Thihna kut vâwtin a kaih mék lai chuan a khum sírah ka ding reng a. Lukham var thianghlim tak chunga a inkham pil käk leh a ruangam, naute lem dum të reuh të ang maia chër chhia chu ka thlir vawng vawng a. Tih theih eng emaw tak han neih ka va châk êm. A tàwpah zawng danglam deuh tak hian a rawn thaw sák sàk a. A hun a thleng tâ! Thih sual pawh a nei lo. Thihna meuh pawh Pu Ditto-a chungah chuan dam diaiin a lo thleng a ni ber mai.
Rev. William Howard, kan Damdawi In chaplain chu khum sír lehlamah chuan a thu bawk a. A Bible keu chu dim të hian a khup a. A lu kùnin, “Khawngaihnaa khat Pathian, i kutah a thlarau kan rawn hlàn e,” a han ti dam duai a.
A thutna atang chuan a tho chhuak a. Ka thinlung tawrhna rit tak chu min hriatpui ve a ni ngei ang, ka darah min rawn khawih a, “Läwm ila, nasa takin i hlim teh ang,” a rawn ti a. Chutah, a inher a. Engmah dang sawi lovin pindan kawngka chu dim të hian a pawt hawng a. Chhuah pahin dim të bawkin a nam khär leh ta a.
Nurse ka nih angin mitthi chunga ka tih tùrte chu ka ti zui ta nghâl a. Damlo khum sira dawhkan pawhdawh chu pawt hawngin, a chhunga Pu Ditto-a thil awm ang ang chu ka khâwm thuai thuai a. Tarmit hlui tawh tak, sawi bám mai te, bak meh chemtë, a then lai tuiêk tlar tawh leh Bible, khalh ngun avànga pawr fap tawh chu ka la chhuak a. A bâk thil dang a awm hauh lo. Mahse, beisei dang ka la nei tlat thung. Pu Ditto-a ro hlu ber, a tangkaraw pawisa tlang, a nun tihlimtu ber thìn kha. Chu aia ro hlu chu engmah dang a nei lo a nih kha. Eng emaw chen chu pawisa tlang chu ka hum vawng vawng a….
Veterans Administration Hospital hi Louisville, Kentucky-a awm a ni a. Ka thawhna TB ward lamah chuan Pu Ditto-a hi 1947 thlasik laia ka damlo enkawl hmasak ber a ni. Pu Ditto hi mi hang a ni a. America Tualchhung Indo lai khán New Orleans-ah piangin a nu leh pa pawh sal an ni nghe nghe. Naupang të a nih atangin fahrah enkawlna hmunah a awm a. Chu enkawlna hmun atanga a’n chhuak chu khawvêlah hian retheihna kawnga bul tan tha leh tùrin a se zawl chhuah a ni ber. Indo laia sipai hna rei lo të a thawk ve zauh tih loh chu ei khawp zawngin a inhlawh ni tin a. Amah lo khawngaihtu tu berin emaw bektë a zarsakah chuan amah chauha khawsain thawh tùr awm leh thawhna tùr a hmuh apiang a thawk zël thìn. Kum hnih kum thum liam tâah khán Louisville-ah a lo kal a. Vanduaithlâk takin a damlo chu a bawksawp ta reng mai a. TB chi khat avànga a kumkuruh bawr vêl pan hnai tuam chu Damdawi In a rawn luhpui ta a ni.
A awmna pindan ka va luh hmasak ber tum chuan a pan hnai rimchhia chuan min rawn bawh nghâl huk a. Pu Ditto-a mitmeng kha va hmu lo ila chuan tlan chhuah leh mai ka duh hial ang. “Good Morning, Pu Ditto, i inpeih emaw chu?,” ka han ti a. “Eng nge keiin ka hrethiam lo ve. |ül i tih chuan kei chu ka inpeih a nia,” a lo ti a. Ka bual fai a, a mut puante ka thlâksak a. A taksa cher chhe lutuk tawh dim tëa ka’n kuai her vêl te chu rihna nei lo ni mai àwm hi a ni. A mitmengah na tak tuar tih a lang reng a. Mahse, thäwm engmah a chhuah hauh lo.
A pan tuamna ka phelh lai chuan insum zo lovin luak chhuak hian min rawn tur ut ut a. Mahse, hmai chuar nang chunga min rawn melhin, “Engtin chuan i tithei chu ni maw? Kei ngei pawh hian ka tuar thei lo a ni si a,” inthlahrung tak maia a rawn tih chuan ka dam hawk a. Hlim hmel pu takin ka lo nuih a, ka nui ri a hriat chuan ani pawh chu hlim takin a nui ve ta a. Bangbo takin kan inen dùn hé haw a. Chutah zet zawng rimchhia a bo zo ta. A hnu lamah pawh a pan rimchhia chuan min tibuai zui ta lo.
(Chhunzawm tur)