lo sial zel avanga tla ta in nih pawhin, in thu tiamah in ding nghet tihna a ni a, kumkhuaa fak in hlawh tho ang. Inen leta, insiam that ngai lai chu a awm tho bawk ang chu.
Helai district leh bial hi chuan hmasawnna lian leh daih rei, infrustucture tha leh, ram mipuite rilru siam that leh kalphung tha tih lam an ngaihtuah pha duh ngai lova, kum 40 lo sawrkar tawhte tih dana ni khat tla, kar khat, thla khat tla tur sem leh dawn vel bak an tuipui lo tih kha hriat tur. Chutiang ti ve duh lotu tan he lai district leh bial leh khuaahte hian tlin ve besei chi a ni lo. District leh bial hnufual an nih hi pawnlama miten an vei angin anmahniin an vei ve lo tih kha hriat reng tur. Sum ngah ngah tlinna hmun an nih hi. Hei hi tun LADC inthlan lo awm tur atan pawh thil awmdan tur tlangpui a ni ang. ZPM tan beisei lutuk tur a ni lovang. Hei hi chu hmun dangah kan la sawi ang.
Tuna ZPM sawrkar sawiseltu leh diriam thintu tam zawk hi chu, tunhma anga mawlmang taka chawp leh chilha therhlo beiseitute, mahse, ZPM sawrkar atang chuan harsa dawna hre site, kalphung thar tha leh insiam that tak tak chu harsa tura ngai tlatte leh zo lo leh huphurhte, tlin loa inngai tlatte, kalphung hlui anga zalen taka rilru hrisel loho, rik huai huaia, tlachawp te tea pawisa thianghlim lo siam duhtute leh thil dawn beiseitute bakah, thluaka sum lut ho, lian taka pawisa hui tawk tawk duhtu, rilru hrisel lo hausa ho bakah, rilru chawrche tak takte an ni tlangpui awm e.
Lal chak em em avanga ram leh mipui, keimahni min hmangaih lutuk anga inlan zingah hian, tuna kan sawrkar hrawn mekte nena khaikhin hian, hun kal tawh ngaihtuah leh mitthla miah lo pawhin, tuna an lan dan, an chet vel dan, an hawiher, leh an tawngkam atang ringawt pawh hian, hmel awihawm deuh leh awihawm hmel loh deuh, rinawm hmel deuh leh deuh lo, beiseiawm deuh leh deuh lo, ngaihzawnawm deuh leh deuh lo chu an awm maw le. An lan dana ram hlui zia ngun hi chu an awm maw le. Mahse, kalphung tha leh changkang aia kum 40 lo kal tawh dan duh zawk kha kan la tam tlat si a nih hi. Khawvel hi chu dik lo leh mi dik lote tamna ram a ni miau si a.
Tunhma deuh kha chuan, mahni bial mi ngei tih kha inthlan dawna bial hrang hranga ri thin kha a ni a, tunah erawh mihring rilrua initsikna hi thunun a har em avangin, mahni bial mi ngei tih pawh thil kal sual a awm thei ta tih a lo lang ta a nih hi. In biala miten an thlan tlin duh loh che u avang hian Dampa bial mi pahnihte kha zakin hreawm ti duh miah suh u aw. Nangmahni lam ni lovin, a thlang theitu vote neite vang a nih kha. Vawi tam inthlannaa tling zo lo hi an tam tawh lutuk. Vawi tam hlawhchham hnua ropui taka hlawhtling ta hi an tam lutuk.
Chubakah, hei hi hre tlat ang che u- Tuna kawng tinrenga lo diriam thintu che u hi, kawng tinrenga engkima tluk lotu che u an nih hi. Tawngkam uchuak tak tak hmang thintu thenkhatte hi kan hriat chian an tam. MLA chu sawi loh, VC pawh la ni lo cheu, tai pawng pawnga an tan an party unit inthlan tak ngial pawha tling zo lo tur mai pawh la ni lo, chuh pawh chuh pha ve lo tur, tawng tam em em site an nih hi.
Kei chuan ka ngaisang che u. Kum tam tak ka lo rilruk ve thin, mahse, ka tlin phak loh leh ka ngam ngai loh, mi tlemte te thlen phak, MLA candidate hial, vawikhat mai ni lo, vawi hnih vawi thum in han ni phak leh in han chuh ngam hi in ropui lutuk. Nangni hian min fuih sawt. Zam lo leh hnung tawlh miah lovin kal zel ang che u. Ropui takin in la hlawhtling dawn tih ka ring nghet tlat e.