India chuan US President Donald Trump-a’n Russian tuialhthei a leisak avanga tariff sang tak laksaka a vau chu ‘dik lo leh chhan awm lo’ tia sawiin ram thahna tur leh a economy himna turin a theih ang angin hma a la zel dawn tih a sawi.
Trump-a’n social media-a India-in ‘tam tham tak’ Russian tuialhthei a lei a, ‘hlep tha takin’ a hralh tih a tar lan hnu lawkah Indian external affairs ministry chuan Thawhtanni khan a chhang.
Trump-a hian India laka tariff sang tak a lak tur chu Russia-in Ukraine-a mi a thah nen inzawm niin a tar lang bawk.
Tun hi Trump-a’n India-in Russian thil a lei vang ringawta hrekna a kalpui vawi hnihna a ni ta a, US sorkar hian Ningani atang hian Indian bungrua a lakluh atangin chhiah 25% a la tan dawn a ni.
Thla hmasa khan EU chuan Russian energy firm Rosneft nena India-in a neitu nihna an intawm, Gujarat-a Vadinar refinery hrekna thar puang tawh bawkin Russian tuialhthei thlitfim loh lak luh atanga thil siam chhuahte eng ram atanga maha leisak lohna tur thu a titlu bawk.
External affairs ministry thupuangtu, Randhir Jaiswal-a chuan Ukraine-a buaina a awm atangin US leh EU hian India chu Russia atanga tuialhthei a lak luh vangin a bitum niin a sawi a. Khawthlang ramte Russia nena an insumdawn tawn dan pawh sawi langin, “India tum bik hi a dik lo va, a chhan a awm lo. Ram lian dangte ang bawkin India hian a ram thatna tur leh a dinhmun himna turin hma a la ve dawn a ni,” a ti.
Jaiswal-a chuan India hian Russia tuialhthei thlitfim loh a lak chhan chu ‘buaina chhuak avangin an lakna thin pangngaite Europe-a an kal vang’ niin a sawi a. “Hetih hun lai hian US chuan India-in a lak luh hi khawvel puma tuialhthei sumdawnna a ngheh nan tha a ti em em zawk a ni,” a ti.
India-in a lak luhte chu hmuh lawk leh Indian-te mamawhna avang niin a sawi a. “India-in Russia a sumdawnpui sawiseltute nen hi chuan kan inang lo va, he sumdawnna hi ramin a hnawl theih loh a ni,” a ti.
Jaiswal-a hian US leh EU ten Russia an la sumdawnpuina sawi chhuakin European ramte hian bungrua an la inleisak tawn a, US pawhin vantlang hman tur nuclear industry atan a la lei tih a sawi.
Kum 2024 chhunga EU leh Russia insumdawn tawnna chu euro tluklehdingawn 67.5 zet la niin ram 27 awmna pawlin srvice thila an sumdawnpuina pawh kum 2023-ah khan euro tluklehdingawn 17.2 a la ni tih a sawi a. “Hei hi India leh Russia insumdawn tawnna aia tam daih a ni,” a ti.
European-te hian kum 2024 khan Russian Liquidfied Natural Gas (LNG) tonne maktaduai 16.5 a la lut a, kum 2022-a tonne maktaduai 15.21 an lak luh aiin a tam zawk niin a sawi a. “Europe-Russia inkar sumdawnna hi tuialhthei kaihhnawih chauh a ni lo va, lei tihthahna, thil laih chhuah, bawlhlo, thir, khawl leh inkalpawhna bungruate pawh a tel,” a ti.
“US pawhin Russia uranium hexafluoride chu a nuclear industry atan te, palladium pawh EV industry tan leh lei tihthatna pawh bawlhlo atan a la la lut reng bawk,” tiin Jaiswal-a chuan a sawi.
US leh khawthlang ram a thawhpuite hian kum 2022 kum tir atanga Ukraine an rûn hnuah Russia hrekin India hian a man tlawmin Russian thil, a bikin tuialhthei leh lei tihthatna a leisak tan a. A hmaa India-in tuialhthei thlitfim loh a leisak tamna ber, Iraq leh Saudi Arabia a thlak a. Tunah hian Russian tuialhthei leisaktu tam ber niin 2024-25 chhung khan $ tluklehdingawn 50.2 man a leisak.
Sorkar chuan Trump-a vauna avangin India-a la luttute chu Russian thil leisak loh phah lo turin an ti dawn lem lo nia sawi a ni.