Duke leh Duchess of Sussex chuan British-Fijian war hero pakhat, tun hma zawnga hriat hlawh ngai lo, a sipaipui za chuang nunna chhanhimtu ni si chawimawina hun an hmanpui a. Royal couple hian Nadi Airport-ah amah hriatrengna milim an siam chu an hawng a ni.
Harry leh Meghan te hian kum 1972-a Oman-a Battle of Mirbat-a sipai tam tak nunna chhanimtu, Sergeant Talaiasi Labalaba hi an chawimawi a. Ani hi Fijian zinga Special Air Service (SAS) zawmtu sipai 8 zinga pakhat a ni.
British lal tupate nupa hian ni 16 chhungin Australia, Fiji, Tonga leh New Zealand an tlawh kual a, he hunah hian Sgt Labalaba chawimawina hun hi an hmanpui a ni.
Sgt Labalaba hi Fiji-ah kum 1942 khan a piang a, British sipai hi kum 1961 khan zawmin sipai tha bik, SAS an tiha tel tura thlan zui a ni a. A thiante chuan ‘gentle giant’ tiin an ko mai thin a, Mirbat daia inkulh SAS sipai 9 zinga mi a ni.
A rukin beihpui vawi tam an thlak a, Operation Jaguar an tih chu an larpui a nih bakah Marxist firfiak pawl, Popular Front for the Liberation of the Occupied Arabian Gulf an tih lak atanga Sultan of Oman humhim a ni bawk.
July 19, 1972 khan, in lama an haw hma chiahin beih an tawk thut a. An zat chiah hi hriat a ni lo va, Sgt Labalaba hi mi 4/6 velin an buaipui (operate) thin, yard hla taka an hun, 25-pounder artillery gun lam panin tlanin darkar 2 leh a chanve vel chhung chu anmahni beitu mi 250 vel chu a bei let a. A khabeah lehlam pawl hian an kap a, a nghawngah tlangin a hnuah a thi zui ta a. Mahse, huaisen taka a beihna avang hian an pawlte erawh an him phah thung a ni.
A sipai tanpui pakhat chuan, “Laba hi mi danglam bik a ni,” a ti a. “Kha indonaa Fijian sipai tang zawng zawngte lakah khan a danglam bik a ni,” a ti a. Mi dangte pawhin ani kha chu awm lo sela chuan an dam chhuah loh tur thu an sawi bawk.
A fapa, Isaia Dere chuan, “Ka pa kha hero a ni,” tiin chawimawina hun an hmannaah hian a sawi a. A pa huaisenna chuan chawimawi a phu niin a sawi bawk.
Kum 2009 khan Sgt Labalaba lim hi SAS headquarters, Herefordshire-ah chuan din a lo ni tawh a. Sipai chawimawina sang ber, Victoria Cross pawh dawng tura nawrtu an tam thin hle a ni.