Mizote leh mi dangte tanpui

  • Dr. C. Lalengkima

Mizote hi mite tanpui thin hnam, thilpek pe a tha leh zung senga mi dangte nasa taka tanpui thin hnam kan ni a. Tun hma atangin mi kan tanpui dan leh mi dang tan kan inpek dante danglam deuh mah se, tun thleng hian mi tanpui peih tak hnam kan la ni reng a, a vanneihthlak tak zet a ni. Tun hnaiah Krismas denchhena kan sum sem ral leh kan pek chhuah ngawt pawh hi chhinchhiah thlap ila cheng vaibelchhe tel fe chu kan pe chhuak hial awm e.

  • Tun hma lama Mizote leh mi dangte tanpui:

Mizo hnam hi mahni aia mi dangte dah pawimawh leh ngai pawimawh thin hnam kan ni ti ila kan sawi sual awm lo ve. Kan nunphunga kan chhuanvawr ber, kan sawi chhuah fo thin ‘Tlawmngaihna’ kan tih pawh hi mi dangte tana inpekna, mi dang tanpuina thil a ni. Kan tawngkamah pawh ‘Sem sem dam dam, ei bil thi thi’ tih te ‘A thlum a al ei za’ tih te pawh kan nei a. Hei hian Mizo te hi thil inpe tawn thin hnam kan nih zia a tarlang a ni. Tun hma lam khan pawisa leh sum lam an nei lova, an neih zinga hlu an sa awh leh kah te pawh insem dial dial thin, an thlai thar te pawh mi dang sem ve thin an ni. Mizo hnam kha hnam taima leh huaisen anni satliah mai lo va, hnam thilphal tak an ni a. Uikawm leh mahni a thil pumbil chingte nih te, vir nih te kha Mizo nuna thil zahtlak angah an ngai thin a ni. Heng zawng zawng en hian Mizote hi hnam thilphal tak ve tak, mi dangte pe ve thin kan ni tih chiang takin a lang.

Mizo hnam hi thilpek kan pek bakah vantlang tana tha thawh thin kan ni. A thilpek lama pek tur kan ngah lo pawhin tha thawh zawngin nasa takin mi kan pui thin. An khawtlang inawpnaah khan tangruala mi dang tanpuina kha an nun khaidingtu pawimawh ber a ni. Mizote hi hnatlang hnam kan ni emaw tih turin kan tangrual a, hnatlang ve lo, khawtlang tana tha thawh ve lo chu a run te pawh an in run hial thin a nih kha. A huho a vangtlang thatna tura kan tih bakah khan mi harsa leh chhumchhiate tanpui thin kan ni a. Mite tanpui hi Mizo hnama thil bet tlat, kan chhawmnun that em em mai a ni kan ti thei awm e.

  • Mi tanpui dan a inthlak chho:

Mizo hnam pawh kan changkang a chho ve zel a, tun hma a eizawnna pakhat nei tlang thin, lo nei a eizawng vek thin kha, Kumpinu in min awp avangin lo neih chauh lo eizawnna dang a lo chhuak ve zel a, kan khawsak a inthlau chho ta viau mai a ni. Sum hlutna a pung a, hausa leh neinung, thil hlu kan teh dan a dang chho a. Kan thlai leh ran vulh te pawh suma chan tir kan lo thiam a, sem dur dur nun kha tlem chuan a bo deuh em aw tih tur a ni. Amaherawchu, chawhmeh insuah tawn te, thlai thar inthar tem te erawh kan phak ang tawk leh theih ang tawkin kan kal pui ve reng a. Mizote hi hun harsa leh khirh tak karah pawh mite tanpui thin hnam kan ni a. Mizoram buai laia India sipai ten an mangang pui ber pawh mipuiten hnam sipaite ei leh in tur lama kan tanpui thinna kha a ni.

Sum leh pai lamah hausa lo mah ila, mi dangte tanpui tur hian kan tha leh zung erawh kan seng nasa viau tho mai. Khawtlang tan leh kohhran tan tha kan sen nasa em em a. Hnatlang koh nikhua pawhin kal kan tha viau zel a ni. Chhiatna tawk leh harsatna tawk kan awm nikhua phei chuan mi dangte tanpui turin kan chhuak khawm sung sung zel thin. In sa an awm te hian kan in pui luai luai a, slap chhunga rik laih laih chang kha kan ngah thin a nih kha. Tin, Mizo hi hmun danga kan awm pawhin mi dang tanpui thin, lo kal tharte lo buaipui leh tanpui nasa thin kan ni a. A hnam ang pawhin hnam dangte tanpui nasa pawl tak pawh kan ni hial awm e. Tunah pawh hian a nawlpui chuan kan thiamna leh theihna kawng hrang hrangah chuan rilru thianghlim tak nen a mite tanpui bawrh bawrh thin kan ni. Hei hian Mizo nun ze mawi tak kan lantir thin kha kan la chhunzawm zel tih chiang takin a tarlang awm e.

  • Tun laia mi dangte kan tanpui dan:

Tun lai khawvel changkang chhoah hian mi dangte kan tanpui chhoh dan pawh a inthlak chho ta viau mai. Kan ei leh bar zawnna kawng a lo inthlak chho zel a. Mihring tha leh finna hmanga eizawnna kan uar a, sum leng vak atam chho ve ta deuh a, sum leh pai hmanga mi tanpui pawh kan uar chho viau mai. Hetih rual hian sum leh pai thawhchhuahna lama thahnemngaihna avang te, sum hlutna leh thiltihtheihna kan hriat chian tak avang hian tun hma lama tha leh zung thawha mi kan tanpuina lam erawh a tlahniam ta viau mai thung a ni. Khawtlang leh kohhrang ang pawhin hnatlang kan ko tha ngam ta meuh lova. Zan mengrei kan tam a, zing hnatlang phei chu koh ngam a ni ta meuh lo. YMA thlan lai tur pawh kan haichham lek lek a, Biak in sakah meuh pawh hnatlang chu a nazawng chuan kan ko ngam ta meuh lo. Hnatlanga thawh chhuah aia thawkthei tur rawihna tur sum thawhkhawm mai kha thiltih awlsamah kan ngai chho mek a ni. In sa in pawh a tha lama intanpui aiin hlawhfa rawihna tiin a sum lama inpuih kan uar ta zawk mah a nih hi.

Chutihrualin, Mizote hi mite tanpui kawngah nasa takin kan thangharh em aw tih tur a ni. Sum leh pai thawhkawm zung zunga awlsam tak em avang te hian mite tanpui kawngah nasa takin kan thangharh mek a, hetianga mite tanpui hi intihhnmuhah kan la deuh lehnghal a, intihhmuhna tha tak ni te pawh in a lang. Mite inhawnna lo dawngsawng a, mi dangte hnena hlanchhawng tur intelkhawm pawlte pawh an awm ta hial a ni. Hengte hian social media kaltlangin mi dang tanpui ngaite an rawn sawi a, hun rei lo teah a nuai tel hi a tlingkhawm zung zung ta mai a ni. Mi tam tak an tanpui tawh a, an tanpui mek a, an tanpui zel in a rinawm. YMA ang te, kohhran angte pawhin tunah chuan mite tanpui kawngah chuan tun hma lam aiin nasa takin kan thangharh zel a, a lawmawm tak zet zet a ni. Tunah chuan tlema hming tha deuh, zaithiam leh inkhelthiamte pawh a ngaisangtuten inthurualin sum leh pai an thawhkhawm sak zung zung a, tun hma lama a mite nen ngaihtuah chuan vannei tak an ni.

Mizote hi Kristian zirtirna nena inhmeh tak mai nunphung tha tak nei hnam kan ni hi kan vannei hle mai. Tuna thilpek kawnga hma kan sawnna tam tak hi kan nunphung tha leh mawi a nih rualin kan rinna hian min zirtir a nih tlat avang a ni kan ti lo thei lo ang. Rinna kawnga chak tak ni lo, inkhawm tam lem lo pawhin kan nunphung tha leh kan rinna avang hian midang kan tanpui fo thin. Thilpek kan pek hian Pathian thu anga pek kan zir zel pawh a tul awm e. Pathian hmangaihna nen, leia lawmman dawn beisei lo, mi dang hmuh loh leh hriat loh a pekte, kut dinglam thiltih hi vei lam in a hriat loh te pawh kan zir a tul viau mai. Chutianga kan tih chuan vanah ro kan khawlkhawm a ni zel a ni. Kan Pathian thuin ‘pe rawh u ti chuan pek in inawm ang’ a tih kha hrereng in, pe chhuak tam ila, tunai hian a hnam ang pawh in malsawnna nasa leh zual kan dawng ngei ang.

Leave a Reply

error: Content is protected !!