India state pakhata chu Muslim zirlai hmeichhiaten lu an tuam leh tuam loh chungchanga inhnialna avangin ni thum chhung high school leh college an khar mek a. He thil hian Nobel Prize lo dawng tawh, Malala Yousafzai-i a inrawlh hnuah phei chuan khawvel ngaihven a hlawh hle.
Karnataka state sorkar hian zirlai thenkhatin Muslim hmeichhiaten zirna in chhunga an lu tuam an duh lohna avanga tharum thawhna a thlen zui avangin zirna in hi an khar.
Nilaini khan an state high court chuan Muslim hmeichhiaten petition an thehluh chu ngaihtuahin chief justice hnenah a ngaihtuahtu tur bench lian zawk siam turin an thlen.
Tun tum buaina hi tleirawl parukin sorkar college-a an lu an tuam chunga sikul luh an phal lohna duh lohna an lantir atanga intan niin college dang a kang kai zel.
Hindu zirlaite chuan Hindu symbol, nghawngbah serthlum rawng bat vein Muslim hmeichhiaten an lu an tuam chu dodalna an lantir.
Thawhlehni khan kum 15 mi lek a nih laia hmeichhe naupangten lehkha an zir tur a ni tia a sawi chhuah thin avanga Taliban-in Pakistan-a an beih, Malala-i chuan India-a hruaitute chu ‘Muslim hmeichhiate en hranna’ chu titawp turin a ngen.
“Lu tuama hmeichhiate sikul kai phal loh hi a nunrawng hle,” tiin kum 24 mi hian Twitter-ah a tar lang.
India-ah sakhaw zuitu tlem zawk, Muslim an chep sawt tih sawiin an ram danpuiin tu pawh an duh ang inthuam theihna zalenna a pe niin a sawi.
Thawhlehni vek khan video darh pakhatah Muslim hmeichhe pakhat chu mipa rualin an au el lai a lang a, lu tuam leh nghawngbah serthlum rawng bat inauh elna thawm pawh a ring hle.
Muslim hmeichhiaten zirna ina an lu an tuam phalsak lohna hi Karnataka hmun dang dangah a kang kai zel a. A tira Udupi district-a hmeichhiaten duh lohna an lantir lai video darh atangin a darh chak zual.
College danga Hindu zirlaite chuan nghawngbah serthlum rawng nen zirna in an kai a, thuneitute chuan tute mah mah hetiang nena inthuama campus luh an phal loh phah.
Kar hmasa khan Kundapur, Udupi district-a pre-university college pakhat gate-a lu tuam eng emaw zatten luh luih an tum leh zirna in thuneituten an dang lai video a darh vak atangin he buaina hi a darh zual hle bawk.
Hindu zirlai, mipa pawh, hmeichhia pawh, an zirlaipui lu tuamte duh lohna lantir nan kawng an zawh zui.
Thawhlehnia court-in petition thehluhte a ngaihtuah hma lawk thleng kha chuan tharum thawhna a thleng lo va. A hnu lawk atangin lehlam lehlam hi khawpui thenkhatah lunga intawngin innawrna a thleng tan a ni.
Buaina chhuak zel tur dan nan tual chhung thuneitute chuan mi pali aia tam pun khawm phal lohna dan, IPC Section 144 an puang zui a ni.
Shivamogga district-a zirlai mipate chuan an college-ah serthlum rawng flag an zar lai thla lak fuh a ni a, sorkarin he thil thleng hi chhui zui turin a ti nghal.
Mandya district-ah lu tuam nula pakhat chu serthlum rawng nghawngbah batten hual bet lai video a darh bawk a. ‘Jai Shri Ram (hail Lord Ram)’ tia au khumin hmeichhia hian ‘Allahu Akbar’ (God is great) tiin a au ve thung a. Thuneituten an hruai hrang zui a ni.
A hnuah he hmeichhia hi Muskan-i a ni tih hriat niin an college principal chuan a thlawp tlat tur thu a hrilh niin a sawi.
“Keimah ang bawk hian Muslim hmeichhe dangte pawh tih an ni a. College thuneitute leh principal hian kan lu kan tuam chungchangah hian engmah an sawi ngai lo va, engvangin nge pawn lam mi sawi mai mai ka zawm ang?” tiin The Indian Express chanchinbu hnenah a sawi.
Police hotu lian pakhat chuan thil thleng eng eng emaw chu awm mah se lian tham a ni hlawm lo va, boruak chu an thunun rih niin a sawi.
Karnataka Education Minister Nagesh BC chuan an buaina zawng zawng chu politics thil vang vek a nih thu a sawi.
College thuneitute thil kalpui dan a thlawp thu a sawi a, campus chhungah chuan lu tuam emaw, nghawngbah bah emaw khap hman tur a nih thu a sawi.
Nagesh-a chuan zirlaite chu tuten emaw hruai kawiin hetiang hian an ti ta nia a ngaih thu a sawi bawk.
“A bul chu politics vek a ni. Heng thil zawng zawng hi nakumah kan state kan inthlan dawn avanga thleng vek a ni,” tiin Nagesh-a hian BBC Hindi a hrilh a. Hetiang thil a awma invawrh larna remchanga hman tum an awm niin a sawi.
Chief Minister Basavaraj S Bommai chuan zirlaite leh mi dangte pawh muanawm taka awma inpumkhat turin a ngen a. Chief minister hi an state-a home ministerni nghal bawk a ni.
Muslim hmeichhiaten petition pahnih an thehluh ngaihtuahtu, Justice Krishna Dixit chuan petition-te chu bench lian zawkah ngaihtuah a ngaih thu a sawi.
“He thila zawhna awm hi a pawimawhin inhnialna pawimawh tak a ni a, court chuan lehkha siamin chief justice hnenah a ngaihtuahtu tur bench lian zawk siam se tia thlen a ni,” tiin a sawi niin legal news website Live Law chuan a tar lang.
Petition lut pahnih zinga pakhat zawk hian India danpuiin tute pawh an duh ang inthuam theihna tura zalenna a pe nia sawiin lu tuam phal loh chu ngaihtuah turin an thlen a. Pakhat zawk hian tun hnaia state sorkarin zirna ina inthuam dan tur a siamah lu tuam chu khap theih a ni reng em tih a zawh ve thung.
Petition thehluttute aiawha ding dan hre mi chuan sorkarin lu tuam a khap chu dan lo ang leh dan lo a nih thu a sawi a, court chu zirlaiten lehkha an zir theihna turin thupek hman lailawk tur chhuah turin a ngen.
Justice Dixit hian bench lian zawk siam hunah thutlukna lailawk siam turin an ngen niin a sawi ve bawk.