Kan mizo hmeichhiate hi

  • Reuben Lalnunthara Hnamte

Pathianin mipa leh hmeichhia min siam a, mipa kawppui tur, inthian leh intihlim tawn turin leh, nupaa insiam a, chi thlaha khawvel luah turin. Khawvela kan nunhonaah hian mipa chu hmeichhia tello chuan a famkim theilo ang bawkin, hmeichhia pawh mipa tello chuan a famkim bik lo va. Mipa mita mawi ber leh hlu ber chu hmeichhia a hmangaih tak leh hmeltha a tih em em te hi an ni a, a thinlung tifamkimtu leh a nunruak hnawhkhattu a ni thin. Chutiang bawkin hmeichhiah pawh a ni tho mai. Nupui pasal neih nachang hre lem lo, mipa emaw, hmeichhia emaw ngaihsak lo kan tihte pawh hi anmahni hlang chuan nuam hi an ti bik hauh lo nia. Khawvel hnam thenkhat hi chuan tun thlengin hmeichhiate hi an la rapbet viau mai a. Hnam changkang zawkah erawh mipa nena intluk tlang deuhthawa dahte pawh an ni a. Kan mizo pipute pawh khan hmeichhiate hi an lo dah ropui vak thin lova, “ hmeichhe finin tuipui ral a kai lo” te kha an lo ti mai mai thin. Hman deuh hlek hun ah te pawh khan hmeichhe kekawrtlawn ha te kha chu mawilo kan tia, kan sel deuh sup sup thin a nih kha. Tunah erawh zâwng incheina pangngaiah kan ngai tawh a, Biakinah em chuan an la ha lo tih chauh a ni tawh.

Khawvel hmun changkang zawkahte chuan hmeichhiate an zalenin mipa hnathawh leh thiltih ang engkim an ti thei tawh ti ila kan tisual tampui lovang. Lehkhathiam thuahte, sorkar hna sang thawh thuah te, ram hruaitu thlengin hmeichhe ropui leh thiltithei tam tak an lo chhuak ta mek a. Bible hunlai leh hmanlai hunah pawh hmeichhe lal ropui Seba lalnu tih te, lalnu Estheri tih te leh Cleopatra Aigupata lalnu ropui te leh a dang pawh kan hmu nual. Tunlai hun zawk a khawvel ram zauzawk han thlir phei chuan hmeichhe ropui leh thiltithei tak tak an lo chhuak tawh a. Israel Prime Minister Golda Meir (1898 – 1978), Israel hunkhrih tak a tawh laia hruaitu ni thei hmei rothap tak, Margaret Thatcher (1925 -2013) british Prime Minister rothap tak te, Indira Gandhi ( 1917-1984) India ram Prime Minister, India hmeichhe PM hmasaber leh awmchhun, Benazir Bhutto(1952 -2007) Pakistan Prime minister, Pakistan ram Muslima sakhua a hmeichhe dahpawimawh loh leh ngainepna rama PM ni thei ngat te, Angela Merkel Chancellor of Germany leh Burma ram zalenna sualtu hmeichhe ropui Aung San Suu kyi leh America rama President candidate tawh, Hilary Clinton leh Vice President ni thei hmasa ber Kamala Harris leh midang tam tak san awm tawh a ni.

Mizote zingah pawh hmeichhe ropui tak tak kan nei nual tawh a, lehkhathiam leh sorkar lama hotu phei chu sawisen pawh an ni tawh lo hial ang. Hmanlai huna kan pipu ten hmei thu thu ni suh, chakai sa s ani suh” an lo tih thinte kha chu alo dik ta hlauh lo mai. A chhe lam leh a tha lam kan buaipui ber zinga mi chu hmeichhiate an ni fo ta a. Hmeichhe fin chuan tuipui ral a pel chiang ta khawp mai. Hmanlai hunah pawh lal ropui tun thlenga a hming dai tawh lo tur mizo hnam humhalh tu huaisen lalnu Ropuiliani te pawh kan neih tawh kha. Chutih laiin tunlai hunah Politician hmeichhe ropui tak takte pawh kan lo nei tawh bawk a. Pi.Saptawni Hmeichhe MLA hmasaber( ruat seat) te, Pi.Thanmawii MLA 1978 PC ticketin thlan alo ni tawh a. 1987 ah Pi.Lalhlimpuii MNF phei chu Minister dinhmun hial alo chelh chhova. 2014 ah Lalawmpuii chawngthu MLAah INC lo tling ve bawk a. AMC ah hmeichhe corporator fel tak takte lo awmin, tun tum ZPM ah Hmeichhia 2 MLA a thlantlin niin, Pi.Lalrinpuii phei chu Cabinet Minister hial a lo ni chho thei a ni. Chief Ministerah pawh hian hmeichhia hi kan la nei lovang tih a sawitheih loh. Tunlai hmeichhiate hi an changkang viau ta mai; mipa ai hian neuh neuh pawh hi an nei tlem zawk mah maiin ka hria. Pathian thuah lah nise, mipa ai hian an kal hmasa zawk emaw tih tur a ni a, a ti tak leh ringtu tha tak takte pawh hi hmeichhia an tam zawk mah hian a lang. Isua hunlai atang tawhin hmeichhiate hian Isua kha an lo hnaihin, Isua thute kha a pawmtuleh tangkaipuitu an lo ni tawh thin.

Chutih laiin kohhran rawngbawlna kawngah hmeichhiate hi kan la nekchep deuh ni hian a lang a. Khawvel ram changkang zawkahte phei chuan hmeichhe pastor leh upa kan tihte pawh an lo nei nual tawh a. Mizoramah erawh hmeichhe rawngbawlna bik tih lohvah chuan kohhranpui anga hmeichhe hmanna hi kan la nei meuh lo. Salvation Armyte erawh hi chuan hmeichhia leh mipa hi rawngbawlnaah in ang rengin a hmang a; rawngbawlnaa mi tangkai leh thiltithei tak takte pawh hmeichhia an thahnem hle. Officer(pastor) ah te hmeichhia leh mipa in angrenga hmangin, Upa kan tih angahte pawh thliar hranna a nei ngai lo thung. Pulpit rawngbawlnaah pawh mipa leh hmeichhia thliarhranna a nei ngai lo bawk. Kohhran dangah erawh chuan pulpit rawngbawlna chu sawi loh, Pastor leh upa ang chi ah te hmeichhia hriat tur kan ramah chuan an la awm lo tih theih a ni. Heti khawp hian kan hmeichhiate hi ram, khawtlang leh kohhranah pawha a tangkai berte zinga mi an ni tawh lai a, kohhran rawngbawlna kawnga indaina nasa tak la awm hi kan thiah ve deuh chu a hun viau tawh lo maw? Nitin Tv news han thlirte hian a thi tam zawk hi mipa kan ni zel a, electoral vote ngah lamah hmeichhia an sang zawk tawh bawk.

Mipate pawh hian tan kan lak chu a ngai khawp mai; a thi tam ber, natna kai tam ber, ruihhlo ti nasa ber hi mipa kan ni a. Kan ram mipate hi kan ral zel mai hi a lungchhiatthlak. Ram changahte chuan inchhung chet leh eirawngbawlahte pawh hmeichhia leh mipa inenhranna leh hna bik a awm chuang lo. Mizo sap rama awm nupa pakhatin an sawi ka hriatreng chu “ Keini chu eirawngbawl tur leh, chawithleng seng tur hi nitin kan inchhawk” an ti thin. Israel ramah te khuan sipai huaisen tak tak leh lal deuh deuhte khu hmeichhia an tam mai; an inthliar hrang lo. Mizo thian pakhat Israela awm chuan “ Inkhawmnaahte hian pa zawk hian nau hi a an pawm a, nu zawk hi an kal vawh vawh thin’ a ti. Heng kan sawina chhan chu hmeichhia hi dah chungnun emem tur ka tihna lam nilovin, kan mizo roilru puthmang a hmeichhia rahbehna, a biktakin rawngbawlna kawngah kan nei tlat hi tih bo a hun mange tiin ka thahnemngaihna a ni. Chutih rualin nitin kahwsakna kawngah leh chhunkuaah hmeichhia hi an pawng lutuk emaw, rorel lutuk tur erawh chu an ni lo va, mipa hi chu mipa chu kan ni nge nge thin.

Hman deuh khan mi pakhat chuan ka bulah hian “ nakinah chuan kan ramah ke pahnih neite hi hmeichhia khalh anla tam anga, mipate hi min la phur zawk dawn a nia” tiin a sawi a, kan nuih liampui mai mai a. Tunah chuan a lo ni ta tak tak a, Bike thlengin an khalh tawh a, an scooty khalh lah hi bei chak fe fe pawh an awm nawk tawh. Chhungkaw eizawngtuah lah hmeichhia an tam tawh a, lehkhathiamah leh hna sang thawhah lah hmeichhia an duai tawh lo. Ram changkang zawkah te phei chuan Trangender kan tih ho hi an kat sup sup tawh a, hmeichhia mipaa inlet hi an awm teuh tawh a ni. Kan ramah pawh hmeichhe duailo fe fe kan ngah ta mai a, Theologyah lah BD,Mth kan nei nual tawh a, thusawi lamah lah mi chhuanawm tak tak kan ngah tawh bawk. Chutiang ang khawvela kan din tawh laia kan ram kohhran thenkhata rawngbawlna kawnga intluktlanlohna la awm tlat hi la awm thin hi tih bo a hun tawh lo maw tiin kan sawi ve dek dek a ni.

Leave a Reply

error: Content is protected !!