- Dr. C. Lalrampana
A KAMKÊUNA
Sector 23 HQ Assam Rifles, Khatlaa Mizoram sawrkar leh Assam Rifles-te ram inhlantawnna inkhawm 15/03/2025-a hun tawite an hman kha uluk takin ka lo thlir ve a. INC (UPA) sawrkar leh ?JP (NDA) sawrkarin North East State-te an inngaihsak hleih dan khaikhinna tawite HM Pu Amit Shaha’n a sawilan zeuh kha ngaihthlak a nuam hle mai! INC (UPA) leh a thuihruaite kha kum 66 dawn lai Sawrkar laipui khalhtuah an tang a, 1948-2014 kum 66 chhung khan PM 13 kan nei hman a; khatih hun chhung khan PM-te khan NE state vawi 7 chiah an tlawh a, Minister dangte’n vawi 71 an tlawh bawk a. BJP (NDA) hian May 26, 2014-2025 kum 10 chhung hian PM pakhat chauh neiin PM hian NE state hi vawi 21 a tlawh tawh a; Minister dangte’n vawi 700 chuang an tlawh tawh thu a sawi khan ngaihtuahna a tithui hle a, ngaihthlak a nuam takzet a ni. Hei bakah hian BJP (NDA) sawrkarin Mizoram tan project leh scheme lianpui pui a kalpui tawh, kalpui mek, kalpuileh zel tur thlengin HM hian a rawn tarlang a, a lawmawmin beng a tlai hle.
TUNGE MIN NGAIHSAK ZAWK LE?
India ramin zalenna kan neih hnua inthlanpui (general election) vawi 17-ah INC khan vawi sarih zet hnehna (outright majority) a la hman a, kum 66 chuang zet sorkar laipui rorelna a kaihruai tawh hial mai thei. Sawrkarna a chelh rei ngaihtuahin hmasawnna erawh a chak tawk lo hle. Party dang tenau, BJP (NDA) term 5 kum 1996, 1998, 1999, 2014, 2019, 2025 ro an rel chhung lek hian India ram hian hma a sawn chak hle zawk niin a lang. INC ang hian kum 66 vel zet rorelna chelh ve phei seng chuan India ram hi khawvel ram changkang ber pahnihna dinhmunah tal min hlang kai pha ngeiin a rinawm. Khati taka INC rorelna chak loh chhan kha hmeichhia Pi Indira Gandhi-i’n hun rei tak PM nihna a chelh vang kha nia ngaih theih a ni. Mizo upa tawngkauchhehah-”Hmeichhe rilru chuan tuikhur ral pawh a kai love” an tih thin ang deuh kha a ni mahna! Hmeichhiate hian finna leh tihtheih tam tak nei ve tho mah se, mipa nge nge hi chu an tluk pha tak tak lo niin a lang. Tuna kan PM Narendra Modi hi kum 2024-a khawvel ram hruaitu lar ber leh tha ber 10 thlan chhuah zingah pakhatna niin 69% vote a hmu a, hruaitu lar bera pawm thei lo 24% awmin ngaihdan nei lo 7% an awm ve bawk. Heti taka khawvel economic than chak lama rahbi rintlak tuktu pawimawh leh fing fel India ramin PM kan nei hi a ropui takzet a ni. Atirah rela thingpui leh chhang zuara “Chai, garam pani, sikret, pan, biri, mithai, reuri” tia au vel mai mai ni thin kha tunah chuan khawvela hruaitu ropui ber a lo ni ta; sap thufingin ”tumna a awm chuan kawng a awm” an tih thin chu a takin a rap dik chiang hle. Kan Mizo nula/tlangval thalai thluak tha tak takte hian kan PM Modiji hi entawn ve se a van duhawm em! Assam Rifles-te sawn chhuah an nih theih nana hma latu Pu Amit Shah chungah hian Mizo mipuite hian lawmthu sawi mawlh mawlh tur kan ni a, a thil tih hi Mizo mipuite thinlunga chamreng tawh tur hmalakna ropui tak a ni. Mizoram sawrkar nen inpawh tlang taka inbiakna neia, engkimah an dawr theih thin avangin Lt. Gen Vikas Lakhera, Director General of Assam Rifles chungah te, Union Home Secretary Pu Govind Mohan leh Pu Tapan Deka, Director, IB-te chungah pawh lawmthu sawi tur kan ni. State CM hmasa ber Pu Laldenga hun 1986-1987 atang tawh khan Assam Riflews-te sawn chhuah tura beih tan a ni tawh a; kum 38 zet a vei hnuah a hlawhtlinna kan hmu thei ta hi a lawmawm danglam hle. Khatih chhunga PM 5-te pawh khan tun ang hian a takin min tuipui lova tunah kan hlawhtling thei ta hi PM Narendra Modi leh HM Amit Shah bakah Mizoram sawrkar hmalakna vang liau liau a ni a, a lawmawm takzet a ni. Tin, NGOCC-te’n Lengpui Airport chungchanga ngenna an siam pawh thla 3 chhungin AAI-te hian buaipui ngai an buaipui ang a, thla 6 chhungin tihchangtlun hna an thawh dawn thu a lo hrilh a, BSF-ah Mizo thalai tam zawk an luh theihna tur a ruahman thu te, ruihhlo dona tur sum tam zawk pek a tuipui thute leh a lo bawhzui tur thute a sawi bakah convention centre din dan turte pawh an sawiho a ni. Geng zawng zawng aranga thlir hian BJP (ND) sawrkar hian min hmangaih zawk tih a hriat theih.
A TLÃNGKAWMNA
BJP (NDA) hian a term thumna a hmang tan ta mek. Politika ham thatna duh vanga BJP kan puh chhiat ang êm ëm hi chu an ni lo a ni tih a lang chiang hle. He ram inhlantawnna hun tawiah pawh hian Pathian hnena inkhawm hlanna hun chu Aizawl diocese Most Rev. Stephen Rotluanga’n hneh takin hun a hmang a; HM Amit Shah pawh tihtak zetin a kaikun ve a nih kha! Kristian hmusitin ngai thei lo tak tak se’ng chuan tawngtai pawh kha a khap bur thei a ni. State Minister-te ang bawkin Central Minister-te pawh khuan Constitution of India scheduled III, Article 99-in a sawi angin rinawmna thutiam inang vek an la thin hetiangin:
“I, ……… do swear in the name of God/solemnly affirm that I will bear true faith and allegiance to the Constitution of India as by law established, that I will uphold the sovereignty and integrity of India, and that I will faithfully discharge the duties upon which I am about to enter.” tiin.
Hei vang hian secularism state hi tuman an palzut thiang lo. Kan insawi thaih ang hi ni tak tak se’ng chuan term 3 lai chelh tur hian Pathianin hun a pek belh chhah tawh lovang. Chuvangin, ZPM pawh hian tualto party tia invai vung vak vak a, development project & Scheme sawi chhuak hlei thei lova awm reng ai chuan NDA sawrkarna kan thenawm state-te anga kan changkan ve thuai theih nan BJP-ah inpe kher lovin NDA hi rinawm takin zawm ve mai se, tuna conditionally support an pek mek ang tho hian huaisen takin thawhpui mai se kan changkang ve zawt zawt mai dawn niin a lang. Chuvangin, bengsikin inngaihtuah chiang se, MNF pawhin NDA zawm chungin huaisen takin an duh loh zawng chu Parliament House-ah pawh an dodal ngam tho kha mawle!!