CONGRESS PARTY HMATHLIR

  • Laldawngliana, Kolasib

Pathian mite’n thu kamkeu nana an hman hi kan dah hmasa teh ang ….hruaitu ropui tam tak zîngah Nehemia tluka leadership nei tha hi an awm lo niin an ngai a. Babulon sawrkar kal chho zelah Media leh Persia Lal No hlantu a ni a, hna sangve tak a ni awm e. Chumi a thawh lai chuan Jerusalem khawpui chhiatzia a hriatin a thu chawt a, a tap a, Pathian a au nghal a nih kha. Tichuan, Governor thu neihna neiin Jerusalem khawpui tiau tawh chu a han siam tha ta a ni. Nehemia chuan Jerusalem a siamthat lai khan a hmaa lal aiawhtute angin buh chhiah a la lo va, chhang leh uaiin an laksak thin ang pawh a la ve reng reng lo. A mite chu mipui leh hna thawktute chungah pawh an intilal lo va, kulh an siam mawlh mawlh ringawt mai a, duham takin ama pual atan ram pawh a lei hek lo….

Eiruk dona tha ber chu eiru tawhte hremna pek aiin eiruk theih loh va sawrkar venhim tlat hi a ni. Chuvangin, Pu Lalsawta kaihhruai sawrkar a lo ding a nih chuan Mizoram mipuite hian thil inthlak danglam in hmuh ngei ka beisei. Hetiang anga sawrkar tha siam duhna hi Political party-ah hian a thleng mawh a nia. Kan hrawn mek MNF sawrkarah pawh hian mitha tak tak an awm; nimahsela, anmahni pawn an sawrkar hi tha an ti lo. An sawrkarah corruption a awm, an rorelah tha lo tam tak tih ka nei chung zînga pakhat chu Chief Minister-in hna thawhna tur pawisa pe tha si lo va, a minister-te Independent Charge a pe hi a ni. Chuvangin, tum dang inthlan aiin kumin inthlan lo awm turah hian Mizoram mipuiten nasa leh zuala Congress party tan an lakpui a ngai leh zual dawn a ni .

Mizoramah Congress party-in sawrkar tha din chhoh hi a tum chho ngar ngar a. Mizo te hi Hnam upa kan la nih loh avangin kan sawrkar pawh a la upa lova, a thlan pawh kan la inthlang tam lo hle mai, chuti chungin MPCC-in inthlanpui nikhua atan thahnemngai takin Manifesto bakah a karlakah te thuchhuah te a neih thin angte atanga congress-in Mizoram tana a hmathlir tha te a lo lang uai uai thin a. Mipui tan a then a zar han fawmkhawma han tarlan that tulin ka hria a.

India ram hmun hrang hrang leh kan chhehvel state te tharum thawhna leh chi leh chi indonaten a chimbuai mek a, mihring nun a chep em em laiin, Mizoramah chuan remna leh muanna boruak tha tak hnuaiah mipuiten nun kan hmang thei a. Congress party chu Mizorama remna leh muanna thlentu chauh ni lovin, a vawnghim tlattu pawh a nihzia a lang chiang hle. Mizoram mipuiten kum 20 chuang lai rambuai hrehawm kan tawrh thin kha Congress sawrkar chuan tuamdamin, min theihnghilhtir ta lek lek a tiin. “98 election Manifesto Thuhmahruai no. 1-ah ziahlan a ni a. Political no.1-ah hetiang hian a inkhunga Hmasang ata tawh, Mizote hi thendarha kan awm hi vawiin thleng hian politics a kan hun tawng hrang hrang hian min la suihkhawm ngai lova. India ram chhunga Mizo hnahthlak zawng zawng te kan insuihkhawm theih nan leh rorelna pakhat hnuaia kan awm theih nan tihtakzeta hmalak zel hi kan tum a. Chutiang taka awm thei kan nih hma pawh hian Mizo hnahthlakten ram kan luah ang hi chu him taka kan kuta a awm theih nan a tul ang zelin hma kan la zel dawn a. Chibing tlawhchhana Politics khela Mizoram thendarh zawnga hmalakna chi reng reng hi chu kan do tlat zel dawn a ni. Kum 1986 remna rah chhuah boruak ralmuang tha tak kan neih hi kan humhim zel dawn a ni. No 5-ah tihian a in ziak bawk a…Congress party ni lovin central-ah sawrkarna an siam apianga sakhaw zalenna awm lova, kan kohhran lungphum sawinghina a awm thinte hi pawi kan ti a; sakhaw zalenna a awm theih nan theihtawpin kan thawk zui zel ang.

Kum 2003 – Manifesto Thuhmahruaiah tihian a in ziak ve leh a- Mipuite duhsakna leh Pathian malsawmna avangin hun kal tawhah Congress party hian kum 10 tehmeuh MNF “D” leh MJD nen rorelna a lo chelh tawha. Fin tawk loh avang te, thiam tawk loh avang tein tihfuh loh leh tihsualte a awm ngei ang tih kan pawm a. Kum 1998 a mipuiin min hnawlna pawh kha thindam takin kan pawm a. Kan tihsual leh tih dik lohahte ngaihdam kan dil a. Opposition a kan awm chhung hian kan tih fuh loh leh tihsualte chhuilet a mahni insiamthat tum nan leh kawng tha zawk leh tih tur thar te chhar belh nan leh remhriatna chhar belh nan kan hmang zel a.

Rilru leh tihtakzeta lo chhiar turin mi tinte a ngena. Mi retheite thian, sakhua leh hnamtin zalenna atana ding thin, hmasawnna tam tak thawk chhuaktu, remna duhtu, Mizo hnam tana huai taka ding thin, vai lal hmaa in-surrender ngai lo Congress party candidate te vote turin mi tinte kan ngen a ni, tiin he Thuhmahruai hi a in khar ve leh a. Political-ah tihian a inziak ve leh bawk a, Mizo hnahthlakte inzawm khawmna atan leh rorelna pakhat hnuaia kan awm theih nana beih zui zel, kan luah chin ramte him taka hum, Remna siamtu kan nih anga remna leh muanna boruak vawn him reng. Secularism humhim, Mizoram thendarh tumna politics te dodal, ti tein.

Sawrkar tha din, Mizoram changkanna leh himna, mirethei chawikan leh thalaite hamthat nan Policy Planning & Programme bu kum 2003-ah tho a siam ve leh a. Mizoram hi Sqr.Kms. 21,087 a nih thu te, 2001 census ang chuan mihring 8,91,058 kan awm thu te, sik leh sa nuam leh ruahtui pawh hnianghnar thawkhat tak kan nih thu leh, a mi chengte chungchangah pawh tawng inhre tawn vek, sakhaw khat be tlang, chhiat/that a inpawh tawn, inthliarna awm lova mitin zalen taka chengho kan nih thu te… he kan ze tha tak hi kan chhawm nun zel a, kan inhruai fuh chuan ram awhawm leh îtawm takah kan la invawrh chhuak ngei Congress party-in a beisei reng thu te ziahlan a ni.

Rambuai atangin kum 20 chhunga ram hruaitute au hla ber chu Remna leh Muanna a ni. Remna hi a hlu a, a man pawh a sang, Congress party leh a hruaitute inpek zawhna avangin 1986 khan Remna kan nei ta a, hemi boruak tha tak hi vawn nun zel a tula, hmasawnna lungphum, a kila lung tangkai ber a ni. Hetia remna kan neih denchhen hian kan Prime Minister Pu Rajiv Gandhi khan Central Team rawn tirin; Mizoram dinthar lehna hna tan a tum a. Chutih laia kan sawrkar hruaituten project leh scheme hraw pui pui tha tak tak central sawrkarah an thehlut a, chung zînga mi thenkhat – Lengpui Airport, Bairabi Rail chawlhhmun, Tuirial Hydel Project, Department hrang hrang office leh Assembly Hall leh Secretariat din thar te bakah kawngpui sial tawhte chu duhkhawp an la ni lova, kan ramin Remna zar hi a nih ang turin kan la zo lo. Mi ram buai an inrem chuan dintharlehna hna hmasaah an nei thin tiin phur takin congress party hi a la kal zel a ni.

Kum 1966 hmalam kha chuan Mizoram hi hnam dangin min pawlh tam lo hle. Suahsualna a tlem a, ram ralmuang leh him tak a ni thin. Kum 1966 khan MNF-in Zalenna duhin India atanga inlakhranna thupuan a siam a, sawrkar laka hel ram kan lo ni ta. Hel pawl bei turin India sipai tam tak an lo lut a, kan in leh lo an hal a, dan leh thupek thlengin sipai kutah thui tak a awm a ni. Chuta chin kum 20 chhung chu Mizo mipuite hi thin thia mu thei lo leh thlabarin kan awm ta a. Rambuai a nih miau avangin Development hna a thawh theih lohva, Mizo mipuite chu retheihna khurah hnuhluhin kan awm ta a ni. Chutiang boruakah chuan sualna chi hrang hrang a lo pianga, Mizo hnam ze mawi tak, rinawmna, taimakna, tlawmngaihna leh thenawm khawveng inhmangaihna leh induhsak tawnna te chuan hniam lam a pan nasa ta hle mai a. He thu hi Congress Party in ziaka a thu dah zînga chutihlaia kan awm dan tarlanna atana tangkai tak a ni.

Congress party hian khawhawi a nei tha hle reng a, sakhaw zalenna duhtu, hnamhnufual leh retheite humhim leh chawikan duh tu, leh hnam inpumkhatna tlangaupuitu chuan chi inlakbingna te, Mizoram then tet tumna te, sakhaw zalenna huang thiata Kristiante rahbeh tumna te leh Mizo hnam tithlabar zawnga beihna zawng zang te hi congress party chuan a duh ngai dawn lo a ni, tiin.

Mizoram hi foreign ram pahnih leh India State pathum hual vela awm kan nih avangin kan ram leh hnam himna tur kan ngaihtuah hi kan tihmakmawh a ni a. Hnam tlemte, chenna bial bîk neia chengte hi chimral theih dinhmunah an ding a ni tih chu Sikkim,Tripura leh Assam a thil lo thleng tawhte atang ngawt pawhin kan hrethei a ni. Hnamdangte chimbuai lutuk leh chimral hiala kan awm loh nana dan dik tak hmanga tanlak hi sawrkar leh mipuite tihtur pawimawh tak a ni. Kan ram hi chhuan lo la awm zel turte tana humhalh zel a nih theih nan Mizoram leh Zo hnahthlakte damna leh humhalh nana hmalak dan turte chu thu dah langsar ber te a la ni chho reng zel a ni.

Pathian khawngaihna avanga kum thar 2023 chuangkai ta kan ni a, inthlan kum a nih avangin phur takin kum bul kan tan theuh mai. Dr Hugh Block a chuan…..i zawn thin min hrilh la i nihna chhungril ka hai chhuah sak thei ang che, a lo ti a. Dr. Hugh-a bawk hian, I duhthusam min hrilh la, i mizia ka hre thei ang … a lo ti bawka. MNF kuta sawrkarna chhuhlet leh turin Pu Lalsawta kaihhruai Congress party chuan Congress sawrkar dinthar leh dan ngaihtuahin Mizoram mipui te nen Zohnahthlak unau zawng zawng te hi an kal mup mup mai a nih hi.

Leave a Reply

error: Content is protected !!