- K. Hmingthankaia
TBCC chanchin chhiar tur leh ngaihrhlak tur a tam ta. Mi hnu khawiah ka hmuh dan leh ka hriatthiam ve dan tlangpui zawr zawr kan sawi ve mai mai ange.
TBCC Chawnpuiah khan a zawna Krismas vawi hnih hmang khawpin ka awm ve tawh. A chanchin tlem leh Thlarau lama ka hmuh ve dan tawitein ka ziak tawh, mahse, ka thehdarh lo. Kum 2016 khan khuta an nau awm ve kan turte kha, ‘ Hei hi an receiption office-ah khan an Pu ber chhiar atan lo pe nghal teh u’ ka ti a, an pe ta nge pe ta lo, tih leh, khuta mite chuan an Pu chu an pe ta nge pe ta lo tih pawh ka hre zui chuang lo. An hotupa ber nen hian tunhmain Kolasib atanga lo inhmelhriat tawh kan ni. Mahse, ka awm chhungin vawikhat mah a hrangin kan inbe lo.
TBCC chanchin hi chutia sawifiah thiam mai chi leh sawifiah sen pawh a ni lo. Chuvangin, a awm tawhte hian a la awm ve lote bulah hian thil an sawi peih tingtang thin lo a ni. Kei pawhin ka sawi peih thiam dan ber chu, ‘ Aizawl daiah Planet dang daihah nun dan dang daihin kan awm a, engmah in hrethiam ve chuang lo ang’ ka ti thin. Tu emaw thu thiam tak, taima tak leh thil chhut peih leh chhinchhiah peih tak tan erawh chuan, term khat a awm chhung ringawt pawh lehkhabu chhah tak ngaihnawm tak ziah theih a ni. A ngaihnawm zawngin a ziah theih a, a nuihzatthlak zawngte, a hreawm zawng leh a rapthlak zawngte pawhin a ziah theih vek a ni. Drug addict-ho damdawi power tawp hreawm hmel ziate leh, zu in loh vanga chirite khu chu dan pangngaiah lo dah ta ila, zu nghei vanga a ho, an at laia an chezia leh an thu sawi mawlh maite khu a hmuhnawmin a ngaihnawm a nia. Ngaihtuahna an ti thui thin khawp mai. Mihring chanchin zir mite tan zir tham fe awmin ka ring thin. Tin, an at laia an thu sawi thenkhatte chu hnu chhui nana tangkai tak tur nitein ka hre thin.
TBCC-ah hian room hrang hrang a awm a. Chung room-te chu ama kawngkhar bakah, a hrana hung hnan leh vek an ni. Chuvangin, TBCCa awmte hi an inhre vek lova, room hrang hranga thil thleng an hre vek bawk lo. Mimal chanchin an inhriatsak vek bawk lo. Chuvangin, tu pawhin TBCC chanchin hi sawi dawn emaw, ziak dawn emaw pawh nise, an thil hmuh leh hriatte, an thil tawn leh tawrhte a inang vek lo anga, an awm chhunga thil thleng pawh a inang lo nuai ang.
TBCC-ah hian hnamtin chitin, Mizoram chhung kilkhawr ber atangte, Mizoram pawn Assam, Meghalaya, Manipur, Tripura leh Burma atangtein kan awm a. Mi chitinreng, misual hnawksak takte, Synod Revival Speaker lo ni tawhte, mi rethei baihvai tak leh vakvaite, mi hausa tak takte, lehkhathiam sang tak takte, Sawrkar hna lian leh lian vak lo thawk mek leh thawk tawh lote, Police officer leh officer lote, Doctor leh Engineerte, Driver leh hna chi hrang hrang thawk leh, mi vak rawlai mai maite nen kan awm a ni.
Kum khat chhunga thil thleng hrang hrang hi a tam em em a ni. Mizoram chhung leh pawn, India ram hrang hrang leh Foreign atangtein mimal leh pawl hrang hrangin an tlawh zut a. Aizawla Kohhran hrang hrang leh pawl hrang hrangin an tlawh fo bawk a. Inkhawmna leh thil tih chi hrang hrang an neihpui fo a ni. Ram hruaitu, Governor thlengin an tlawh a. Zaithiam leh milarte pawhin an tlawh zing hle. TBCC-a awmte hian thil hi an tawng hnem em em tawh a, chuvangin, pawnlamah thil hi an sawi vel peih meuh lo a ni. Chubakah, thil tam tak lo tawng tawh leh lo tuar chhuak tawh an nih avang hian, pawnlam thil leh pawnlam mi leh, mihring dang reng reng hi engah vak mah an ngai tawh lova, an chawlawl tawh a ni.
- TISA LAM THIL: TBCC hi tisa tak thinlung pu chung leh taksa pangngaia tuar chhuak tur chuan harsa tak a ni. Kan awmna room hi kum 40 chin awmna, room zalen ve deuh leh duat deuh ni mah ila, kei pawhin ka nat tak tak lai chuan Pathian hnenah vawi tam tak thih ka dil a ni. Damlo inngaihsak chu sawiloh, chhungte hnena sawi phal a ni lo. A sawi chu hauh hrep leh hrem a ni mai. Hrem tih hian ka hmuh phakah chuan kut inthlak vak chu a awm meuh lo. Mahse, eng eng emaw inthawhtir leh room pawn chhuah phallohte a ni a, room kawngka pawn, hung chhung siah hian chhete hawi thawven ve deuhna a awm ve a ni. Inhrem nan chuan room awmna sawn hi kan duh lo hle a. Mahni room lo awm tlangnel tawhna leh siniar ve deuh tawhna, mutna tha ve deuh kan lo neih tawhna chhuahsana, room danga va mikhual thar leh kha kan hreh em em a ni.
TBCC hian a hranin Administrative body emaw, Committee emaw a nei lo. Pu Zohminga din leh a ta a ni tawp mai a. A thu thu a ni tawp. Mahse, mihring chuti zozai enkawl tur chuan, a mawlmang thei ang ber leh awlsam thei ang bera ti tur pawhin eng eng emaw tih a ngai si. Mi lo dawngsawng tur awm a ngai a, chutiang tur chuan receiption office angreng an nei a, chutah chuan a mi rin zawng leh duhsak zawng pahnih pathum a awmtir thin. Chung mite pawh chu englai pawha chhuah chak ngawih ngawih vek an ni. Tin, enge maw hlekah an thlak fova, room pangngaiah an down leh thin. Room-tin hian room hotu ber, room incharge an tih chu an nei theuhva, chumi hnuaiah chuan security tlem an awm leha, chumi dawtah tlema chang sang deuh, ‘ Chaw la’ an tih ho chu an awm leh a ni. Room incharge hi chu Pu Zohminga’n a duhsak zawng a dah an ni a, incharge chuan a thawhpui turte Pu Zohminga hnenah a recomend leh thin. Room incharge leh security-te pawh hi hrem leh down an ni fova, an thlak fo thin. Tin, hruaitu lamah hian lehkhathiam leh vengva deuh emaw, mi ril leh fing deuh emaw, Pathian tihmi leh thlarau mi deuh an dah ngai lo. Addict leh mi mawl, mahse, mahni tana fing phakar deuh deuh an ni tlangpui thin.
Hengho, receiption-a thute leh chaw la thleng hian TBCC-a tang vek leh chhuah chak ngawih ngawih, chhuah dan ngaihtuah reng leh tlanchhuak ru fote an ni. Room incharge-te hian chhuahsan an chak ngawih ngawih anmahni tanna kalhna leh, eng eng emaw kalhna chabi an awrh chhung thin. An chhuak thei ngawt bik si lo. An inveng tawn vek a ni. Inthuruala tlanchhuah chang pawh a awm zeuh zeuh.
Nitin Pu Zohminga hoin ramhnuaia thing motora phurh thin a ni. Security leh Pu Zohminga rin zawngte an kal thin. Thing phurhna atanga tlanchhuak an awm fo. Mahni room theuha tuah tur thing dah khawmna atangin tuktin mi thlan bikten an la thin. Thing lakna atanga remchang hmua tlanchhuak an awm zauh thin. Room-tin bawlhhlawh hi security pakhat hoa tuktin paih pawl an awm thin, security hova tlanchhuah dial chang a awm.
Aw le, thil sawi sen a ni lo. Room chhung lam tlem sawi ang. Room chhunga intithuho hi ngawlvei ve tho, khawsak hnuaihnung ve tak tak leh mawl tak tak kha an ni a. Chung mi ho, chhuah chak ve em em leh ngawltawtho han inluling vel kha, midang, rilru chhungrila lungawilohna lo neisa teuh ve tho tan kha chuan a huatthlala ta em em a ni ber. Chung room hruaitute leh receiption-a thute leh, all in all security tlemte hian Pu Zohminga tihlawmloh hi an hlau em em a, a duhloh zawng niawma an rin thil a awm hlek chuan mipui lamah an tuan ta thin a ni.
Thla thar hlim apiangin kan chhungte hnenah kan room pumpui mamawh tur ei leh in leh sa min chahtir ziah. Chhungte nei lo mi engemaw zat chah kep an ngai. Keimahni mamawh meizial leh sahbawn vel tihloh chu hmun khatah an dah khawm vek thin. Chutiang chah nan chuan room incharge chu phone an kawltir a, room mamawh thil chah bak chu kan chhungte biak phal a ni lova, thil kan chah lai pawhin an lo ngaithlakara, thil dang sawi phal a ni lo, damloh thu phei chu sawi phlloh bur a ni. Thla thar hlima kan chhungten vawikhat mamawh min rawn pek laia, interview an tih lai pawhin kan tawng an lo ngaithla vek a, damloh deuh thu emaw, Center chungchang emaw, pangchanna lam thil deuh kan sawi vaih chuan room lama tawrh a ni mai. Kan bula mute an damlo na em em a, kan enliam mai mai a, an thihhnu pawhin an mut dan ang angin an awm a, kan kal kan vel mai mai a ni. Rei fe hnuah mitthi dahnaah tuma kil lohvin rei tak, an chhungte lo thlen hma chu an dah tawp mai thin. Thenkhat chu an thih dawn tepah an chhungte an hrilh a, In an thlen hmaa thi ta thote an awm bawk.
Heng zawng zawng hi room hruaitute thiamloh vek a ni lova, inkaihhruaina fel leh tha a awmloh vang leh, Pu Zohminga an hlauh em vang leh, Pu Zohminga’n damloh vanga mi an chhungten an lakchhuah a hlau nia an hriat vang a ni. Khulaia awmchhung na na na chuan Pu Zohminga tihlawm kha an tum ber a ni si a, chumi tur chuan mahni mihringpuite hreawm tawrhte kha chu ngawlveiho chuan pawiti hek lo.
Aw le, mutna lamte, ei leh in lamte, inbual leh inthiar lam hreawm ziate chu sawi fiah mai theih pawh a ni lova. Chungte chu Home leh Center-a awm chuan kan tawrh tur reng alawm kan tih rualin, khulai khu chu phuahchawp lutuk leh, tu pawh khuan lungawilo lutuk chunga tuar an nih avangin a hreawm zual bik em em a ni. A hreawm zia hi a tuartu lo chuan an hrethiam chuang lovang.
Heng zawng zawng hi Pu Zohminga thiamloh pawh chu a ni bik vek leh chuang lova, room chhung thil awmzia hi engmah a hre lova, room hruaituten amah an hlauh em avangin engkim hi a tha zawng vekin an hrilh tlat zel si a ni. Thil engemaw deuh an hrilh chuan an chungah a tuan ang tih an hlau bawk si. Tlanchhuak an awm apiangin room incharge leh security-ten an tuar ziah a, down leh sawn an ni thin. TBCC-a awmte hian, Pathian thuah a ni emaw, mimal thilah emaw, damlohna thilah emaw, eng thil pawimawh leh rawtna engpawh nei se, Pu Zohminga hi a hranga biak phal a ni lo. Zing leh zanah Biakinah Sermon leh a duh duh sawi turin a kal tawp a, chumi hunah chuan tute emaw rilru tawt lutukin lo bia se la, room lamah inchachhuah leh tho a ni. Mahse, amah va pana thil va sawi lui chu an awm leh zauh thin. Aw le, mihring lama a hreawm zia hi chu kan sawi seng dawn chuang lova, duh tawk phawt ila.
- THLARAU MIT ATANGIN: TBCC-a awm hreawn zia chu tisa rilru pangngai leh taksa pangngaia tawrh atan chuan a namai loh zia chu a awm tawhten kan hriat vek kha. Nimahsela, chuti taka hreawmna hmuna engvanga awm nge ka nih tih hi kan hriat a pawimawh ber. Mahse, Thlarau mit fiah tak atang lo chuan hmuh fiah theih a ni lo. Keimahni duhthua lut emaw, tute emawin min nawrlut lui emaw pawh ni rawh se, Pathianin he hmun hreawmah hian awm hrih turin min ti a ni tih hi nghet taka kan pawm a ngai. Min dahtute avanga rilru dam thei lo kan tam em em a ni. Min dahtute emaw, khulaia kan chunga thuneitute emaw, hmundang atanga min rawn tlawhtute leh rawnbawlna rawn nei thinte, a thente phei chu Sermon zir nana rawn hmang niawmte hi keini aia an fel bikna kan hmu thei lova, mahni felna leh dikna kan hmu lian em em a, mahni kan inkhawngaih nasa lutuk thin a ni. Chhuah huna tute emaw chunga phuba lak dan tur ringawt kan ngaihtuah thin. Chumi avanga khulaia awm chhung zawnga hreawm ti lehzual kan ni. Mahse, tute pawhin min dahlut se, min dahtute kha Pathian ngaiha mifel an ni chuang hauh lova, midang lakah leh Pathian ngaiha misual leh tenawm ber pawh an ni thei. Kan thatna tura Pathianin a hmanrua mai mai an ni tih hriat tlat tur. A hnam thlan, Israel-te pawh an thatna tura zilh nan chuan Amah dotute pawh a hmang mai thin a ni.
Pathianin a mi hriat tawh, a thlan ni site, Amah ngaihsak duh miahlo kan ni chung pawha, thihna lak ata vawi tam kan hriat miah lohva min lo venhim tawhte, vawiin thlenga nungdama la awmte hi, Amah hlat zawnga pen khat pawh kan pen leh chuan Hremhmuna pen lut tawh mai tur, thi nghal mai tawh tur kan nih avanga a zilhna hnuhnung ber atan, Thlarauthianghlim aw nem leh zaidam leh zawi pawh ni tawh lovin, HAWRAWPPUIN, ring tak leh vin takin min ko ta a, thirkawn lianpuiin khawvel kawng kan zawh lai atangin min kuai her sawk ta a ni tih hi hrethiam ila chuan, kan mihring tawrhna hi chu a ziaawm ngei ang.
Khu hmun khu Pathian leh Setana indona hnuhnung, Setana’n a ta tur ni chiangsa tawha a ngaihte a chan leh mai tur chu phal lovin, nasa takin tan a khawh a, khuta kan awm chhan leh Pathian thil tum kan hmuhfiah theih lohna turin, Pathian lama kan helna turin hreawm tinreng min tuartira, mahni inkhawngaihna hlir min neihtir a ni.
Khu hmun khu Pathian leh Setana ram inchuhna tawp ber a nih avangin, aw zaidam leh nem a awm thei tawh lova, indona hmanraw hraw pui pui leh ri ring tak tak chu kan thinlungah a ri ta bur bur mai a nih khu. Pathianin a thlan, a hriat bikte kan nih avangin a kohna hnuhnung, kan tana last chance atan khutiang hmun hreawm tawpkhawkah khuan min dah a ni tih hrethiam ila chuan vannei kan inti anga, hreawm tawrh dan pawh a zia ngei ang.
Pathianin a thlan leh a hriat bik kan nih avanga midang aia danglam bik tura min duh avangin, khutiang hmun hreawma kan awm a phal a ni tih hrethiam ila chuan, khuta awm ve lo, mifel emaw inti, intifelho hi kan ngainep ngawt ang. Thlarau mit atang hi chuan a fiah em em mai si a.
Keipawh khu hmun atang khuan thisen sang ka pawchhuaka, eng awm tha bawk silo, thimtham zinga chhuata thu kun chunga, hnaitea bih chungin, Bible leh a chhehvel study-a kum hnih vel, chhun zan zawma lehkha ka chhiar nasa lutuk leh ka ziah nasat lutuk avangin ka nghawngruh, cervic spine ka tichhiaa, mahse, chu chu chhuang zawkin, Doctor-in nghawng dam, cervical collar min awrhtirah chuan, Poula’n, ” Tun achinah chuan tuman min tibuai tawh suh se, ka tisaah hian Isua chhinchhiahna ka pu tawh si a” tih thu a sawina Bible bung leh chang kha ka nghawng awrhah chuan ka bel vang thin. Tin, mei zuk thuah hian, mihring thil bakah, Ringtute tan mei zuk hi mawilo leh hnawksak riauva ka hriat avangin, Bible-a Hebrai 12-a,” Min ti hnawk apiang sual keimahnia bet tlat chu i paih ang u..” tih kha rinchhanin, meizial ka ngah lai takin vawi khatmah fawp leh tawh lovin, khu hmun atang khuan Thlarauthianghlim puihnain ka nghei hmak a ni. Meizial tlawn khat pawh kan hlut em emna hmunah chuan ka sem zo ta vek a ni.
Nimahsela, chutiang hrethiam duh loha, khulai atanga tlanchhuah tum talh emaw, khulaia an awm chhunga harhchhuak thei lova, Setana aw ring tak hmang khuan an beng an hliahtir tlat chuan, an tan dam chhung leh thih hnuah hlimna leh lawmna beisei tur a awm tawh lovang. Tlanchhuak lui, va thi leh nghal maite leh, khulai atanga harh chuang lova engtin tin emaw chhuah dan kawng zawnga va chhuak ta, thi leh nghal mai site hi an ngaihtuahawm khawp mai. A thi hrih lote tan pawh ropuina beisei tur a tam lovang. Khulaia thi tate hi an nihlawh zawk mai thei bawk. Pathianin engkim a hre si a.
Khulai hmun khu Pathian leh Setana’n mihring min inchuhna hnuhnung ber, a vawrtawp a nih tawh avangin Pathian pawh Thlarauthianghlim nem tak angin a che tawh lova, raw tak leh rum takin a che tawh a ni. Setana pawh raw taka a chetna a ni. Biakina Pathian faka kan zai ho lai hi kan hlim tlan lai ber leh kan thawven tlan lai ber niin ka hria. Mahse, Biakin kan pela, thinurna hlirin kan khat lehnghal thin. Chu chu raw taka Setana hnathawh a ni. Ka awm lai khan Biakin lamtuala Setana tirha lam ziah, a chhung lama amah turtu ramhuai chu a hmel leh cheziaa lo lang thin a awm.
Pathianin kan thlarau chunga mawh a phurh loh nan- heng Pathian thu, ” Nimahsela, thiamloh chantirtu tur an nei, chu chu an thu hriatte khan” tihte leh, ” Engtinnge hrilhtu an awm lohvin an hriat ang, engtinnge an hriat lohvin an rin ang” tihte hi a dik theih nan leh, Pathianin a tawp nan, amah leh mah thiam inchantir nan raw taka min kohna ni berin ka hria. Chuvangin, khulai atang khuan mi tlemte bak an harhchhuakin ka ring lova, tin, mi tam tak khu harhchhuak lo tur, Pathianin a kohte tihreawm zual tura a dahte pawh an ni mai thei. Mahse, tlemte mi vannei zinga tel chu kan tum theuh tur a ni si a.
Kan sawi tawh angin, Pathianin a mi thlan, a hriat tlat, a mi special-ten an hawisan tlat si avanga khutiang hreawm zawng zawng khu a kohna tawp nan an tawrh a phal a, Pu Zohminga duh dana hreawm pawh a ni lova, Pathian remruata lo hreawm mai niin ka hriaa. Pu Zohninga khuan enge a nih a, enge a tih tih pawh a hrechiang bik kher lovang. Pathianin awm tura a tih angin a awm tawp a, ti tura a tih angin a ti mawp mawp mai niin ka hmu. An inrelbawl dan zawng zawngte khu Pathianin tawk a tih dan anga awm mai niin kei chuan ka ngai. Amah Pu Zohminga pawh khu Pathian a ni lova, mi fel chungchuang emaw, mi danglam chungchuang emaw a ni hek lo, Thlarau mi tak a ni emaw, ni lo emaw, Pathian hmanraw pakhat mai niin ka hmu. Tin, Pu Zohmingthanga hian khutiang hmun khu sum leh pai leh therhlo beiseia buatsaih a ni lo tih leh, tute emaw anga sum siam nan leh sumdawn nana ti a ni lo, tih hi ka mit leh beng leh ka thinlung hian a hrechiangin ka hria. Khutiang siam tur leh, khutianga khawsa tur khuan tum lawk leh thlir lawk, vision pawh a neih ka ring lo. Pathian tirhin a tlachawpin a kal tawp niin ka hmu. Chuvangin, sum leh pai leh therhlo it lam hi chuan i ti tawh lovang u. Pathian a hlauhawm.
Chuvangin, he Tawngtai Bethel Camping Center hi mihring thil taka ena, mihring taka buaipuia, khawvel dan taka kalpui chi pawh niin ka hmu lova, mahni duh duh hawi zawnga tawng mai mai pawh a ngamawm loh hlein ka hria. Khawvel dan ang takin, mihring duh danin sawngbawl ta ila, Pathian ruahmanna thuk tak hi kan bawhchhe mai lo ang maw, ka ti deuh a ni.
Kei pawhin Pathian thil tum ka hmuhfuh hma chuan, khulai hmuna rilru na taka kan innawrluh hnua, khulaia hreawm tawpkhawk leh rilru na kehchhe veka mi tam tak an awm avang hian, kan rama inhmangaihna tla hniam tate, inrintawn lohnate, midang chunga rilru hrisel put theih lohnate, a lem leh a dera khawsak velnate hi lo hluar ta niin ka ngai thin. Chu chu a dikna chen pawh a awm ngei ang. Mahse, chungte pawh chu Pathian duh dan hmufuh lote vanga lo awm a ni bawk si.
Khu hmun ka hmuh dan hi a dik lo a nih a, kan awihlo a nih chuan, khu hmun khu engdang ni lovin, mihring taksa leh rilru siam khawlohna hmunpui bak a ni lo ange.
Khing thute khi tute emaw hmin tum vang emaw, tute emaw tihlawm tum vang emaw, tute emaw sawichhiat tum vang emawa sawi ka ni lova, tin, sawi zui chiam emaw, inhnial vak nana sawi ka ni hek lo. Keima hmuh dan leh ka thinlunga a fiah dana sawi mai ka ni. Nangma ngaihdan dan a ni e.