Irradiation Technology hmanga India Food Security thang danglamna

  •  Chirag Paswan; Union Minister, Ministry of Food Processing Industries

Chaw (Food) pawimawhna hi a zau hle a. Kan festival (kut) , social gathering( inhmuhkhawmna) leh sakhua thil avanga kalkhawmna ah  te hian hmun pawimawh tak a chang a, kan culture identity leh social dynamics a lantir a ni. Economic lamah chuan ei leh in lama hmasawnna a thlen a, hnathawhna a siam a, thingtlang leh loneih lama hmasawnna a thlen bawk. Ram chhunga hman leh thawn chhuah hmangin ram economy-ah nasa takin a thawhhlawk a ni. India ram zalenna kum 78-naah Vikasit Bharat hmathlir lam a pan mek lai hian ei leh bar himna leh himna tihhmasawn hi a pawimawh hle. Hei hian ei tur thlentu ei tur chu bawlhhlawh laka him a nih theih nan leh ei tur hloh leh bawlhhlawh tihtlem a, ei tur tha tawk, mi zawng zawng tana ei tur tha tak tak a awm theih nan a huam a ni.

Chaw hloh leh bawlhhlawh, a bik takin thei leh thlai ang chi thil chhe thei te hmachhawn hi ei leh in himna leh a dinhmun nghet zawk siamna atan a pawimawh hle. Kan loneitute tan hlawh tur man a awm theih nan a pui bawk.

Tin, agriculture leh processed food products sumdawnna a lo thang chhoh zel avangin ei leh in himna enkawl dan tha tak chu a pawimawh zual hle bawk. Economy hmasawn tam tak chuan ei tur lakluh himna tur atan ei leh in himna dan leh kalphung khauh tak tak an nei a. Food safety incidents hian economic lama nghawng lian tak a nei thei a, chu chu mipui hriselna atana hlauhawm, consumer rinna tlahniam, leh ei leh in supply leh man nghet taka tihbuai te a ni. Chuvangin, ei leh in himna humhalh hi mipui hriselna humhalhna atan chauh ni lovin, sum leh pai lama hmasawnna thlawpna atan te, international trade tihhmasawn nan te leh market access vawnhimna atan te pawh a pawimawh hle.

Food safety leh security chungchanga harsatna awmte ngaihtuah tur leh India-in Sustainable Development Goals a target tihhlawhtlin tura a inpekna nena inmil takin, Union Budget for 2024-25 chuan MSME sector-a multi-product food irradiation unit 50 dinna tur sum a ruahman a ni.It reflects our food irradiation technology hian agrifood product-te shelf life leh himna a tihzauh avangin ei leh in himna leh himna tura inpekna a siam a, consumer-te hnena a dinhmun tha ber a thlen theih nan a enkawl a, chutih rualin production leh supply chain-a ei tur hloh a tihtlem bawk.

Food irradiation tih hian ei tur, bungrua dah emaw, a tam emaw pawh ni se, uluk taka control-na hmuna ionizing radiation-a dah a ni. Hetiang method hian ei leh in atanga natna lo awm theihna chu a ti tlem hle a, microorganism tha lo tak tak te chu a paih chhuak a ni. Tin, ei tur chhiatna a veng bawk a, a chhe lai a tikhawtlai a, a chhe thei thil nungte a tichhia a, chutih rualin a hun hmaa a puitlin, a lo hring emaw, a hring chhuah emaw a tikhawtlai a, ei tur hloh a ti tlem bawk. Tin, ei tur siamte shelf life tihzauh kawngah chemical preservatives mamawhna a ti tlem bawk a, chu chuan ei tur supply chain nghet zawk a siam thei a ni. Irradiation processing hian a tlangpuiin a duh ang effect neih theih nan exposure treatment vawi khat chauh a mamawh a, chu chuan process a ti awlsam a, ei leh in himna dan a ti awlsam a, food supply chain-a sum senso tihtlem nan a pui bawk.

Chaw chhe mai lo tura siam danglamna atana radiation hman ngaihdan hi thil thar a nih loh laiin—thei, thlai, thinghnah, sa, sangha etc. tihfai nana  hmanraw te chu kum zabi tam tak atang khan hman a ni tawh a—tunlai mite chuan ei tur irradiation technology lama siamna chu Codex Alimentarius Commission awm hnuah nasa takin an hmu a ni. United Nations-a Food and Agricultural Organization (FAO) Joint Food Standard Program-a tel chuan khawvel pum huapa tehfung a siam  tawh a ni.

Food Irradiation hian chaw a siam ang chiah hian kawng tinrenga ei leh in himna tur atana hmanraw him leh tangkai tak a ni. Mipuiin an hmang nasa hle a, a bik takin ei leh in himna atana tehfung sang tak nei ram, United States, European Union, Japan, Australia, leh Canada-ah te, ram chhung leh ram pawn lama market-ah te pawh hman a ni nasa hle. A nghawng dan entirnan langsar tak chu kum 2012-a inremna siam a ni a, kum 20 chhung khap a nih hnuah India mango chu US-ah thawnchhuah phalsak a ni. He hmasawnna hi India-in a mango-te chu ram pawna thawn chhuah hmain irradiate a remti a, chu chuan rulhut hlauhawmna tihbo emaw, nasa taka tihtlem emaw a remti a, chu chuan US ram chhunga loneih a humhim a ni.

India pawhin hmasawnna nasa tak a nei a, ram pumah irradiation processing facility 34 a din tawh a ni. He infrastructure tihhmasawn kawngah hian Ministry of Food Processing Industries (MoFPI) chuan hmun pawimawh tak a chang a, heng zinga 16 te hian MoFPI puihna an dawng a ni. He hmasawnna hi fak tlak a nih laiin, facility awm zat leh sem darh zau zel hian kan agrifood market nung tak mamawhna sang zel phuhruk theihna kan neih belh zel dawn a ni.

Mahse, food irradiationfacilities commissioning zau tak chu capital cost sang vangin a tikhawtlai a ni. 1 MCi Cobalt 60 source hmanga irradiation facility din tur chuan investment Rs. 25 atanga 30 crores, ram leh infrastructure senso dang tel lovin.A commissioning process-ah hian thil pawimawh tak tak engemaw zat a awm a, chung zingah chuan proposal scrutiny, approval, site clearance, plant sak, source installation, safety assessment & guidance, supervision, commissioning, leh ongoing maintenance te bakah a chang chuan thlak danglam te pawh a tel radiation chhuahna hmun a ni. He kalphung hi pawl pawimawh tak tak Bhabha Atomic Research Center leh Atomic Energy Regulatory Board te chuan an enkawl a ni.

A tir lamah chuan heng facility-te hi capital cost sang tak ni mah se, investor-te tan chuan hun remchang tam tak a awm a. Ram chhung leh ram pawn lama ei tur him, rei tak daih thei mamawhna sang zel avang hian investment hlawkthlak tak a siam a ni. Food safety tihpun leh shelf life tihzauh theihna hian food irradiation facility te chu ei tur bawlhhlawh tihtlem leh export standard khauh tak zawm kawngah player pawimawh tak a ni. Indian food processing sector hian kum 2025-26-ah USD tluklehdingawn 535 a tling phak dawn a, processed food export-ah pawh a chanvo a pung zel a, irradiation facilities hian investment hun remchang duhawm tak a entir a ni.

Ei tur tihchhiatna tihtlem tumna infrastructure siamna pui turin Ministry of Food Processing Industries (MoFPI) chuan sum lama tanpuina Rs. Food irradiation unit dinna atan project khatah cheng vaibelchhe 10 pek a ni. He puihna hi grant emaw subsidy emaw anga pek a ni a, thil chhe thei, thei leh thlai te pawh tihfai nan leh an faina leh an shelf life tihsan nan ruahman a ni. Union Budget 2024-25-a puan a nih hnuah MoFPI chuan Integrated Cold Chain & Value Addition Infrastructure (Cold Chain scheme) hnuaia multiproduct food irradiation unit din turin entrepreneur-te hnen aṭangin Expressions of Interest a sawm a ni.

Food irradiation hian ei leh in himna tihpun leh thil chhe thei shelf life tihzauh kawngah hmun pawimawh tak a chang tih ngaihtuah chuan, India food supply chain leh agrifood export sector mamawhna sang zel phuhruk turin kan infrastructure tihzauh a ngai hle. Investor leh entrepreneur-te chu he hun remchang hi hmang tangkaiin, Ministry of Food Processing Industries-in sum leh pai lama a puihna hmangin, irradiation facility dang din belh turin kan ngen a ni. Irradiation facility-a sum dah hian ei leh in himna a tipung ang a, bawlhhlawh a tlem ang a, India ram pumah ei leh in himna a tichangtlung ang a, chutih rualin kan loneitute tan pawh man tlawm zawk a awm thei bawk ang. India rama ei leh in industry tihdanglamnaah min rawn zawm ve rawh—i investment hian agriculture nghet tak hmalam hun a tichak ang a, economy thang chak takah a pui bawk ang.

Leave a Reply

error: Content is protected !!