- Rempuia R. Lutmang
Silai i kap a ni emaw, sairawkherh i perh a ni emaw, fei i khawh a ni emaw, lung i vawm a ni emaw, eng pawh ti rawh, i tum i teuh viau chuan i fuh lo tihna a ni. Teuh a nih chhung chu a fuh ngai lo.
Thil i ti a ni emaw, thu i sawi a ni emaw, rimawi i tum a ni emaw, zawhna i chhang a ni emaw, eng pawh ti rawh, a dik teuh viau chuan a dik lo tihna a ni. Dik teuh ni na na na a dik ngai lo, a teuh a ni ringawt.
Social media-ah hi chuan kan kim khawp a, thu han ziak duah hluah thei mai te hi kan tam hle. Chutiang thuziak hrang hrang chu ka han en chhin a, duh aia tamin ‘chuta chhapah’ tih te an lo hmang mai mai nia.
Mizo tawng chungchang chai hona group pakhatah ‘poll’ ka’n siam a, duh thlan turah mi 38-in ‘chuta chhapah’ tih an thlang a; mi dang 65-in ‘chu a chhapah’ tih an thlang thung. A zahve (zatve) aia tamin ‘chuta chhapah’ tih chu tawngkam dik emaw an ti tihna a nih chu.
Kan tawng, Mizo tawngah hian ‘chu achhapah’ tih a awm a. A awmzia chu, ‘chu mai bakah, chumi piah lamah, chu mai ni loin’ tih tein a sawi fiah theih ang. ‘Achhapah’ tih chauh kan lak hran chuan, ‘bakah’ tihna a ni ber, a tobul erawh chu kan hre bik lo.
‘Chuta chhapah’ tih ching an awm, an hmang dik teuh hle.
Tawng dik awm sa hrulah a ang teuh deuh a lo chhuak ve fo. Chutiang a dik teuh zawk tawngkam lo hmang thang tawh chuan ‘dik lo zawk’ nih hreh vangin tawng hausakna tia sawi mawi an ching hle. Tawng dik teuh deuh lo chher leh rikngawt thin hi tawng tihhausakna a ni ngai lo; tawng tihchingpenna, tawng tihbuarchuarna a ni zawk.
‘Buarchuar’ ka han hmang zauh a, hei pawh hi ‘buaichuar’ ti ta daih an awm, an ti dik teuh ther ther hle. ‘Kherkhiap’pawh ‘khirhkhiap’ ti mai tawk an awm bawk, ‘chiauhiar’ pawh chiarhiar emaw ti tlat an awm leh zel, an hre dik teuh a ni ti rawh u maw. , Mahse, a teuhah a tawp, a teuh na na na chu a dik a ni ngai lo.
Kan tawng hi kan ngai hlu a nih chuan ‘a dik teuh’ ni loin ‘a dik tak’ i hmang ang u.
A dik tak hi hluihlawn tak daih a awm thei, a dik teuh zawk miin an hman tak vek a awm thei. Chutiang erawh chu tih ngaihna tak a awm lo a, tawng a inher danglamah ngaih mai tur a ni ang. Amaherawhchu, tuna kan han sawi tak ‘chu achhapah’ tih leh tawngkam dangte kha chu hluihlawn a la ni lo, dik taka hmang hi a tam ber an la ni zel. A dik teuh kha chu tawng dik lo huanga mi a ni a, hman hman loh tur a ni.
Mizo tawng dictionary hi kan keu khat hlawm em mai a, en ve reng reng teh ang u.
Mizo Tawng Dictionary – Remkunga:
Chu achhapah – chu mai bakah; chu mai pawh ni lo; chuti a ni chungin
Zotawng Dictionary – R K Ngurchhawna, Z T Sangkhuma, Lalzuia Colney:
Chu-achhapah – chu bakah, chutiang bawkin
Mizo Tawng Dictionary – R K Lalhluna:
Chu a chhapah – chu bakah, chu mai ni lo, chuti chung pawh chuan
Mizo Tawng Dictionary – C. Chhuanvawra:
Chu a chhapah – chu bakah, chumi belhchhahin
Dictionary kan en chuan ziah dan chi thum kan hmu a, bu thumah ziah dan dik loin an ziak. ‘Chu achhapah’ tih hi ziah dan dik a ni a, MLC dan bua a inziah dan pawh a ni.