Myanmar sipaite chuan an ram khawchhak lama Karenni State-ah civil mi an that a, inphen nan pawh an hmang a, indona thubuai (war crime) siam theihna khawpin an che ngei tih mihring dikna chanvo humhalhtu pawl pakhat, Fortify Rights chuan Thawhlehnia report an tihchhuahah a tar lang.
Fortify Rights hian May, 2021 leh January, 2022 inkar khan sipaite hian biak in, chenna in, tlanchhiate awmna camp leh anmahni bei lettute awmna ni lo tam tak an bei niin repost-ah hian an tar lang.
Kayah State an tih bawka an chetnaah hian civil mi 61 an thi niin an sawi bawk.
Fortify Rights-in report an siam hi Association of Southeast Asian Nations (ASEAN)-a tel ram foreign minister-ten nikum April thlaa sipaiten tharum an thawh a tawp theih nana hma an lakna tur point panga an siamte tihhlawhtlin a ni em tih sawiho tura Cambodia-a an \hutkhawm hma lawka tihchhuah a ni.
“Myanmar junta (sipai) hian ram dang a\anga ralthuam an neihte hmangin mipuite hi an that a ni,” tiin Fortify Rights Regional Director Ismail Wolff chuan a sawi a. “Myanmar junta-in civil mi an beih chungchang hi ngaihtuah \hat vat a \ul a. UN Security Council pawhin hmanhmawh taka Myanmar sipaiten ram dang a\anga ralthuam an lei \hin titawp tura hma a lak a ngai a ni,” a ti bawk.
Fortify Rights hian report hi thil thleng hmutu leh an beih khuaa dam chhuak mi 31 an kawmna bakah thlalak leh video behchhana siam a ni.
Heng zingah Urlawk Nia Hpruso khuaa mi 40 vel an thah te leh naupang leh Save the Children-a thawk mi pahnih an thahte pawh a tel.
Doctor pakhat, an ruang endiktu chu thi \henkhat hi an kang nasa hle a, endik hleihtheih loh khawp pawh an awm tih a sawi a. Heti chung hian a team chuan ruang panga an endik chu hmeichhia vek niin tleirawl kum 15 hnuai lam pawh a tel niin a sawi.
“An kaah puan a awm a, an ka an hnawhsak ngei a nih a rinawm,” tiin doctor hian Fortify Rights a hrilh a. “An ruhte chu a tliak nasa hlawm em em a. Ruang \henkhatte phei hi chu an dam laia hal an ni ang tih a lang,” a ti bawk.
Fortify Rights chuan Myanmar sipaite hian rawlthar kum 18, a patea leh mipa dang pahnih chu Karenni leh Shan state inrina, Moe Bye khuaa People’s Defence Force (PDF) nen an inkahnaah inphen nan an hmang bawk tih a tar lang.
“Sipaite hian kan darah an silai chhuangin kan hnunga awm chungin PDF hi an kap,” tiin Fortify Rights hnenah a sawi a. “Min phuar bet a, kan mit an tuam bawk a. Chi hrang hrangin min sawisa a, kan taksaah min pet a, an silaiin min chhu bawk a, a hrang hrangin min ti,” a ti bawk.
Fortify Rights chuan heng mite zinga pathum hi an tlan chhuak thei a, pakhat erawh chu khawiah ngei a awm hriat a ni rih lo tih an sawi.
Myanmar tual chhung buaina leh an ram mipuiin nasa taka an tawrhna hi tihtawp tumin nasa taka beih a ni a; mahse, tun thleng chuan sipai roreltute chetna hian ziaawm lam a la pan thei lo.
UN Security Council chuan Myanmar rama thil thleng chungchangah hian press statement pawh panga ngawt a tichhuak tawh a, March 10, 2021 khan presidential statement pawh a tichhuak tawh.
Myanmar ram ngei pawh sipai sorkarna hun hmasa, kum 1997 atanga a lo telhna, ASEAN pawhin tuna sipaiten thuneihna an chan thar leha nunau tawrhna titawp turin hma an la a; mahse, hei pawh hian rah tha a chhuah lutuk lem lo.
Tun kara Cambodia-a an member ram foreign minister-te intawh khawm turah pawh ASEAN hian sipai sorkara foreign minister chu an sawm lo va, sawmna an pek chhuakah ‘politics lama aiawh nei lo’ tel turin an ti.
Myanmar-a thil thleng viltu, Assistance Association for Political Prisoners (AAPP) chuan nikum February 1-a sipaiten thuneihna an chan atanga Thawhtanni thleng khan mi 1,549 vel an thi tawh a, mi 12,000 chuang man an ni tawh niin a sawi.
“Sipai hotu, Senior General Min Aung Hlaing leh a sipaite hian firfiak pawl bei angin an insawi; mahse, sipaite hian civil mite lakah na taka chein an suat chiam chiam a ni,” tiin Fortify Rights hian a sawi a. An ralthuam leina thin pawh tihtawp vat a tul niin a sawi.