- Mahmuaka Chhakchhuak
A ZAHTHLAK!
Nitin chanchinbuah Ruihhlo man a nih thu chhiar tur a awm reng a, chanchinthar puanna lamah pawh ruihhlo man thu ngaihthlak tur a awm reng bawk a. Chutih mek laiin khawilai hmun hmunah emawte chuan kawngsira lo muthlu lawp lawp lah hmuh tur a awm fo mai bawk a. Hengte hi thil pangngai alawm tia ngaia nei an lo awm a nih pawhin an demawm hauh loh nain hetiang reng chu kan khawtlang tan a mawi loh mai bakah kan Kristianna nen phei chuan a inhmeh hlawl loh avangin kan ngaimawh a hun takzet tawh a ni. Kan Sakhaw rindan nen inzawmna a nei lo a, kan Kristianna nen engti kawng maha hmehbel theih lah a ni hek lo. Mizo nun nen ngei pawh sawi rem har tak a ni zel bawk a. Chutih laiin heti zat Kristian awmte hian heng kawngsira mu mai maite hi kan la pel zut zut thei reng tho maite hi thilmak tak a ni awm e. Samari mi tha hi kan awm ta lo em ni tih mai tur a ni a, anni ruihhlo bawiha tang mekte chhanchhuak tur hian tunge kan la beisei ang le?
Mizote hi kan duhna kawngah chuan bengvar tak leh zuan zang tak kan ni a, nimahsela keimahni hian belhchian kan lo dawl meuh thin si lo. Pathianthu ngei pawh kan ngaina a, a sawi pawh kan sawi tam narawh e. Kar khata zan engzat hi nge Pathianthu ngaihthlakna atan hun kan hman a, Pathian hla sak na atan zan engzatnge kan hman tihte ngaihtuah phei chuan vantirhkoh ang hiala thianghlim tawh tur kan ni hial awm e. Chuti chung chuan kan Pathianthu sawi leh ngaihthlak tam takte chuan awmzia a awm meuh lo em ni tih turin kan lanchhuahpuina hi hmuh tur leh hriat tur a awm meuh si lo hi hmun dang leh ram danga Kristian ve tho te aia kan danglam a ni mai awm e. Pathianni tuka kan Bible zakzeh hian kan khawtlangah awmzia nei sela, Chhung inkhawm leh Biak Ina kan Pathianthu ngaihthlak tam takte hian kan ramah danglamna thlen sela chuan tun ai hian kan ram hian vanram a hnaih daih zawk ngei ang. Chutih laiin kan ramah heti taka ruihhlo a tam ta mai hi a inhmeh lo mai ni lo a, a zahthlak avang hian ram dang leh hmun danga rawngbawlna neih aiin kan ram chhung, kan khawtlang ngeia nasa zawka rawngbawlna nei tura kan penchhuah a hun takzet tawh a ni.
MANG A ANG
Ruihhlo man chanchin hlir mai hmuh leh hriat hi a khamawm a, chumai bakah ruihhlo avanga hri tha lo kai a tam zawnga a thang zawk zel hi a mangan thlak. Chanchinbu (Vanglaini, Aug. 24, 2022 chhuak)-a ‘Zirchiannaa a lan danin, Mizorama HIV/ AIDS vei tam lam percentage chu India ram pum percentage aiin a let 10-in a sang zawk’ tihte han hmuh hi chuan mang a ang lehzual. Kumtina Mizorama HIV/AIDS vei punnain kiam lam a pan theih loh thu han hriat te, heng hri kaite zinga 65% lai chu mipat hmeichhiatna atanga kai an nih thu hriatte leh Health Department leh MSACS ringawt tan tihziaawm a theih loh tih thu han hriatte phei hi chuan a manganthlak takzet a ni. A thawktu lam (Health Dept, MSACS, adt) thawh chak loh vanga hetianga kan rama HIV/ AIDS hi punga kan ngaih chuan kan ngaihdan chu a dik lo hle ang.
Sorkar lam atanga mawhphurtute chuan an theihtawpin an thawk nameuh mai, nimahsela tunah zet chuan an tana thawh sen zawh rual lohin ruihhloin kan ram a rawn lut tain kan ram a chim ta a nih hi. YMA, MHIP leh pawl dangte ngei pawh hian vei tak taka kan vei a hun takzet tawh a, tute emaw kuta kan dah mai a rem tawh lo a ni. Kohhran ngei pawhin mahni kohhran huangchhungah tal chuan an theihtawp an chhuah lehzual a ngai a, chhungkua ang pawha kan tanrual that a ngai ta hle a ni. Tunah hian CYMA chuan Ruihhlo Do Pawl din turin ruahmanna an peih tawh nia hriat a ni a, tun hma lama an lo kalpui tawh dan anga kal loin kohhran leh tlawmngai pawl dangte nena inzarzawmin kalphung siam sela a tha viauin a rinawm.
ENGTINNGE KAN BEIHLET ANG?
Ruihhlo ti tawhte hian an bansan mai lo viau thin a, rei lo deuh han nghei thin mahsela an ti leh thin ti tein an sawi a, kum sawm vel an nghei hmak hnu pawha ti leh pawh an awm ni awm tak a ni. Chutiang taka bansan a har chuan keiniin ‘sim rawh’ lo tih ve ngawt chuan awmzia a awm hauh lo ang. Hmangaihna leh dawhtheihna nena an nun an thlak danglam theihna tura kaihhruaihna an mamawh viau zawkin a rinawm. Ruihhlo ti tam takte hian an ruih chhan a in anglo mai thei a, tuna rui thin tam takte zingah hian bansan duh si a, bansan harsa ti tawh bawk si hi an tam pawh a rinawm. An ruih chhan chu engvang pawh lo nisela talhviak nena sim tura beih ai chuan hmangaihna nena enkawl chu an thatpui zawk tho tho hi a rinawm a, ruihhlo tih leh rukruk hi a inzawm emaw tih mai tur a nih bawk avang hian kan beihletna kawngah pawh khawtlang hruaitute leh chhungkua lam kan tanrual that a pawimawh lehzual a ni.
Dan tha tak leh khauh tak kan neihte hian min kaihhruai thin mahsela kan thinlung a hneh chuan siloh chuan zawm tak tak a har thin. Ni awklem pawh mit lawnga en loh tur an tih mawlh mawlh chung pawhin kan la mitsir hram tho ang hian ruihhlo beihletna atana dan khauh tak kan neih leh hman pawh hian sawt lohna chin a nei ve tho thei bawk awm e. Chu ai zawk chuan Rehabilitation Center tam zawk din a, inkaihhruaina tha tak nena enkawl hi kan thatpui zawk ang em? Nge vantlang hna thawh tir ang zawnga hrem emaw kohhran hruaitute kuta dah a, Pathianthu nena uar lehzuala camping neia kalpui tha zawk ang? A engpawh chu nisela, kan kal dan ngai pawhin kal leh dawn pawh ni ila kan vei dan erawh tun aia uar chu a tul ta hrim hrim a ni.
Mang ti ang lehzualtu chu ruihhlo ti mite’n chhungkua an tih buai dan leh nu leh pa rilru an tih hah dan hi a tawng ve lo tu tan chuan lo hriatthiam rual a ni lo ang. Mahni rila rahte hmangaih chu alo nat bawk si avangin nu leh pa tam takte chuan an rumpui mek a nih hi. Fate enkawl theih loh avanga Home-a dah tam tak an awm a, mahni inlum atanga nu leh pa zawk chhuakte pawh zuk awm hiala maw le! Heng zawng zawng ngaihtuah hian tupawh mai hian ruihhlo hi a hma aia nasa lehzuala kan vei a hun tawh a, mut mawh hnar mawha kan neih a hun takzet tawh a ni.