- David Zochhuanmawia (Vida Hrahsel Saza)
Democracy ramah mipui kan pawimawh êm êm a. Mipui tel lovin sorkar a piang thei lo. Inthlang ram kan nih angin sorkar siamtu chu mipui kan ni a. Sorkar siamtu mipui erawhin ngaihsak kan hlawh tâwk lo a, kan thlan tlin te’n mipui laka an thutiam an tih hlawhtlin loh dan te, mipui min dah pawimawh loh thinzia leh min bum nasatzia kum 2018 hnu lamah ringawt pawh kan hmuh belh leh teuh tawh hi. Mipui inenfiah ila, inthlan dawn a sum min pe thei ringawt ni lo. Kum 5 chhung atana an thutiam hlen ngei tur kan thlanchhuah a hun tawh tak zet a ni.
Sual rim nam leh nam lo-
SDO Dance lam erawh hrût ka tum lo. Fiamthu ti taka an sawi fo thin angin zu in mi, tip (ganja) zu mi te sual rim hi sum tam tak eiru thin te sual rim aiin a na zawk a. Kohhran tehna atang pawhin an hla fê zawk rèng a ni. A dik a dawk thlu lova thu post kual chingte lahin FIR an dawng awl lo bawk a. Eng ber hi nge sual? Khawi laiah nge insiamthat kan ngaih? Tu hi nge sual ta ber ang tih atanga kan ngaihtuah chian a hun tawh hle a ni. Kan thlarau chaw lâkna lama kan berampu te kan puh mai dawn nge? Kan ram enkawltu sorkar zinga hotu ber Chief Minister kan puh dawn? Nge Pathian hremnaah kan pawm tawh mai zawk ang. Eng sual rim nge i nam ve le?
Tlawng sual rim nam-
Save Mizoram Rivers (SMR) in nasa taka hma lain, Tlawng lui a lo thianghlim theihna atan theihtawp an chhuah mek a. National Green Tribunal (NGT) a zualko hial an tum mek a nih hi. Tlawng lui kama leivûng leh bawlhhlawh paihtute hi chhuichhuah an la ni lo a. A paih lui hmutute chuan SMR hruaitute hnena an report apiangin lawmman an dawng zel dawn tih thuchhuah an siam bawk a ni. Mizoram chhunga chêng mipui tana a that lohzia hre reng chunga paih lui tute sual rim hi Jail tan pui tlak nge vanram kai loh pui tham tihte hi kan chhut a va hun tawh tak êm! Kan ramin hma lam a pan dawn chuan nang leh kei (mipui) hian mahni theuhah bul kan tan a pawimawh a. Dik lo kan huat a, dik leh rinawmna kan neih thar theuh a ngai a ni.
Mizorama bungraw la lût tu Truck Driver-te hnenah mi thenkhat te’n bawlhhlawh leh hnâwmhnawk an thawn a, an ni haw thla lamin Buichali leh Khamrang velah khuan an paih mai thin tih thawm awm te hi dik tak maw! Mizoram chhung thoa an paih leh paih loh kan chhuizui tawh lem lo a ni thei. Mahse, an ni chuan an ramah ni lovin kan ramah bawk an paih leh mai niin a lang a. Hetianga lo ti thin zawng mipui hian bawlhhlawh thawn haw tawh lo ila, a hrana mimal taka kan zu paih lo a nih chuan a rah (result) a lang maiin a rinawm. Kan sual rim nam dan a inchen lo thei hlawm khawp mai.
Sual rim in ang lo-
Mizoramah Sual rim inang lo tak tak mi chi tin chi tang kan kàt nuk a. In dem a, in sawisel a, a chhe thei ang bera inpuhmawh tûr bik kan awm lovin ka hria. Mahni theuha sual awm kan hriatchian a pawimawh a. Chak taka kan insiamtha thei lo a nih pawhin muang changa siamthat theih mihring kan ni vek tihah kan chian thar a ngai a ni. Mipui te’n ngaihtuahna thar kan sên a ngai a. Moral Reform an tih fo thin angin kan phakna zawn theuhah insiamtha ila, kan hlutna (value) pawh hi kan hriat thar a ngai leh ta khawp mai. Hlutna nei lo mihring kan awm si lo a.
A Tlipna-
A tawp kharnaah chuan mimal chanchin kan thlûr bing lo ang a. Kan ram pum sum dinhmun tlakhniam dan te, hna hmanhmawhthlak ni lem lova Restricted Tender hmanga duhsak zawng nasa taka hna pek a tam lutuk te, mi hmuh loh laia kawng sira (Tlawng kam) bawlhhlawh leh leivûng paih ru thin te, Kohhran rawngbawltu ni reng chunga thiante zinga zu leh nulat tlangvalna lama insûm duh chuang miah lo te, mipui chan ai sum tam tak eiru zel duh te, hnathawh hun tûr (Office) thlen huna thleng lo te, ban hun hmaa haw thin te, mipui hip nana mahni thutiam hlen leh lo te, Ruihhlo zuar leh khawihtu te, MRP (Maximum Retail Price) inbel aia toa bungraw hralh ching te, bûk lung dik lo hmanga buhfai leh chawhmeh zuâr te, engpawh nise sawi hmaih pawh a la awm teuh ang, a tam lutuk dawn.
A nawlpui anga inenfiah hi kan va ngai nasa tak êm! Mipui atangin insiamthat bul hi tan ila. Tin, ram hruaitu Chief Minister dik leh rinawm (tuna mi hi a tha lo ta duai e tihna ni lovin), Hotupa ber dik leh rinawm, sum enkawl kawnga mithiam bik kan neih chuan kan ram mipui thuawih thei tak takte zarah hian dawhtheihna leh thuawihna hmangin kan ram hi kan tungding leh thei a ni tih kan hriat a tul a. Kan ram siamtha tûr hian a chhunga chêng mipui te’n mahni theuha insiamthat bul tanin; hawh u, ram nuam leh hrisel siam tûrin mipui inbuatsaih hmasa ang u.