Aizawl: ZO Reunification Organisation (ZORO) chuan Zofate zalen taka an inkalpawh theihna Free Movement Regime (FMR) a titawp chu tinung leh ngei turin sorkar laipui an ngen.
Nimina Aizawl Press Club-a thu thar thehdarhtute an kawmnaah ZORO hruaitute chuan January 1, 2025 atangin sorkar laipuiin Zofa ram hrang hranga chengte zalen taka an intlawhpawh theihna FMR chu thiatin ramri kan turte reng reng tan Border Pass neih ngei a tul leh a nei lo tan ramri kân a theih lohna a kengkawh tan ta chu pawi an tih thu an sawi a. He thu hi an hriat veleh thiat leh ngei tura a duh thu press release a tichhuak nghal a, Human Rights Council leh UN Permanent Forum on Indigenous Issue-ah pawh a thlen nghal tih an sawi.
ZORO hruaitute chuan sorkar laipui chuan ramri-a inkalpawhna tur entry/exit point 18 ruatin chung zinga pahnih chu Pilot sites atan leh Phase I-ah hmun thum, Phase II-ah hmun 13 a ruat tih sawiin, “Border Pass nei tur hian ramri atanga km 10 huam chhunga mi chauh an ni a, Border Pass dam hun chhung tur pawh ni sarih chhung a bituk nghal a, heng pass-te hi ni sarih ral hmain mahni lakna hmunah thehluh leh ngei tur a ni,” an ti.
Border Pass diltu chu ramri atanga km 10 chhunga mi a ni ngei tur a ni tih sawiin, “Proof-na (proof of identity) police post atangin emaw, a chenna khaw hotute hnen atangin a neih ngei a ngai bawk. Thil mak tak chu Border Pass pe thei tur chu Civil Officer/Magistrate ni awm tak a ni nain pe theitu tura ruat (designated Officer) Assam Rifle-in a pe chhuak dawn a ni,” an ti bawk.
United Nations Declaration on the Rights of Indigenous People (UN-DRIP) hnuaia Article 36-ah tualchhuak hnamte, a bikin khawvel sorkar ramri kham (international boundary)-in a thendarhte chu an inkalpawhin an intanpui ang a, sakhaw thil leh khawtlang thil, ei leh bar leh politics-ah anmahni mi leh sate nen inpawha inpawlho theihna dikna chanvo an nei, tih leh, ram roreltu (sorkar) chuan tualchhuak hnamte nena inbe rawnin he dikna chanvo tipuitling tur hian hma a la ang, tih a chuang a. UN-in he thu a ngaihtuah laia tha titu India chuan a tanna a bawhchhia tih an sawi bawk.
Sorkar laipuiin UN-DRIP kalh zawnga hma a la chu pawi an tih thu sawiin ZORO hruaitute chuan, Zofate zalen taka kan inkal pawh theihna FMR a titawp hi tinung leh ngei tur leh, ramri kan tura Border Pass neih ngai tura thupek a siam hi hnuk kir leh ngei turin sorkar laipui a ngen thu an sawi.