- Lalthara, IAS (Rtd)
Tunah hi chuan Meitei leh Zofate inkara inthenna (chasm) khi a lo zau ta hle mai a; inngeih taka State khata chengho leh thei ni pawhin an lang ta lo. Imphal valley-a Zofate chenna in leh an Biak Inte chu tihchhiat/ hal ral an ni deuh vek tawh a, Zofate chu BJP MLA pawh ni se, an him chuang tawh si loh dan te, Pu Lungmuana IAS (Rtd) private residence Imphal ami, buai tirh lama an khawih ve loh pawh, tun hnai maia an han hal hnuhnawh leh dan te, a tir atanga tun thlenga heng pawi khawihtute reng reng hi police in an enliam mai mai thin dan te, Zofa zinga sawrkar hna thawkte tan Imphala an hna chhunzawm tura kir leh chu thil tih chi a nih rih loh dan te, Sawrkarin an hna zawm lote chu hlawh pek loh leh ban mai tura a vau mek dan te; Zofate thil ngiat ber ‘separate adminstration’ lah hi Manipur CM leh Meitei ten an phal loh bur avanga Central BJP sawrkar in a pek loh hmel si dan te; hetiang dinhmunah hian eng chen nge kan unaute hi an awm ang a; eng chen nge an daih (an survive) ang tih thlengin beng sika ngaihtuah a hun ta.Sap hovin “There is no light at the end of the tunnel” an lo tih ang mai hi Manipura kan unaute dinhmun chu lo ni ta a; rilru a buai map map ta mai a!!
Centrala BJP an sawrkar chhung chu Manipura kan unaute harsarna rap thlak tak khi chinfel a va harsa dawn em! Parliament a Home Minister thusawi atanga a lan dan chuan, Manipur-a kan Zofa unaute khi Burma atang lut ru (infiltrators), forest encroachers, poppy cultivators, leh drug smugglers ang maiin an hmu ta a; hei hi Manipur buaina hi lo intan dan niin an hmu tlat mai a. Manipur history a Zofate lal ram zau tak awm thin kha an theihnghilh lui ta tlat mai em ni le! Hei hi an thil thlir dan a nih miau avangin, BJP hi Centrala an lal chhung chu khi buaina khi chinfel a nih a rinawm ta lo. An lal rei zawh pawh leh kan unaute tawrhna khi a reiin, a zual zel ang a, an economic dinhmun pawh ngaituahawm tak a ni dawn. Mizoram mipuiten kan tawrpuizia pawh kan hre theuh a, Sawrkar, NGO, Kohhran leh mimal anga kan thil tih z z te kha a ropui a; mahse, heng hi chu na chhâwkna damdawi ang chauh a ni a; an tan damna a tling tak tak dawn lo, tih chu kan hre vek awm e.
“Heng tunlai thil awmzia” han thlir hian, Zoram mipuite hi thlamuang taka kan tualchhung politics leh enchhin policy mai mai lo buaipui ber tur chu kan niin a lang ta lo.
He Manipur problem chinfel dan tha ber leh kawng awmchhun nia lang chu: Nakum April-May thlaa India ram inthlanpuia Centrala Congress leh a thawpuite (INDIA) thlan tlin hi niin a lang ta. Anni hi chuan tribal leh Kristiante hi min enhrang lovin, min duhsak thin a, Manipur buainaah an kut an la tibal ve lova; tha taka chinfel dan pawh an hre ngei ang tih a rinawm a ni.
Nakum Lok Sabha election a Congress leh a thawhpuite an thlin theih nan tun State Assembly election ah hian Congress kan thlan tlin hi a pawimawh ta a ni. Tuna State panga a Assembly Elections hi Semi- final anga ngaih a ni tlangpui. Opinion poll atanga a lan dan pawhin, State dangah te pawh Congress hi tling tam ber tura rin a ni ta. Chu chuan Congress leh a thawhpuite tan thlipui a tlehtir ang a, Lok Sabha election ah an chak phah thei dawn a ni. NNF leh ZPM hi chu NDA (BJP leh a thawhpuite) lam tang tur nia an lan tlat avangin, Manipura kan unaute thlavang hauh nan leh, anmahni chhanchhuah nan Mizoramah pawh Congress party hi tun inthlana kan vote tlin a ngai ta niin a lang. Mizorama rorelna tha leh dik nei tur pawhin Congress hruaitu thar, Pu Lalsawta leh a team thar te hi an that ber a rinawm bawk si nen. Beng sikin han ngaihtuah chiang ve mah teh u.