- Reuben Lalnunthara Hnamte
Khawnge tun tum chu thahnemngaihna thu kan puahchhuahpui ve leh phawk phawk mai teh ang. Mi a zawnga tawmkailo leh ngaihpawimawhtlak nimah suh ila thahnem ngaihna thu han auchhuahpui chu tu huatthu mah kan sawi em lovang chu maw. Upat lamah chuan tawnhriat a pui hi tute pawh mai hian kan ngah theuh tawh a, pa tawngduhlo tak mai pawh hi upat lamah chuan an tuina zawng han set fuh hi chuan sawi tur an lo nei duah tho mai nia. Mizoram hi ka fang chipchiar ve viau tawh mai a, sorkar inthlakthleng chho lah ka tawng hnem tawh . Tleirawh chhuah hlim atangin PC sorkar atangin kan lo hre ve tawh a, sorkar department hrang hrang lah ka lo dawr hnem ve tawh bawk. Heng department zing a ka ngaihpawimawh pakhat ve chu Tourism hi a ni. Mizoram Tourist lodge leh Mizoram pawnah pawh ka thleng ve nual tawh a, a thar lai hi chuan a tha vek mai thin. Mahse, a hlui tawh hnu hian chei thar hi a awm tlem em em zel mai a, a then phei chu a tawp hle bawk. Thlen leh peih lova ka chhuahsan leh tak pawh a awm thin.
Department hrang hrang hian hma lain building thar an sa a, minister emaw an han hawntir ngei bawk a, cheihnum zui hi a awm lo thin ngawt mai; hei hi a zahthlak ka tih pakhat a ni. Sorkar hian a cheitharna tur hi a pe lo nge ni anga, a thawkate hian pawisa hi a nih tur angin an hmang lo zawk ni ang tih hi ka ngaihtuah thin. Damdawiin lam hi chu khawi hmun pawh hi an enkawl tha tlangpui a, a bikin Tourist lodge hi a zahpuiawm thin. Mimalin an enkawl tak hnu hian a nalhin an hlawk em em tho si hi a mak thin ngawt mai. Tripuraa District Officer a ka awm laiin kan zin kual nasa a, keini aia state te zawk leh budget pawh tlem zawk pawh a ni maithei a ka chiangngam lo. Hmun hrang hrang tlawhin kan zinkual nasa Tourist lodge awmna hmunah chuan lodgeah lo chuan ka thleng duh thung miah lo. A chhan chu, an lodge kha a fai thain an enkawl tha em em mai a, mimal ta aiin thlen a nuam zawk tlat. An staff te mahni ta angin an enkawl a, engkim a felfai thlap mai a ni. Mizoramah chuan sorkar tourist logde hlui tawh lamah chuan thlen peihna chi pawh hi a ni thin lo. Tunlaiah hian enge a chanchin ka hre zui ta lo va.
Khawvelah hian sorkar hrang hrangte an hauhsakna chhan pakhat leh miten a nuam an tih chhan chu touristte tana hmun tlawh tur tha an neih leh an enkawl that vang hi a ni a. Mizoram pawh hi tourism lamah hian hma hi sawn deuh ila chuan khualzin tun aiin kan ngah dawn. Tunah chuan thlawhna tumhmune, Rel stationte kan nei tha tawh a, nitin khualzin kan nei tam zel dawn a ni. Kan ram hi zahpuiawm lo leh mite tlawh chaka siam tur chuan tourism lama hma kan sawn a tul tak meuh. Sorkar hi kan han dem leh ngawt thin a, a mipui hi kan pawimawh. Department tina staffte an pawimawh em em a, mahni ta anga sorkar hi an neih lova, hlawh hmuh nan ringawta an hman chuan kan ram hi an hmangaih tawk lo tihnaah ka ngai. Kan ram hi tu ta mah a ni bik lo, a micheng kua leh tui nihna neite hian neitu nihna kan nei theuh a ni. Zofate hian mizo tlawmngaihna leh nudanmawi hi kan chinthar a tul hle; tuna mi thenkhat nundan hi chu ringlomi kan tihte aiin an sual zawk. Mahni hlawkna turah chuan an phusa peih em em a, midang hlawkna tur emaw, mahni chanvo thatna tur a nih loh chuan kan zawmthaw em em lawi si a nih hi.
Israel nih kan chak a, tam takin niin an lo inchhal bawk. A nihna takah chuan Israel fate khu kan phalo teh a nia; an ni chu an inhmangaih a, Bible thu anga kalin an hnampuite khu an retheih an phal reng reng lo. Keini mizo thenkhat hi chuan mahni hnampuite ngei pawh kan hralh duh a, kan hlawkna tur a nih dawn phawt chuan midang chhiatna tur leh retheihna tur pawh nise, pawi tilo hi kan tam tawh. Thenawm khawveng inhmuthiamlo, in hmelma leh ram inchuh reng reng renga intithiamlo, chhungkua pawh ro inchuh avang buai kan tam em hi maw. Kan ramah hian sum leh pai hian ro a rel tawh niber hian ka hre thin. Hmunawl awmlo leka in kan han insak siak maite hi a thaw ipik thlak; ramdangaht chuan hmunawl zau takte hi an nei a ni ngai a. Tuna Thenzawla smart city din turah pawh hian sorkar hi a fimkhur a a sitik hle loh chuan a tithei thei lalna hmunah a chang anga, nakinah chuan bit leh tawt deuh hian kan inhnawh leh tun ang tih a hlauhawm. A dik tak chuan tuna kan khawpui ber Aizawl pawh hi lirthei tam si, kawng zim si, in bit bawk si hi a thawipikthlak tak meuh tawh.
Kawmisawnarte hi kan tam tawh lutuk a, miin inhmun lo ram han zawng deuh se kawmisawn ho an lo inrawlh nghal a. A neitute chhiar aia to daihin an hralh zel theite hi an fakawm lehling. Inluah tur miin han zawng deuh se zawnpuiman leh kawhmuh man a awm zel a, a kawhmuhtu te man an inchhiar zel bawk a, eizawn nana hmang tak tak an awm ta fur. Eizawn nana hahdam leh hlawk kan inzawn siak a; hmingchhiat leh faksel erawh kan haw viau lawi si. Hnathawk pei si lo, eitur tuihnai leh incheina, nawmsakna thlahlel hlei hlei an pung tual tual a, hniak phawilo leka mi bum hreh lo, mi sum lo chhuhsak maithei lah kan awm zel bawk. Mizo hi chu mi ring mai chi, bum nuam tak hi kan la tam a, mizo tam tak hi chuan mizo rilru pawh an pu tawh lo a nia. Mizo tlawmngaihna leh nundan mawi leh thate hi chu sirah kan hnawl mek zel a nih hi. Aiaupa zahna lah kan thalaite hian an tlachham tulh tulh mai; mahni pa rual leh aia upa kutthlak hreh miah lo an pung zel a, chhungkaw inenkawlna mumallo, inzirtirna tha nei ngailo an tam bawk.
Heng thil tha lo kan sawi mek lai hian thil tha tam tak a awm a, mi rinawm leh fel Pathian tih mi an tam em em a ni. A pawimawh berah chuan chhungkaw din fimkhur leh, nupa inthenna awm lo tura tan lak hi kan ram hian a mamawh. Naupangte hian nu leh pa kara seilen loh hi an tuar a, ramin a tuar bawk. Mi rinawm thenkhat lo la awm te, tlawmnagaihna leh nunzemawi la vawng nung rengte avang hian kan ram hi a mawiin a nuam thin a, engpawhnise, insiamthatna nikhua ala tlai lo ve. Kan ram hi midangten an tlawh chakna turin siam ila, mizo nunzemawi hi vawng nung tlat ila, Pathian tihna tak neiin hmalam I pan zel teh ang. Nu leh paten an fate hi pawisa pek ngawt ai chuan a thawhchhuah dan zirtir tam ila; thawhchhuah mila khawsak dan inzirtir tam bawk ila ram num leh mawi kan siam thei ngei ang. Khualzinte nuam tih tur leh mawi an tih turin kan ram hi buatsaih ila, tourism lamah hian nasa takin tan kan lak chuan kan ram sum leh pai thawhchhuah chu a pung nasa dawn a ni.