- Dr. C. Lalrampana
A KAMKEUNA
Sawhchiar hi Mizote hian kan ngainain kan uar hle. Kan tet lai chuan vawksa nen chauh hian sawhchiar an siam thin emaw ka ti thin. Bawngsa; arsa; sava sa leh sa dangte nen pawh sawhchiar hi an lo siam fo si a. Sa tlemte nen pawh ajinomoto telh uar deuh ching chuan hang tui takin an siam thei thin. Hetianga a sa tam mang si lo, sawhchiar hãng tui taka siam hi tun laiin hotel leh restaurant thenkhatah an uar hle. Hãng deuha sawhchiar an siam chhan hi hlãwk an tum lutuk vang a ni ber. Hetih lai hian pum tha lo leh hrisel lo tan chuan ei a har hle thin tih mi thenkhat atangin a hriat theih. Sawhchiar thumal tlukpui fak hi saptawng leh tawng dangah a vang viau mai. Pu Buanga Dictionary-ah pawh “meat and rice boiled together” ti deuh duahin hrilhfiah a ni. A teuh ber erawh Bulgarian atanga lak ‘Pish-Pash’ tih hi sapho pawhin sawhchiar sawi nan an hmang ve mai thin. Engpawhnise, sawhchiar dik tak chu a tui hle a, ngaina lo, ei duh ve lem lo pawh an awm nual thei bawk.
INTHLAN RESULT KHA
ECI-in vote chhiar ni atana a ruat Dec. 3, 2023 chu Kristiante ni serh pawimawh a nih avanga a tuk Dec. 4, 2023-a vote chhiar zawk tura a sawn avangin zing dar 8:00am atang khan chhiar tan a ni a. Pathian ruat ang zelin ZPM Party-in hnehna changin sorkarna a siam thei dawn tih result duhawm tak hriat a ni ta a. Result puan ni khan uluk takin ka lo thlir a, social media hrang hrang hmanga media mite’n political party leaders hrang hrangte an kawmna kha hmuh a nuam viau mai. MNF, Congress leh BJP party-te pawh kha tling zo lo mah se an hmel hmuh a nuamin an hlim tlang hle niin a hriat theih. A chhan nia lang chu Party pahnih MNF leh Congress ringawt inlehthaltawn sek thin ai kha chuan ministry la chelh ve ngai lo hmelthar lo lang kha tha an ti tlãng ve tho niin a hriat theih. Chuvangin, Zoram mipui duhthlanna ngeia sorkar thar diai ruah tham loh lo ding chhuak tur hi kan nghakhlel tlãng hle niin a lang. Hei vang hian tun tuma inthlan result kha Pathian rem ruat ngei a nihzia a lang chiang hle. Inthlan hma daih atangin kohhranhote’n Pathian hnenah tawngtaiin ram hruaitu tur kan dil a; kan dil ang ngeiin Lalpa’n min tihhlawhtlinsak avangin Pathian hnenah lawmthu sawi mai tur kan ni e. Sorkar thar hi Zoram mipuiin an ngaihvenin an lo lãwm thiam hle a ni tih a hriat theih a. Mahse, vantirhkohte ang ema sual nei lo leh bawlhhlawh kai lo chu an ni bik lo tih hrethiamin mipuite’n i venpui thin ang u..
ENG SAWHCHIARIN MAW?
Ministry thar hian ruai nena lawm a phu ve reng niin a lang. A lawm nan hian sawhchiar tui danglam tak buatsaih ngei a tha hle ang. Vawksa hi tui hle mah se, ASF len lai a nih avangin sawhchiara siam ngam a ni lovang a, Seventh day leh Shabbat kohhranhote’n an ei thiang bawk si lo. Ãr sawhchiar han ti dawn ila “sa a tling tak tak lo” ti pawl an awmleh nual dawn si. Bawngsa sawhchiar lah tui ti lo a tam zawk an ni dawn nen. Sial pathum talha han sawhchiar dawn lahin a sa a rum mah mah a, a tui vak dawn bawk si lo. Chuvangin, sawhchiar danglam tak, tuma la ei zen zen ngai loh talh a ngai dawn a nih hmel. Hetiang tur hi a ni tih a lo hriat lãwk vang nge? Lunglei South biala Ex MLA, khan sawhchiar zawng zawnga tui ber leh danglam bik tak tur mihring sa (amah ngei) inhlan huama a lo sawi nia an sawi kha alawmawmin a ropui dangdai hle dawn niin a hriat theih. A sawi dan nia an sawi chu: “ZPM an Sorkara kei ka tlãk bawk chuan min sawhchiar dawn nia” a ti niawm takin an sawi a; a sawi lawk ang ngeiin Dec. 8, 2023 zirtawpni khan ZPM chu a sorkar ta ngei a, a sawitu pawh MLA atangin a tla ta ngei bawk a. A sawitu hian a sawi tawh chu a taka a bawhzui ngei a ngai dawn niin a lang. A inpe zo ãwm mange tiin ka lo thlir vãwng vãwng mai. Kan Lal Isuan misual tlan nan a nunna hlu tak a hlãn ang khan MLA hlui pawh hian krossa khenbeh aia thihna rapthlãk zawk, a nunna lãksak/talh phawta chan sawm hnuah sawhchiara siam zui inhuamin a inpumpek tawp mai dawn niãwm tak a ni. A van ropui dawn tehlul êm tiin ka lo suangtuah nasa mai! Hetiang hi ni tak tak dawn ta se, mihring sa sawhchiar a ni dawn si a; ZPM lawmna sawhchiar ruai chu puar eleuha pir ngam tak tak an awm ngut ang em tih chu ngaihtuah tham fe a ni. Achhan chu hring ei ang maia mahni mihringpui sa han ei chu Kristian tan chuan a harsa ve hle dawn a ni. A talhtu tur lah tualthat tia puhin damchhung lung in tan a ngai ngei dawn bawk nen. Ei tui a har viau ta ve ang.
A TLÃNGKAWMNA
Zorama kan politician-te hian tawngkam an hmang duhdahin an duhtui lo hlawm hle a, tawngkam an thlahdah hle bawk thin niin a lang. Pu Hãwla CM lai pawh khan mipui tan leh sorkar hnathawkte tana hriat nuam lo tak tak, tawngkam buluk leh inthamlohna tawngkam maksakpui pui hriat tur a tam thin hle khan a lang a. Tun tum Inthlanpui campaign vuakvet lai vel pawh khan tawngkam ngaihthlak nuam lo tak tak hriat tur a tam hle. India rama Kristian tamna ber dawttu kan ni lehnghal vei nen, kan nun dan leh chetzia hian Kristian nun dan a va phawk lo tehlul em! MNF Party Ex-MLA pahnihte thusawi Sial pathum talh tura insawite leh amah ngei sawhchiara siam inhuam thu a sawi kan tarlan mekte bakah MLA pakhatin Lawngtlai West atanga INC MLA chu kumin 2023 inthlana tling zo tawh lo tura Assembly House chhunga deusawh taka a kahna leh District Council thuneihna zau zawk pek chungchanga chhimlamho lemang an der thin anga a sawite kha a fuh lovin a zahthlak takzet a, tin, House chhunga mahni MLA pui “Dampa savawm” han tihte phei kha chu tawngkam uchuak, tangkaina nei lo a nih mai piah lamah mipui rilru tina thei a nih avangin sim hmiah chi niin a lang. Sial pathum talh tura intiam leh amah ngei pawh sawhchiar siam nana a inhuam thu sawite phei hi chu a uchuak lehzual a, an nihna leh thiamna a sangin an hming bulah ‘Doctor’ dah ve ve an ni lehnghal a; an hlutna leh zahawmna an hloh nasat phah hle a ni tih an ngaihtuah pha lo nge, mi mãwl ber, lehkha thiam lo ang maia an han nikang mãu puah phawng phawng mai kha chuan Zoram History a siam tawh ngei dawn si a, “ka sawi leh lo’ tia han sutleh chi ziazang a ni tawh si lo. Chuvangin, tun atang chuan kan politician-ho hian tawngkam feikibãr te, tawngkam dengkhawng te, indeusawhna tawngkam te, invaupumna leh chapona tawngkam, inchhekarbawmna lam chi reng reng phuh chhuak mai mai tawh lo thei se a lawmawm ngawt ang.