- Dr. C. Lalrampana
A hmasain ‘Political Musical Chair’ leh ‘Hung House’ awmzia sawifiah hmasa ila a tha awm e: “Political musical chair” tih hi tawngkam hman lar tak a ni a, a awmzia chu sawrkarna emaw seat emaw chelhtu an inthlak fo thin avanga sawrkar mumal hlei thei lova sawrkarna inchan chhawk sekna hi a ni. Hei hian sawrkarna emaw seat emaw chelh hi a nghet tawk lo tihna a ni. A chhan chu Party-te inthlak vangin MLA/MP-te’n party an thlak fova sawrkarna a tluchhe thin. Sawrkarna chelhtu party-te chu no-confidence motion kaltlangpui a nih chuan sawrkarna an chelh chhunzawm thei lova, Sawrkarna siam nana party hrang hrang thawhhona a awm chuan sawrkar nghet a awm thei hek lo. Sawrkarna inthlak fo hian sawrkar hmalakna a tibuai thei hle. Sawrkarna tlahniam hian investor-te rin a hlawh thei lo. Party discipline vawnhim hi sawrkarna nghet lo pumpelhna pawimawh tak a ni. Sawrkarna siam nana party hrang hrang thawhhona nghet tak neih a pawimawh hle. Sawrkarna chelhtu party-te tanrual hi sawrkar nghet siam nana thil pawimawh tak a ni. “Hung house” tih chu sawrkarna siam tura party emaw coalition emaw pakhat mahin majority an neih lohna a ni. Hei hian sawrkarna siam a tihharsat phah thei. Election-ah party emaw coalition emaw pakhat mahin majority hmu lova sawrkar siam thei tumah an awm loh hian ‘Hung House’ a ni. Party hrang hrang thawhhona a awm loh chuan sawrkarna siam a harsa. Hetiangah hian Independent MLA-te dinhmun a pawimawh hlle. “Hung house” tih chu sawrkarna siam tura party mal emaw coalition emaw pakhat mahin majority an neih lohna hi a ni. Hei hian sawrkarna siamah harsatna a thlen phah nasa thei hle. Election-ah party emaw coalition emaw pakhat mahin majority an hmuh loh hi a ni. Party hrang hrang thawhhona a awm loh chuan sawrkarna siam a harsa. Hetiang hunah hian Independent MLA-te dinhmun a pawimawh hle. Sawrkarna siam theih loh chuan election neih thatleh emaw Sawrkarna President Rule-a awm emaw a ni.
Anti-Defection Law, 52nd Constitutional Amendment 1985 siam a nih hma khan Mizoram state sawrkarah khan ‘Political Musical Chair’ kan hmu ve nual hman a, mahse, anti-defection law mumal tak a awm hnu hi chuan hetiang hi kan tawng ta lova a lawmawm hle. Tichuan, LADC Election 2020-ah khan MNF party chuan seat 20 lai hmuin hnehna an chang a. Congress party seat 1-ah, BJP party seat 1-ah, Independent candidate-in seat 3 an la bawk. Khatih lai khan ZPM a la inlar ve lo.
Vote tla hi za zela 84 lai a ni a, MNF party hian seat 20 lai an lak avangin LADC-ah sawrkarna an siam a ni. Party mal chak tak sawrkarna hnuaiah si khan LADC hian “Political Musical Chair” an hmachhawn tlat. Mizoram Governor Lt Gen VK Singh (retd) khan BJP leader N Zangura chu Lai Autonomous District Council (LADC) Chief Executive Member (CEM) atan a ruat a. He thutlukna hi LADC-a sawrkarna chelhtu ZPM party chhuahsan N Zangura leh MNF party-te inremna United Democratic Alliance Legislature Party (UDALP) din an nih hnuah siam a ni. N Zangura leh BN Thangpuia-te’n Zoram People’s Movement (ZPM) an chhuahsan hnuah BJP an zawm. BJP leh Mizo National Front (MNF)-te inremna UDALP din a ni. UDALP chuan Congress MDC pakhat thlawpna an nei bawk si. LSA chuan sawrkarna siam thar hi an dodal thu an sawi. LADC-ah sawrkarna inthlak fo avangin hmasawnna hna thawh a harsat thu an sawi. LSA chuan LADC hi suspension turin sorkar an phut zui. Hui hah! A va han hahthlak tehlu\l em!
Mizoram Governor Lt Gen VK Singh khan LADC-ah buaina nasa tak a tawng a, LADC hi vawi engemawzat a thiat hman. LADC hi kum 2020 November thlaa inthlan neih hnuah leadership vawi 4 inthlak a ni. Hei vang hian Lai Students’ Association (LSA) chuan Governor hnenah LADC hi thiat turin an ngen, corruption a hluar avang leh hmasawnna a awm loh vang a ni. Gauhati High Court chuan Governor-in N Zangura BJP mi CEM atana a ruat chu paih a ni a, Zirsanga chu floor test neih a nih phawt loh chuan CEM nihna a la chelh thei dawn lo tih thu a pe. Zirsanga chuan CEM atanga banna a thehlut a, trust vote neih hma atana tih a ni. LADC-a hetianga hotu nihna an intlak thleng sek hi ‘Political Musical Chair’ dik tak chu a ni.
Beisei loh takin LADC-ah hian ‘Hung House’ a thleng ta tlat mai! Dec. 3, 2025 khan LADC seat 25 awmnaah inthlanna neih a ni a, an seat hmuhj dan chu hetiang hi a ni: MNF: Seat 8; Congress: Seat 7; ZPM: Seat 6; BJP:Seat 2; leh Independent: Seat 2
MNF party chu seat 8 lain an chak ber a, Congress party chu seat 7 lain an dawt a, MNF leh Congress party-te hian sorkar an siam dawn niin a lang a, an seat hmuh zawng zawng hi 15 a ni. Sorkarna siam tur hian seat 13 an mamawh dawn a, tun dinhmunah erawh an la tling lo. MNF leh Congress party-te hian pre-poll agreement an lo nei tawh bawk a, sorkar siam tura thawhhona an neih ngei a rinawm. Sorkarna siam tur hian party lian ber MNF leh Congress party-te hian an thawh dun ngei a rinawm a, an seat hmuh zawng zawng pawh 15 a ni tking a ni. MPCC President Pu Lal Thanzara chuan rokhawlhna dang a awm a nih loh chuan LADC-ah ZPM party nen sorkarna siam tura an inbuatsaih mek thu a sawi a, LADC-a an hlawhtlinnaah an MLA neih chhun Pu C. Ngunlianchunga inpekna an chhuan takzet thu a sawi. 12/12/2025 khan a sawileh lawi a. MNF Vice President Pu Lalchhandama Ralte chuan ZPM PAC-in LADC-ah INC leh ZPM sorkar siam an rem tih loh avangin sorkarna siamtu tur thu chiang a awm rih lo niin a sawi 12/12/2025 vek hian a sawi veleh bawk. Sawrkarna siam turin seat 13 neih a ngai si! ZPM hian BJP 2 & Independent 3 pawh hi tanpui dawn se seat 11 chauh an nei ang a, an phak bawk si lo. Congtress lahin tihpui dawn se, seat 12 chauh an la ni si. MNF hian BJP 2 & IND 3 nen hian sawrkar an siam thei chiah chiah a; mahse, an inlungrual thei ang em hriat va ni hek suh. MNF leh ZPM lah ui leh kel thlun pawlh ang hlauh an ni bawk si.
LADC mipuite leh LSA-te hi an van khawngaihthlak tehlul em! An thalai rualte hmasawn duhin an tuihal a, an tum a sangin an mit a sang (ambitious) nasa tawh mai si a. Chutih laiin tun inthlanah ‘Hung House’ an neihleh mauh mai si! Kan political party-te lah thuneihna ringawt atchilh, old model system ‘ramhluizia politic’ sulrul leh tuiekin a ei chhiat theih, principle mumal reng reng nei lo leh rorelna dik duh lo hlir aawm khawm an han inbengberej jualleh tan dawn chu a ni a, a va han pawi tehlul em! “Kan buante hi tisa leh thisen an ni si lo, lalnate leh, thuneihnate leh, he thim chunga khawvel roreltute leh, van hmunahte thlarau sualho awmte an ni zawk e. (Ephesi 6:12)
ZPM & INC hian-”Keini chu eptu party-ah hian lungawi takin kan lo awm ang e” emaw, MNF pawhin- ”Tling tam ber mah ila, eptu lamah hian tha takin kan lo thu ve rh ang e,” ti ngam hlawm sela, sawrkar intawm nghet tak siama mipui rawng bawlsak theih thuai dan ngaihtuah se, a van duhawm tehlul em! “Kei kei” tihna ramah hi chuan rorelna dik hun a har lutuk. “Nang nang” intihna ram, kan pipute nunmawi chhawm nung thei tur ramhrruaittu rintlak, mi nghet, mi chapo lo, pamham lo, mi dik, Pathian ttih mi hi engtikah tak rawn ding chhuak ang maw? LADC mipuite leh thalai zirlaite vang tal pawh hian ‘Hung House’ hi tawp vat se a tihzia ngawt ang.