Kum thara kan hlima kan hrisel zawk theih nana kawng 10 te

I Hun Awlah Lo Chhiar Ve Ang Che:

He article hi ka rawn chhuah tawha, ka chhiar nawn fo thin a, keima tan tak hian a tangkai hian ka hria a. Lo chhiar peih leh tangkaipuite in lo awm ve takin tiin ka rawn post nawn leh a ni e.

Pakhatna: Nitin Hunserh (Meditation) Nei Ziah Rawh:

Hunserh han tih hian tawngtaina emaw, Bible chhiarna pawh a ni thei, mahni tana hunbik, han hman kha a ni. Mi thiamte sawi dan atang chuan tuarna avanga natna awm thei, (stress-related problem) muthilhtheihlohna, thindip na (acid reflux) an tihte avanga mi tamtakin pawisa an sen hi a sang em em a. Research antihnaah chuan hetianga meditation neih hian stress a tih zangkhai (relaxed) tir theih avang hian, an senso hi za 70 (70%) a hniam tih an hmu.

Hunserh hmanga nitina Bible chhiar hi kan thlarau nunah pawh hian a pawimawh hle a. Zawlnei E. G. White chuan, “Nitina hunserh hmanga Bible chhiara Pathian pawlna kan neih chuan zawi zawiin amah anna kan lo nei thei.” a ti. Thalaite Hnena Thuchah p. 205 chuan, Bible hi ‘Chatuan Pa Aw’ a ti bawk. “Pathian thuah hian mihring rilru chuan, ngaihtuahna ril bera ngaihtuah tham, thupui, mihringin a ngaihtuahna sangberte a hmu a. Hetah vek hian thlahtute leh zawlnei te kawmin, mihringte hnena a thusawi hmangin Chatuan Pa aw chu kan ngaithla thei.” Biblein min hrilh angin, Enoka kha Pathian nen an leng dun thin tih a ni a. “Chutih hun lai mihringte chuan Enoka kha tangka leh rangkachak khawl tum lo, tiin an nuihzat a. Nimahsela Enoka thinlung chuan chatuan ro hlu chauh a ngaihtuah a. Van khawppui chu a thlir a. Zion khawpuia Lal chu A ropuina nen a hmu tawh a. A ngaihtuahna te, a thusawite leh a thinlung chuan van lam a hawi a ni. Sualna nasat zawh poh leh vanlam a ngaihna chu a nasa mai a. Leia la cheng reng siin, rinain vanah a cheng a ni.” – (Thlahtu Bulte Leh Zawlneite p.67) Heng Zawlnei ziak atangte hian kan thlarau nun atan nitina Pathian pawla a thu chhiar hi a pawimawhin a hlawk thlakzia kan hre thei ang a.

Pahnihna: Midangte Tanpui La, I Kohhranah Emaw Community-ah Tangkai Tum Tlat Rawh:
Luangliam nun, tanpui ngaite han tanpui hian rin aiin keimahni kha kan lo intanpui daih zawk mai a ni. Mi tana thil tha kan han tihna khan hlimna lawmna min pe a, hei hian hriselna tha min pe a ni. Biblein, “Thinlung hlim hi hriselna atan a tha,”a Thufingte 17:22 tih hi a dik hle a ni. Science lam sawi danin thinlung hi a hlim chuan kan thluak atangin hlimna hormone ‘endorphin’ antih hi a rawn chhuak tam a, he mi rual hian natna dotu cell, lymphocytes leh T-cell a rawn chhuah tam tira, heng hian kan taksa natna dotheihna a ti chaka, taksa a chak phawt chuan natna leh cancer cell te hneh theihlohin kan awm thei a ni. Research antihnaah chuan kumkhata darkar 200, mamawhte tanpuia volunteer hna thawk thinte zingah BP sang an tlem bikin an dam rei bik bawk tih an hmu. Hlimna bulpui ber chu midangte tana luangliama an chunga thil tha tih leh midangte hlimna tih hi a ni. Chutiang hlimna chuan chatuan a daih ang. E.G. White 1T p.181.
“I awmna apiangah thiltha chhete pawh ni se tih tum hram rawh. Khang thiltha tlem te te kan tihte awm khawm khan khawvelin a tangkai pui khawp thil a thlen thei a ni” – -Desmond Tutu
“Thu ngilnei leh lainatna thu mi lungngaite hnena kan sawi tinrengte, hnehchhiah tuarte chhawk zangkhai tura kan tih tinreng te, kan mihring puite chunga mamawh thilpek kan pek zawng zawng te hi kan thinlungah phet let leh a ni thin.”
“Mi dangte tana a thiltihthatna khan amahah huasakna a thlen thei.” Thufingte 11:25
“Retheite ngaihsakmi chu a eng a thawl e, mangan ni chuan Lalpa’n an ni chu a chhanhim ang. Lalpa’n ani chu humhinin a ti nung anga, leiah hian malsawmin an awm ang.” Sam 41:1,2
“Mihring fapa meuh pawh rawngbawl saka awm turin a lokal lova, rawngbawl tur leh mi tamtak tlan nan a nun pe turin a lokal zawk a ni.” Marka 10:45

Pathumna: Nikhatah Chaw Vawihnih Ei Rawh:
Mi thiamte sawi danin, nikhata chaw vawi hnih ei hi mimir tlangpui, nausen leh naupang thanglai tih lovah, kan taksa mamawh tawk a ni an ti. Chubakah mihring taksa hrisel nana tangkai tak, ‘hun bi neia chawnghei (intermittent fasting) tihtheih nan a remchang hle a ni. . Mak tak mai chu, nikhata chaw vawi hnih ei thatna hi kum zabi 19 velah khan Zawlnei Ellen G. White hian a lo sawi ve tlat mai a ni. “ Mi thenkhatin nikhata chaw vawi thum an ei laiin, an taksa leh thlarau lam atan a that dan ber tur chu nikhata vawi hnih a ni thung,” tiin. (4T p.530) Science lam leh Daktawr thiam thenkhat hian an sawi chu, nikhata chaw vawihnih kan ei chuan kan pumpuiin hahchawlhna hun a nei tha a, kan chawei loh chhung khan kan taksa-in chakna (energy) siam nan a hman, glucose kha a hmang zova, kan taksaa thau kha energy siam nan a hmang a, hei hian buk rih lam te a ti hniam thei. Nikhata chaw vawihnih ei dan kawng tha ber niawmn a lang chu zing dar 10 vela zing chaw ei a, tlai dar nga velah zanriah ei ni se. Hei hian taksa hahchawlhna hun a siam a, abikin Mitochrondria network kan cells ten chakna an lakna ber (storehouse of the cells) hi thawkrim lutuk lo va a awmtir theihna hian a ti hrisel tha a. Mitochondria hi tha taka a thawhtheih chuan kan cell tha te kha an thang chakin an hrisel ang a, cancer cells lo pai kan nih chuan an chim ral mai ang an ti a ni. Mi thiamte sawi danin mitin hian cancer cell kan pai vek a, kan taksa a lo chak loha kan cell hrisel tha kan neih tawh loh veleh an lo pung thin an ti a ni. (Palina atanga Sawmna hi Chhunzawm leh thuai a ni ang)

Leave a Reply

error: Content is protected !!