Nauneih hnu (postpartum) hi hun pawimawh em em, taksa pian hmangin ngai awh leh tura a insiamrem hun a ni a, chhul (uterus) pawhin a size pang-ngai thleng leh tura a inbuatsaih lai tak a ni bawk a, chawlhkar 6 vel emaw tal a mamawh nghe nghe.
Hengte hi nauneih hnu lawka thil pawimawh em em te chu an ni:
- Chawlh hahdam
I mamawh ngawih ngawih. Amaherawhchu, naute enkawl leh hnute pek reng a ngaih tawh avangin chawlhna hun reng a vâng khawp. Hemi hun chhung hian thiante leh chhungte hnen atangin puihna i lak a ngai a, nang leh naute tan hun tam zawk i mamawh a ni.
A chhan chu, zing- chhun zan zawma nau hnute pek a ngai a, mut hunbi insiamrem te a lo ngai dawn bawk a, a thawven thlak tehchiam lo.
Naute mut lai hian mut hman tum thin la, zing leh tlai lama ‘chhin’ zawk te hi a tangkai hle bawk.
- Nachhawkna
Nau neih dan pangngaia i nei a nih chuan, serh leh a bul vela insawiselna neuh neuh hi a awm fo thin a, nachawknan leh ‘infection’ awm lohnan tui-lum pip pepa inchiah emaw, a bawr vela ‘vur’ a deh thinte pawh a pawi lo. Inthiar zawh ahte hian fai taka sil ngei ngei bawk tur.
- Thi chhuak
Nau neih atanga chawlhkar 2-6 inkar thleng hian serh atangin thil lo chhuak hi a awm dawn a, a châng chuan hei aia rei daih te pawh a ni thei. A tir lamah chuan a sen anga, a hnu-ah zawi zawiin ‘pink’ ah a inlet anga, a tawp lamah eng-var ang deuhin a lo awm ang.
Inthiar hasa leh mawng bawr vela vual (haemorrhoids)
Nau neih hnu hian inthiar hi a kal lo ang reng hle a, ‘haemorrhoids’ pawh hi a nasa duh hle bawk. A hnawiha hnawih leh ‘spary’ te hi a tha a, inthiar hlei thei lo i nih chuan ‘fiber’ tamna ei uar a, tui in tam bawk tur.
- Hnute thip
Naute pian atanga ni 2-4 chhung hian hnute tui hi a lo chhuak dawn a, hei hian hnute a tilian a, a tisak a, a tithip hle bawk. Pangngai taka hnute i pek hnu atang kha chuan a zia chho zel ang.
Hnute i pek loh chuan, hnute hi a lian tulh tulh anga, hnute tui tiro tur khan ‘nâ’ eng-emaw tak chu i paltlang a ngai ang. A na viau anih chuan, vur (ice pack) dah a pawi hran lo.
Engtik atangin nge pangngai taka ka awm leh theih ang?
Harsatna em em tawk lova, pangngai taka nau i nei a nih chuan nitina i tih thin te kha zawi zawiin i tichho nghal thei mai dawn a. Chutih laiin, hahdam taka awm a, rit chawi loh te hi a tul hle ang.
Chawlh-kar tir lama step-a thui tak tak kal ngai te hi pumpelh tur a ni.
Zaichhuah (C-section) a nih phei chuan chawlhkar 6 chhung hian thil rit chawi reng reng loh tur. Taksa insawizawi-na hi rihna tihhniam, chakna thar neih, rilruhah tihziaawm leh thahrui siamnan hmanraw pawimawh tak a tling a.
Zaichhuah a nih lohva, harsa taka nei i nih bawk lohva, buaina em em i tawk hran lo a nih bawk chuan, taksa insawizawina hi ‘ka tha viau tawh e’ i tih atang khan bul i tan leh nghal thei ang.
Piannalh leh ka duh ania aw… Engtinnge ni ang?
Nauneih lai khan pound 12-14 vel i hloh ngei dawn a, amah-erawhchu, rihna paih then tur erawh a la awm cheu mai a, hei hi naupai laia i rih dan atang khan a hriat theih mai dawn a ni. Chutih laiin, hun erawh a duh rei dawn a, rihna pangngai taka kir leh tur chuan a lo berah chawlhkar 8-12 vel emaw tal chu a ngai ngei ang. Rihna zawi zawia tihhniam hi a hrisel a, a pangngai hle bawk.
A pawimawh bera chu- chaw tha leh hrisel ei a, insawizawina tha tak neih hi a ni. Nau hnute pe i nih chuan, a lo berah nikhatah calories 1800 tal i lakluh a ngai a, a chhan chu- hnute tui hian calories tam tak a eiral thin vang a ni a, chu chuan rihna pawh a tihniam thei hle bawk.