MATURE (Puitlinna):Mi tam takin kan naupan laia hmangaih te nen kan in then (kan innei thei lo) tia sawitu hi an tam em em a. Engvangnge tih chuan, kan naupan lai chuan, thinlung ngaihtuahna hi a la puitling rih lo em em a, kan duhna, kan hmuh dan ringawta kal pui hi kan tum thina, ngaihzawngte lah chu la naupang ve bawk (tleirawl/ rawlthar zalen duh lai tak ni bawk) a tawpah chuan, inhauhna leh thinrimnain kan in then phah leh thin a ni. Inhmangaih tir lamah chuan, naupang anga han pangchan pawh hi a nuam a, min hmangaitu tan pawh duhawmna riau a awm bawk. Mahse, naupang anga pangchan reng erawh zawng “A tul tam lova, a tangkai tam vak bawk hek lo”, ngaihzawngte englai pawha dawhtu zawka tantir reng hi a tha lo. Puitlin tum lo naupang ang mai a awm reng chu, engchennge dawhthei taka a kawp ang che? Chuvangin mihring a puitlin chuan, a hmangaihna pawh a puitling thin a ni.
NATURE (Pianpui mizia): Kawppui leh hmangaihte nena kan inhrawn tirh vel hi chuan, tlinlohna, mizia tha lo tak tak te hi an hmu (hre) palh ange, tiin a kawm thei ang berah kan thukru tang trang thin a ni lawm ni? Tlin lohna leh mizia tha lo tak tak tihlan a hnekin, thil ni lo pui pui, kan nihna ni lo, kan thil neih nilo, kan ta anga insawia, in sawitheih, chapona in bul kan tan palh hi a hlauh awm em em a ni. Heng kan nuna thil tha lo tak tak kan thuhruk te hi, thuhruk hlen theih thil a ni lova, khuareia mualphona min thlentu tur hmanraw thuhrukte an ni zawk a sin. Chuvangin, kan inhmangaih tan tirh a tangin, mizia tha lo tak tak pawh kan lantir a, kan sawi chhuah hi, a fin thlak zawk a ni. Hmangaihna tak tak chuan a fel lohna leh tlin lohna te chu a hmuhin, a khawngaih a, a hriatthiampui a, hmangaihna ti zual tu hmanraw tangkai takah a chantir zawk a ni.
OBSERVE (thlir, enthla): Kawppui, hmangaihte phur zawng, duhzawng, ngainat zawng, duh loh zawng, a chhelam leh a tha lama hriat theih hi a pawimawh em em a, hrethei tura, beih fan fan, thlir, enthlak peih pawh hi a tul bawk. Entirnan: I hmangaih chuan, Internet a tangin emaw, lehkhabu Magazine a tangin emaw, a thil hmuh duhawm tak tak chu a sawi chhuak thin ngei ang. “Chumi Sana, Kawr, pheikhaw etc.” tih te in emaw. Kha a sawi chhuah kha lo chhinchhiah kar mai la, a birthday present -ah emaw han pe chhin teh leh. Present pangngai i pek aiin, a hlim anga, a mangang viau bawk a nga, a ngaisang hle bawk che anga, a rin phah hle dawn bawk che a ni. Chutia ngaihsak taka a tha lam zawng hmuh tum tlata i thlir leh enthlak reng chuan in inkar hmangaihna chu hmangaihna hlimawm tak a ni ngei ang.
PROTECT (hum, chhan, veng): Mipa in a kawppui, a ngaihzawng a hum, a veng, a chhan tih te hi chu, thil nihdan phung pangngaia ngaih thin a ni a. Hmeichhia pawh in a kawppui, a ngaihzawng chu, mi kara ngaihsan thiam, zah thiam, thuawih thiamna te nena kawppui, ngaihzawng zahawmna chu i humhim, i ven thiam a, mualphona kawng pawha i chhan thiam a ngai a ni. In humhim tawnna, inzah thiam tawnna tel lo chuan, hmangaihna kawng hi a tha tak tak thei lo. “Mahni kan inchawimawi, kan inhumhim tawn loh chuan, tuinnge min chawimawiin, min humhim ang?”