Kum 2021 chhung khan khawvel chuan United Kingdom aia zau ramngaw tha a chân niin Global Forest Watch chuan a sawi a. Hei hi United Nation hnuaia nikuma Scotland-a COP26 climate summit-a ram hruaituten an intiamna aia zau a ni.
GFW-in report a siamah hian nikum chhung khan ramngaw square kilometres 2,53,000 zet a chereu niin tar lan a ni.
Minute tinah football khelmual 10 chuanga zau chhe ziah ang a ni.
Ramngaw chereu zat hi kum 2020-a mi nen a inang vel a, kum 2019 dawt chiah kumah khan ramngaw chereu zat hi a pung hluai niin report-ah hian tar lan a ni a. Report hi University of Maryland-in data an lak khawm atanga chhut a ni.
Thingte hian mihring leh nungchaten an thawk chhuah, carbon dioxide an hip luh ve avangin an tlem zel hian sik leh sa inthlak nasaah pawh nghawng a nei hle dawn a ni.
Mi thiamte chuan hun reilo te kar danah zau tak tak tihchereu a ni hian khawvel puma sik leh sa avanga buaina a thlen thei niin an sawi.
Mi thiamten tha lo an tih zual ber pakhat chu ramngaw tha bik, carbon ei ral nasa bik thin, tropical rainforest an tih sq. km 37,500 zet a chereu chu a ni.
Nikum chhungin ramngaw zau tak chân ni mah se report-ah hian thil lawmawm lam pawh tar lan a ni ve bawk.
Indonesia-ah chuan sorkar leh mi malin ramngaw thiah tihtlem an kalpui chuan rah tha chhuahin a hma kum aiin 25% zetin ramngaw chân a tlem.
Kum nga chhung a zawnin Indonesia-ah hian ramngaw chân a tlem hret hret zel a. Tun hmaa ramngaw thiat nasa thinin hma an sawn tih a lang.
Hetih rual hian mi thiamte chuan sorkarin oil palm chin thar a khap mek chu a tawp hunah leh kum 40 chhunga palm oil man a san ber lai intawng fuh chuan an tan lakna hi a titawp mai ang tih an hlauhthawnpui hle bawk.
Tropical rainforest pawh chân nasa
Ramngaw chân hi a chhan lian ber chu mihringin an tihchereu a ni a, ran vulh nan leh thlai chin nana an thiah a ni.
Zir chiangtute chuan kum 2021 chhunga tropical primary rainforest thiah avang hian boruakah carbon dioxide gigatonne 2.5 zet a chhuah phah a, hei hi India-in kum khat chhunga thil hal khu a tihchhuah zat zet a ni.
Tropical rainforest tihchhiat tamna ber chu Brazil niin a chhia zawng zawng atanga chhuta 40% chuang a ni a, hectare maktaduai 1.5 chuang chân a ni a. Mi tam tak chuan President Jair Bolsonaro-a thil kalpui rah niin an sawi.
Democratic Republic of the Congo chu tropical primary rainforest tihchhiat tam lamah pahnihna niin hectare 5,00,000 chuang zet an chân a. Bolivia-in hectare 3,00,000 dawn an chân bawk.
Ram vawt lam, boreal forest an tih awmna hmun, hmar lama Canada, Russia leh Alaska pawhin square kilometre 80,000 zeta zau nikum chhung khan an chân a, kum 2001 atanga kum tina ramngaw chân zat chhinchhiah atanga a zau ber tum a ni.
Report-ah hian ram vawta ramngaw chân chhan ber hi sik leh sa inthlak nasa lutuk avanga khaw lum leh ro tak awmah Russia-a ram a kan nasat vang nia tar lan a ni.