- Zoliansanga Tlau
Pathian awm ring lo (Atheist) an awm a, Pathian awm leh awm loh kan chhui pha lo (agnostic) ringtute an awm bawk a, Pathian engkim Siamtu chu a awm a, mahse, lei leh vàn awm zel dan turah leh kan nitin nunah a inrawlh lo (deism) tih rinna a awm bawk. Engkimah Pathian a awm a, engkim hi pathian them a ni tih rinna (pantheism) a awm bawk a, Pathian tam tak awm rinna (polytheism) leh Pathian pakhat awm rinna (monotheism) a awm bawk a. Keini Kristian-te chuan kan Bible atangin Pathian pakhat a awm a ni tih kan hre thei a. Chu Pathian-ah chuan minung pathum – Pa, Fapa, Thlarau Thianghlim a awm tih kan pawm tlangpui bawk, chu chu Trinity kan tih kha a ni.
Kristian-te Pathian chu hla taka awm Pathian (Transcendental God) nge a nih a, mihringte biak phak hnai te a awm Pathian (Immanent God) zawk?
Pathian nihna (attributes) kan sawi fo chu – famkim (perfect), engkimtithei (omnipotent), engkimhria (omniscient), khawi hmunah pawh awm (omnipresent) a nihna te a ni a. Heta khawi hmunah pawh awm (omnipresent) a nihna hi chipchiar lo takin kan chhui dâwn a ni.
Pathian hi khawi hmuhah pawh a awm a nih chuan a chunga kan tarlan pantheism rinna kan tawmpui tihna a ni mai em?
Chad Owen Brand khan ‘Is God a Malet’ tih thupui hmanga a thuziakah chuan, “When Scripture speaks about God, it invariably uses masculine imagery. God is King, not queen. God is Father, not Mother. When Scripture uses pronouns in reference to God, it always uses male pronouns – He, Him, His. God is never” she” or “it”. Even though the NT term for the Spirit, pneuma, is a neuter noun, the writers of the NT always use masculine pronouns to refer to the Spirit… Christ is Husband… ” (If God Made the Universe Who Made Godt, 2012, p. 104) a ti a. Pathian hi ‘He’ a ni tih kan hriat phawt a pawimawh ang. Ama’n” AWMA KA NI” (Exodus 3 :14) tiin Mosia a hrilh a. Hei hian awm tan hun nei lo, engtik lai pawha awm reng, Chatuan mi a nihna a kawk thei ang a. Khawi hmunah pawh awm tih a kawk thei bawk ang. Chutih rual chuan thing leh mau, nungchate-a awm vek leh thilnungte chu Pathian them anga pawmna erawh a pawmpui tihna a ni lo ang; “He” a ni tih kan hriat chuan, keini mihringte hi a anpui kan nih bawk avangin keini anga taksa ruangam nei a ni mai thei bawk. Tin, Khawi hmunah pawh awm a nihna chu engkim hria a nihna nen a inzawm ngei ang a, a hmuh loh reng reng a awm bawk dâwn si loh avangin khawi hmunah pawh a awm tih theih a ni ang. A awmna bik (Special presence) chu vanah a ni ang a, a tlangpuia a awmna (general presence) chu lei ti pawhin a sawi theih ang.
Pathian pakhata minung pakhat Isua pawh kha “Emmanuela” tih a ni a, “kan hnena Pathian awm” tihna a ni bawk (Mathaia 1 :22 & 23). Kan kianga awm reng niin a ngaih theih a; kan kianga awm reng lo a nih pawhin kan awm dan zawng zawng hretu a ni tho dâwn a, engkim hria a ni a, hei bakah hian engkim tithei a ni tel bawk a. Hetiang a nih chuan Pathian inngaitlawm leh inphahhniam, a thilsiamte biak theih leh biak phaka awm niin a ngaih theih bawk ang.
Eng pawh ni se, Zawlnei Jeremia kaltlanga Pathian thu kan hmuh chu:
“‘Hla taka awm Pathian ni lovin, hnai tea awm Pathian em ni ka niht’ tih hi LALPA thuchhuak a ni. ‘Hmun biruah ka hmuh theih loh tura biru thei an awm dâwn em nit’ tih hi LALPA thuchhuak a ni. ‘Lei leh vanah hian ka khat a ni lawm nit’ tih hi LALPA thuchhuak a ni” (Jeremia 23 :23 – 24) tih a ni.