Mizoram awmdan tur ngaihtuahna leh district advisory council

  • Mahmuaka Chhakchhuak

Kumpinu awpna hnuai ata India chuan Zalenna a lo neih hnaih dawn takah chuan India, Burma leh Pakistan te chuan rorelna hran nei turin an inruahman mup mup a. Chung ram pathumte chuan an ram chhunga awm tura Mizoram chu an ruahman ve tak lohah chuan kan awm dan tur ngaihtuah alo ngai ta a. Min awptu Bawrhsap hnuhnung ber LL. Peter chuan Aug. 14, 1947-ah Mizoram awmdan tur ngaihtuah turin Political Party aiawhte, Sipai bang aiawhte, Kohhran hrang hrang aiawhte, YLA aiawhte leh Hmeichhe Tangrual Pawl aiawhte chu a kokhawm ta a. Chung mi 49 kalkhawmte chuan Assam Governor hnenah Mizoram awmdan tur, Burma emaw Pakistan emaw zawm chungchang thlenga rawn hrilhfiah turin an phut a. A nih loh pawhin India lo zawm pawh ni ila, mahni hnam dan hmanga ro inrel theihna leh ram leilunga thuneihna kan kuta a awmzui theihna turte pawh sawi nghalin Kumpinu hnuaia kan awm lai pawha Chin Hills Regulation 1896 leh Bengal Eastern Frontier Regulation 1873 te chu tul an tih chhung hman chhunzawm zel an phut nghal bawk a ni. India kan lo zawm a nih pawhin kum sawm hnua kan awmdan tur sawi leh theihna nena thu delhkilh neiin an thu hi a tlang an kawm a ni.

Hetih lai vel hian Political Party pahnih Mizo Union (April 9, 1946 a ding) leh United Mizo Freedom Organization (Zalen Pawl; July 5, 1947 a ding) chuan Mizoram awmdan tur chu a hranin an lo buaipui bawk a. MU lamin Congress hruaitute hnena Politics pur chawk turin Assam lamah an liam thla a, Zalen Pawl lamin Burma lamah an lo thawkchho bawk a ni. Chutih rual chuan MU lam chuan Lal Ban Policy chu an rawn tlangau-pui bawkin vahchap kang ang maiin chu thu chuan Mizoram hmun hrang hrangah mipui a hneh nghal duak duak a, MU hian District Advisory Council din dan tur ngaihtuah turin sorkarin 1947 November thlaah ngaihtuahna an nei lo a nih chuan sorkar lakah kan nuar ang tiin vauna thu an chhuah hial a ni. Tichuan, Nov. 10, 1947-ah MU aiawh mi 4; R. Thanhlira, Vice President, R. Dengthuama, Vice President, Lunglei Division, Vanchuanga, Working Committee member, Lalho aiawh 3; Lalsailova, President Chiefs Council, Ch. Ngura, Secretary Chiefs Council, Awksarala, Phullen Lal leh UMFO aiawh 4; Lalmawia President, Lalhmingliana Secretary, Pachhunga, R. Zuala President, Mizo Ex-Service Associationleh Mizoram Bawrhsap LL. Peter-te chu Shillongah koh thlak an niin Sir. Akbar Hyderi, Governor of Assam ho chuan ngaihtuahna an nei a.

Hetiang hian Advisory Council chungchangah chuan ruahmanna an siam a; Council chuan member 37 a nei ang a, chuta 10 chu Lalho aiawh a ni ang. Hnamchawm tan seat 20a ni ang a, Aizawl khawpui tan seat 3, Lunglei khawpui tan seat 2 leh Hmeichhe tan seat 2 (Aizawl leh Lunglei tan pakhat ve ve) ruahman a ni a. Heng member tur 37-te hi a thlana thlan tur a ni ang a, In khatah vote pakhat zel a awm ang tih a ni. Tichuan, a hmasa ber atan Lalho aiawh thlanna nei turin March 23, 1948 chu ruat a ni a, a dangte chuan April 15, 1948-ah inthlanna an nei a ni. (1)

Hengte hi an thlan chhuahte chu a ni;

KHAWPUI AIAWH ; Aizawl North; Lalmawia MU & Lalbuaia Zalen
Aizawl South; Khawtinkhuma MU(2)
Lunglei; Lalchungnunga MU leh Durra Zalen.(3)

HMEICHHE HO AIAWH ; Aizawl; Lalsangpuii(4)
Lunglei; Remthangi Mizo Hmeichhe Tangrual

BIAL AIAWH ; Aizawl bial lam;
R. Thanhlira MU Thakthing – Bial I
Vanlalbuka MU Sihphir – Bial II
Zadailova MU Ratu – Bial IIIA (Chuhtu awm lo)
Khelhnuna MU Vanbawng – Bial III B (Chuhtu awm lo)
Vaitlaia MU Khawdungsei – Bial IV A
Chhunbura MU Rabung – Bial IV B
H. Khuma MU Bara Bazar – Bial V
Pastor Pasena MU Chalrang – Bial VI
Chaltuahkhuma MU Baktawng – Bial VII
P. Saitawna MU N. Vanlaiphai – Bial VIII
Hrangaia MU Thakthing – Bial IX
Chawnghnuaia MU Kulikawn – Bial X
R.B. Chawnga MU Tuahzawl – Bial XI

        Lunglei bial lam;(5)
            H. Vanthuama    MU  Zotlang -   Bial  XII
            Ptr. Khuangliana MU Lungchem    -   Bial XIII
            R. Dengthuama   MU  Pukpui      -   Bial XIV
            Hengmanga   Zalen   Sangau      -   Bial XV
            Ch. Saprawnga   MU  Theiriat        -   Bial XVI
            Vakova      Zalen   Zawngling   -   Bial XVII
            Tuikhurliana    MU  Demagiri    -   Bial XVIII

LALHO AIAWHTE ;(6)
Lalsailova – Kelsih
Khawkunga Chenkual – Bukpui
Ch. Ngura Chawngthu – Durtlang
Awksarala Sailo – Phullen
Lalthawvenga Sailo – Sailam
Labuanga Sailo – Tukkalh
Taikhuma Ralte – Pukpui
Lalbuana Fanai – Thingsai
Lianngova – Hnahchang
Chhunhmunga Lakher – Serkawn

He inthlan hi a pawimawh em emna chu Mizo mipuiin kan ram hruaitute kan thlanna hmasa ber leh kan hnam aiawh kan thlanchhuahna hmasa ber a nih vang hi a ni. Nimahsela a hun chhung hi a rei loang reng viau mai a, Nov. 12, 1951-ah chuan thiah leh mai a ni.(7) Chairman pawh hi Lushai Hills Superintendent chu niin LL. Peter chu Chairman hmasa niin a hnuah S.N. Barkatakia’n a rawn thlak leh a ni. Advisory Council hunchhung hi rei vak lo mahsela mipui chuan an zangkhai phah hle a; Lalin a dusak zawngte lo tha a neih tir thinte chu tihtawp a niin a thlawna Lal In sak thin pawh tih tawp a ni bawk a, heng bakah hian Lal hnena Sachhiah atana Sa dar vei lam phawh hlawk an pek thin pawh chu tih tawp a niin khua atanga pemchhuakte In leh lo leh huante Lalin a neih sak thin pawh tih tawp a ni bawk. Amaherawhchu Advisory Council hi Danpui tlawhchhana din a nih loh avangin leh thuneihna tak tak an neih loh avangin an thu tihtluk sa pawh Lalin a duh chuan a thlak danglam leh thei bawk a ni. (8)

DISTRICT ADVISORY COUNCIL MEETING HMASA BER
Advisory Council tih tur pawimawh ber chu Indian Independence Act leh Indian Constitution thar huang chhungah hian Lushai Hills (Mizoram) in tualchhung thuneihna engtia zau nge ni ang tih ngaihtuaha, Assam Sorkar hnenah thlen a ni. Tunah rih chuan Advisory a nih anga thurawn petu niin dan siam theihna a nei lo ang tih a ni bawk a. Tin, Pi Lalsangpuii (Aizawl khawpui aiawh) leh Pu Vanzika (Lunglei khawpui aiawh)te chu sorkar hnaah an luh tak mai avangin an hmunah chuan UMFO pawl chuan Pi Vanthangpuii leh Pu Chhunbura te chu an ruat a. Chutiang bawkin Pu Khawtinkhuma leh Pu Lalchungnungate hmunah Ptr. Chhuahkhama leh Pu Chhingkawnga te chu MU chuan an dah bawk a, Ptr. Chhuahkhama hi a boral mai avangin a hmun ruakah Pu HK. Bawichhuaka dah lehnghal a ni bawk.

Aug. 16, 1948-ah Advisory Council meeting hmasa ber chu neih a niin an thu buaipui hmasa ber chu The Lushai Hills (Administration) Regulation, 1948 duan sa a ni a. Hemi ang hi chuan Indian Constutition chu hman theih turin la awm lo mahsela Mizoram sorkar kalhmangah a hma lam hun ai chuan thui taka mipui sorkarna tur khungluh a ni a. Mizoram chu Assam Governor enkawl la ni thoin, District Council, Mizo National Council an vuah tur chu a awm a. Thingtlang lamah pawh khaw tinah Village Council awm tura duan a ni a; tin, Village Council President chu khaw lalte an ni zel ang tih a ni bawk a. Bawrhsap LL. Petera’n Advisory Council kaihhruai a tum dan leh Mizo Union te lo suangtuah dan chu a inperhsan tak em avangin Shillong atangin N.K. Rustomji M.A (Oxon) ICS, Adviser to the Governor for Tribal and Excluded Areas chu a lo thawk chho ta a ni. Ama ho chuan Aug. 31 – Sept. 2, 1948 chhungin rorelna neih a ni a. Sorkar duan sa chu Mizo Union lamin an pawm theih loh lai leh tihdanglam a rawt a tam hle a, a tlangpui chuan India Constitution Sixth Schedule chuang ta ang kha a ni. Lalte erawh chuan sorkar duan sa chu an pawm thei deuh zel a. (9)

He Advisory Council meeting hmasa berah hian MU hruaitu Ch. Saprawnga chu rawn dingin ‘Democracy rorel danah chuan member ngah ber Party-in rorel inkhawm a kaihhruai thin avangin Chairman hna hi Council member ngah ber Mizo Union chan tur a ni’ a rawn ti a. Chairman LL. Peter chuan chhangin ‘He Council din rawt a nih laia Assam Governor hoa an thu dah chu District Advisory Council awm dan tur tlangpui chu Superintendent kaihhruaina hnuaiah a ni ang’ a rawn ti a. Tichuan, LL. Peter kaihhruaina hnuaia Advisory Council meeting chu neih a ni a. Aug. 17, 1948-ah chuan a ni hnihna atan meeting chhunzawm leh a ni a, hetah hian ‘Draft Regulations for Mizoram’ tih chu ngaihtuahna neih a niin MU lam chuan he thu hi thlirlawkna neih a ni lo a, mizo tawnga lehlin hunchhung min pek loh chuan kan ngaihtuah mai hi a rem lo ang an tih tlat avangin Bawrhsap chuan mizo tawnga lehlin leh a zir hunchhung atan ni sarih (7) pek an niin hemi nia thutkhawm pawh chu an tin darh leh mai a.

Ni sarih a ral hnu, Aug. 23, 1948-ah chuan a hmun ngaiah bawk meeting neih leh a ni a, hetah pawh hian MU lam chuan ‘He regulation hi kan ram tan thil pawimawh tak mai a ni si a, thil tihsual te pawh a hlauhawm avangin ngun taka kan zirna atan leh kan mite pawh kan rawnna hun atan thla hnih tal hun min pe leh tur a ni’ tiin Bawrhsap chu an ngen leh a. Nimahsela Bawrhsap chuan a remtih loh avangin Assam Sorkar chu thirhruiin an zuk zawt leh a, Assam sorkar chuan Governor’s Adviser, Rustomji chu an rawn tir a, a ho chuan Aug. 31, 1948-ah thutkhawm leh a ni. Hemi niah pawh hian Zalen pawl chuan ‘Pastor Chhuahkhama hi bang sela, a aiawhsak sorkar hnathawkte hi lo lut leh zawk rawh se’ tih rawtna an thlen a. Nasa taka an inhnial avangin Zalen pawlte chu an chhuak tau a, ro pawh rel thei loin an tin zui leh ta mai bawk a. A tuk, Sept. 1, 1948 niah pawh chuan Bawrhsap LL. Peter chunga lungawih lohna avangin member-te chu an phun deuh sap sap hlawm a. A tuk leh, Sept. 2, 1948 ah erawh chuan Draft regulations lo enfel turin mi an ruat theih ta hlauh a, hengte hi an ruat chhuah chu a ni;
Aizawl lamah; Ch. Saprawnga, H. Vanthuama, Lalbuaia leh R. Thanhlira
Lunglei lamah; Lalchungnunga, R. Dengthuama, Taikhuma leh Ch. Ngura te(10)

Note: Thil dang pawimawh tak tak awm mahsela, heti chinah hian duhtawk mai ila, Bawrhsap leh Zalen Pawl leh Mizo Union te hi lungrual taka kal an nei meuh lo a tih theih awm e.

He Advisory Committee hi Shri G.N. Bardoloi, Chief Minister chuan July 24, 1950 niin Official takin Aizawlah a hawng a. Advisory Committee hi District Council lo awm tur din dan tur buatsaihtu atan mai ni loin District Council hlimthla anga cheibawl a nih tur thu pawh a tarlang a ni. (11)

Bawrhsap Barkataki hoin February 1950-ah Advisory Council inkhawmna neih a ni a, chutah chuan District Council hmasa ber dinhmun leh kalhmang tur tam tak rel a ni a; mahse, ala kimchang lo hle. District Advisory Council hi a tuan a that zawk theihnan thiat chuang loin July 1950-ah sawr tet a ni a, hetiang hian member 14 an awm ta a;-
Mizo Union: R. Thanhlira, Lalbuaia, Hrangaia, Chawnghnuaia, H. Khuma, Vanlalbuka leh RB. Chawnga
Mizo Lalte: Lalsailova, Ch. Ngura leh Khawkunga
UMFO: Lalmawia leh Vanthangpuii
Tribal Union: Hengmanga
Mizo Hmeichhe Tangrual: Remthangi
Pi Remthangi hi Dec, 1950-ah a ban leh tak avangin a hmunah Pi Thankimi, Thakthing veng, Aizawl chu Mizo Hmeichhe Tangrual chuan an dah leh a ni.(12)

District Advisory Committee hi kum 1948 atanga kum 1952 chhung chauha din nimahsela Mizo mipuite tan hian hna an thawk nasa hman hle a, kum 4 chhung vel lek thuneihna chelh hman mahsela rah duhawm tak tak an chhuah hman a ni. Hetiang hian an thurel pawimawh zualte hi han tarlang ila:(13)

Aizawl leh Lungleia dawrkaite chu phutluih kuli (impressed labour) hnaah awl tir ni rawh se (July 28, 1950)
Aizawl khawpuia awm man chhiah (personal residence surcharge) sorkarin a lak hi khawpui tihchangkan nan ngei hman ni rawh se (Aug. 28 – 29, 1950)
Assam Rifles (Aizawl) sakawr In (mule shed) hi a awmna hmun (tuna Mew Market nit a) atang hian sawn ni rawh se (- do -)
Aizawl khuaa hmun ruakte hi in hmun atan thilphal deuh zawkin theh ni rawh se ( – do -)
Ramhual leh Zalen hi tihbo ni tawh rawh se (Sept. 20 – 21, 1950)
Thingtlangah pawh a duh apiangin Pum (smithy) an bun phal ni rawh se. Nimahsela Lalte hriattir zel ni sela ( – do – )
 Paihte aiawhten Regional Council neih hran an dilna chu pawmsak a ni lo (- do -)
Mizoten mahni sum leh pail eh an in leh lo lakah neitu an nihna hi pawm nise; an sum leh pai, in leh huan leh a chhunga thil awmte pawh, an duh ang anga an thehthang theih phal ni tawh rawh se. Tin, buh hawlhbun pawh tawp tawh se. In leh lo thehthang bo duhte chuan Mizo hnenah ngei hlan rawh se (Dec. 4-5, 1950)
Khua atanga inhnawhchhuah hi tihtawp tawh nise. Khawtlang chawhbuai ching leh mi hnawksakte erawh chu khuaa mi hmun thuma hmun hnih (2/30 aia tlem lote remtihin hnawhchhuah theih nise (- do -)
Mizote zingah Thurochhiah hi pawm ni ve tawh se. A tih dan hmang tur chu chingfel turin Select Committee atan hengte hi ruat an ni – R. Thanhlira, Chawnghnuaia, Lalsailova, Lalmawia, Thankimi, Vanthangpuii leh Sainghinga (Feb. 26-27, 1951)
Aizawl khua hi a thang zelin, alo tawt tak avangin Assam Rifles sakawr chaw huan, Chandmari (Rifle Range) phei hnuaia mi hi mipui mamawh atan hman ni tawh rawh se (Hei hi tuna Electrict veng leh Chanmari veng ni ta awmna hmunte hi an ni). (- do -)
Mizoramah phutluih kuli hi a bo thak theih nan sorkarin Transport Corps hi Aizawlah mi 150 leh Lungleiah mi 100 tal lak belhin tilian se. Kuli bo hi ala theih ngang lo a nih chuan kuli-a kalte ni khat hlawh Rs. 1/8/0 (Cheng khat leh duli) hi Rs. 2/- an tihpun ni rawh se (March 30, 1951)
Aizawl khawpui enkawltu Town Committee din nise. Mipui thlan member 10 bakah Bawrhsap, Civil Surgeon leh SDO (PWD) te chu member (Ex-Officio) nise. Town Committee huam chhung chu Tlangnuam leh Laipuitlang inkar ni phawt rawh se tih a ni. (Heng hunlai hian Medical-ah Civil Surgeon leh PWD-ah SDO te hi an hotu berte an ni) (April 27 – May 2, 1951)
Feb. 26-27, 1951-a Thurochhiah chungchanga Select Committee din khan rawtna (recommendations) a thehluhte chu a vaiin pawm tlan an ni. (Thurochhiah siam theitu, a siam dan hmang leh hretute, etc Select Committee rawt dante chu vawiin thleng hian hman an la ni) (- do -)
Aizawl khawpui laili-a Assam Rifles hmun (Cantonment) awm hi sawn chhuah nise tih Pu R. Thanhlira rawtna chu sawihona neih a ni a, He sipai hmun hi Zemabawk ah emaw Mabawk an emaw khawpui dai hmun remchang dangah emaw sawn chhuah nise tih a ni (June 29, 1951)
Synod Bookroom leh Sikulpui inkara dawrte te hi dawr puitlingah leh nise tih Pu Hrangaia rawtna chu dawrte nei laite dinhmun leh thil dangte ngaihtuah telin a remchan theih dan Bawrhsap hoa lo enfel nise tih a ni (- do -)
Tlawng, Tut leh Teirei luikam zawl te hi leileta siam duhte tan a remchan theih dan sorkarin ngun takinlo en fel rawh se (- do -)
Sikul zirtirtu tana buhkhawn hi a pe thei lot eta chu la lo turin lalte hi hrilh ni rawh se (July 26, 1951)
Pawi-Lakher regional Council khawpui atan Saiha ni ngei se tih a ni. (Aug. 30-31, 1951) (Pawi leh Lakher ten District hran an neih hnuah pawh Saiha hi Chhimtuipui District Bawrhsap thuthmun a ni zui zel a ni).
Vantlang tan thil pawimawh a nih avangin Durtlang Welsh Mission Hospital leh Aizawl Dak In te hian Telephone a neih ngei nan Bawrhsapin tan lo la rawh se. (Sept. 24-25, 1951)
Phalna hmu lo a hnam dang sumdawng mi lo lut te vil ngun lehzual nan, endikna hmun (check points)-a police te hi tihpun ni rawh se (Oct. 30-31, 1951)
Mizorama buh tha duh tur chi hrang hrang ngaihtuah turin thuneitute ngen ni rawh se (- do -)
Mizo zu sak leh zawrh dn chungchang thua Kohhran Inkhawmpui (Presbytery) aiawh lehkha thehluh chu ngaihtuah a ni a. Tuna Sorkar thupek ding lai hi chak lehzualin kenkawh ni se tih a ni (- do -)

References:
(1) Advisory Council Member atana Lal ho aiawh thlanna neih ni leh Mipui aiawh thlanna neih ni chungchangah hian J. Zorema (Kumpinu leh Mizoram Page 134) chuan March 23, 1948 hi Mipui aiawh thlanna ni niin April 15, 1948 hi Lalho aiawh thlanna ni tiin a ziak thung. Chaltuahkhuma (Political History of Mizoram Page 109), R. Thanhlira (54) leh H. Vanthuama (MIZORAM Politics Chanchin {1952 hmalam} Page 107) te erawh chuan March 23, 1948 hi Lalho aiawh thlanna ni niin April 15, 1948 hi Mipui aiawh thlanna ni tia an ziah dan a ni. R. Zamawia (Zofate Zinkawngah Zalenna mei a mit tur a ni lo Page 117) chuan Lalho aiawh tur – March 23, 1948 zing dar 9:00 – tlai dar 5:00 thleng a ni ang a; Hnamchawm aiawhtu tur thlanna ni atan – April 15, 1948 zing dar 9:00 – tlai dar 5:00 thleng. Hmeichhe aiawhtu tur chu hmeichhia vek kum 21 tling tawhte thlang thei tura ruat an ni. Inthlan dan tur leh hriat tur tul dangte pawh chipchiar deuh taka tarlan tel a ni bawk. Chu bakah he Advisory Council hi ‘Dan’ siamtu tur an ni lo a, sorkara thurawn pe theitu tur chauh an nih thu te pawh tarlan tel a ni a, dahkham atan Rs. 100/- (cheng za) a nih thu pawh tarlan a ni tiin a ziak bawk.

(2) Khawpui aiawh thlanchhuahte hi H. Vanthuama chuan Lalmawia (tling), Lalbuaia (tling) leh KT. Khuma (tling) tiin a ziak mai a (113). Chaltuahkhuma hian an vote hmuh zat nena ziakin vote hmu tam zawk hi thlanchhuah zawk emaw tih mai tur a ngaih niin mi pali hming tarlangin Lalbuaia, Lalmawia, KT. Khuma leh Thanga te hming a tarlang a (110, 111). R. Thanhlira chuan Aizawl khawpui aiawh thlanchhuahte hi Khawtinkhuma, Lalbuaia leh Lalmawia te tiin fiah takin a rawn ziak thung a (Mizoram leh Kei Page 57). C. Vanlal Ruaia chuan an pali hminga ziakin an vote hmuh zat nen min hrilh thung (Pipute Rammutna {A Socia- Cultural & Political Innovation of the Mizo} Page 171). J. Zorema chuan Aizawl khawpui aiawh thlanchhuahte hi Lalbuaia leh KT. Khuma te hming chauh min hrilh thung a (Kumpinu leh Mizoram Page 134). K. Remruatfela pawhin Khawpui aiawhte hi mi pahnih: Lalmawia leh Khawtinkhuma te hming chauh a tarlang (Indian Union hnuaia Zofagte rin luh kan nih dan Page 61). R. Zamawia 118 leh R. Vanlawma (Ka ram leh Kei Page 208) te pawhin khawpui aiawha thlanchhuahte hi mi pathum Lalmawia, Lalbuaia leh KT. Khumate tiin an ziak.

(3) Lunglei khawpui aiawhte pawh hi C. Vanlal Ruaia172, H. Vanthuama115, Chaltuahkhuma111, R. Zamawia118 te chuan Lalchungnunga leh Durra tiin min hrilh a. R. Thanhlira57 chuan Lunglei khawpui aiawhte hi Lalchungnunga leh Vanzika tiin min hrilh thung. H.C. Thanhranga (District Councils in the Mizo Hills (Updated) Page 39), J. Zorema134 leh R. Vanlawma209 te hi chuan Lunglei khawpui aiawh hi Lalchungnunga chauh niin an sawi a. C. Hermana (Zoram Politics Thli tleh dan Page 25, 26) phei chuan Lunglei khawpui aiawhte hi a sawi miah lo. A dikna tak hre chiah thei lo mah ila, hetianga kan ziaktute’n in ang loa an ziak hi han khaikhawm dawn ila; Lunglei khawpui aiawhte hi mi pahnih chu an ni ngei turah ngai ila, Lalchungnunga leh Durra te hi ni awm tak an ni. Tichuan, Durra hi engemaw avangin a chawl ang a, chumi hnuah chuan Vanzika hian a ai a rawn awh leh pawh a ni mai thei e.

(4) Hmeichhe aiawh pawh hi C. Hermana25 chuan Lalsangpuii chiah a tarlang a, Lunglei khawpui aiawh hi a tarlang ve lo. R. Thanhlira57 leh HC. Thanhranga39 te chuan felfai takin Lalsangpuii leh Remthangi tiin an sawi mai thung. C. Vanlal Ruaia172 chuan Hmeichhe aiawhte hi Ruatthangi leh Lalziki B.A, B.T tiin min hrilh a. R. Vanlawma209 pawhin Remthangi hming chiah a tarlang nain Khawtinkhuma nupui Pi Zami pawhin Lalsangpuii a hneh loh thu min hrilh bawk 207. R. Zamawia118 pawhin Lalsangpuii leh Remthangi te hi min hrilh a, a dikna ber hriatthiam a har ta hle mai.

R. Thanhlira59 hian heti hian a tlangkawmna a nei a; Pi lalsangpuii leh Pu Vanzika te chu sorkar hnaah an luh tak mai avangin an hmun ve veah UMFO pawl chuan Pi Vanthangpuii, Bara Bazar Aizawl leh Pu Chhunbura, Mission vengte chu an ruat ta a. Chutiang bawkin sorkar hnaa lut ta Pu Khawtinkhuma leh Pu Lalchungnunga te hmunah Pastor Chhuahkhama, Mission veng, Aizawl leh Pu Chhingkawnga, Lunglei te chu Mizo Union-in an dah ta a. Pastor Chhuahkhama hi a boral tak thuai avangin a hmunah Pu H.K. Bawichhuaka dah a ni leh a tiin.

(5) Tuikhurliana hi C. Vanlal Ruaia172 chuan a ziak lang ve tlat lo. R. Zamawia118 chuan a ziak lang. R. Thanhlira56, 57 leh H. Vanthuama112-115, R. Vanlawma208, 209, HC. Thanhranga39, Chaltuahkhuma110, 111 te chuan hetiang thlap hian an ziak. J. Zorema134 chuan Lunglei lam bial aiawh zingah hian H. Vanthuama leh Tuikhurliana te a ziak lang lo thung.

(6) Lalho aiawh pawh hi ziah dan a inang lo hlawm viau mai a. Hetiang hian han dahchhuak law law ila a tha ang e: Chaltuahkhuma112 – Lalsailova, Khawkunga, Ch. Ngura, Lalbuanga, Taikhuma, Lathawvenga, Awksarala, Lalbuana, Chhunmanga, Lianmana
J. Zorema134 – Lalsailova, Khawkunga, Ch. Ngura, Lalbuanga, Taikhuma, Lalthawvenga, Awksarala, Labuana, Chhunmanga, Lianmana
H.C. Thanhranga38,39 – Lalsailova, Khawkunga, Ch. Ngura, Lalbuanga, Taikhuma, Lalthawvenga, Awksarala, Chhumhmunga, Lalbuana leh Lianmana
H. Vanthuama111- Lalsailova, Khawkunga, Ch. Ngura, Lalbuanga, Taikhuma, Lalthawvenga, Awksarala, Lalbuana, Chhunmanga, Aichhuma.
R. Thanhlira58 – Lalsailova, Ch. Ngura, Lalbuanga, Taikhuma, Lianmova, Khawkunga, Lalthawvenga, Awksarala, Lalbuana, Chhunmanga
C. Vanlal Ruaia170 – Lalsailova, Khawkunga, Ch. Ngura, Lalbuanga, Taikhuma, Lalthawvenga, Awksarala, Lalbuana, Chhunmanga, Lianmana (Chhunhmunga tiin C. Vanlal Ruaia hian a lehkhabu pakhat (Remna {An Interpretation of Memorundum of Settlement in Mizoram} Page 81) ah a ziak a, Chhunmanga tih hi a ziah sual palh ni tura ngaih a ni).
R. Zamawia117 – Lalsailova, Ch. Ngura, Khawkunga, Lalbuanga, Lalthawvenga, Awksarala, Taikhuma, Lalbuana, Lianmova, Chhunhmunga
K. Remruatfela60 – Lalsailova, Khawkunga, Ch. Ngura, Taikhuma, Lalthawvenga, Awksarala, Lalbuana, Chhunhmunga, Lianmana, Lalbuanga
R. Vanlawma209 – Lalsailova, Khawkunga, Ch. Ngura, Awksarala, Lalthawvenga, Lalbuanga, Taikhuma, Lalbuana, Lalthawvenga, Lianmova, Chhunhmunga
C. Hermana26 – Lalsailova, Khawkunga, Ch. Ngura, Awksarala, Lalthawvenga, Lalbuanga Sailo, Taikhuma, Lalbuana, Lianngova, Chhunhmunga
(7) J. Zorema147, K. Remruatfela62
(8) C. Hermana26, 27
(9) R. Thanhlira59 & 60
(10)R. Thanhlira116, 117
(11) R. Thanhlira63
(12) R. Thanhlira63
(13) R. Thanhlira64-69

Leave a Reply

error: Content is protected !!

Notice: ob_end_flush(): failed to send buffer of zlib output compression (1) in /home/thezozam/public_html/wp-includes/functions.php on line 5427

Notice: ob_end_flush(): failed to send buffer of zlib output compression (1) in /home/thezozam/public_html/wp-includes/functions.php on line 5427