Tuai an pung thar hluai em ni?

  • Dr. C. Lalrampana

Mizoramah gay awm zat (population) chiangkuang taka hriat theih a ni lo, chhiarpui emaw, statistics hmanga record hmuh tur a awm lem lo a nih hmel. Chutihrualin, Mizoramah LGBT community an awm thu hriat a ni a, anni hian harsatna hrang hrang an tawk mek, mipa leh mipa, hmeichhia leh hmeichhia inneih phal loh chungchangah te, kohhran leh society lam atangin harsatna an tawk thin.

Mizoramah hian mipa leh mipa inneih, hmeichhia leh hmeichhia inneih hi danin a khap loh thu India Supreme Court-in puang tawh. Mahse, Mizoramah LGBT chanvo humhalhtu dan a awm ve lo tlat thung.

Mizoram Demographics thlir hmasa ila: Population: 1,097,206 (2011 census); Mipa: 555,339, Hmeichhia: 541,867, Sex Ratio: mipa 1,000 zelah 976 hmeichhia 976 an awm. LGBT community hi Mizoramah an awm nual mai, mahse, an tam dan dik tak hriat a ni lo. Kohhran hrang hrangin LGBT chanvo humhalhna dodalin, an ngaih pawimawh loh thu an lo sawi tawh thin vang a ni. Mizoram sawrkar chuan LGBT chanvo humhalhna atan engmah hma lian tham a la rih lo bawk.

Mizoramah hian mipa leh mipa inneih, hmeichhia leh hmeichhia inneih hi danin a khap loh thu India Supreme Court thutlukna hre vek mah ila sawrkarin Mizoramah LGBT chanvo humhalhna dan engmah a siam ve tlat lo. Achhan chu Kristian zaa 87.16% awmna kan nih vang leh Bible kalh zawng a nih vang a ni.

Mizoramah LGBT dinhmun thar ber chu India rama dan hnuaiah homosexuality a phal rai tawh hnuah, Mizoramah harsatna lian tak a awm loh laiin, mipui nawlpui pawmpuina (social acceptability) lamah erawh harsatna a la awm nasa hle.

LGBT Dinhmun tlangpuiah chuan Homosexuality: Legal, India Supreme Court thupek a awm a, neih thuhmun, neih inang Same-sex Marriage: Unregistered cohabitation, danin a pawm lo thung. Gender-Affirming Care: Legal ni mah se, danin a khap chiah lo
Censorship: No censorship, Mizoram sawrkarin dan a siam lo. Hate Crime Protections: No protections, danin a tarlang lo. Employment Discrimination: Unknown, Mizoram sawrkarin dan a siam lo tlat. Mizoram Sawrkar hmalakna: Mizoram sawrkarin State Human Rights Commission a din, human rights humhalh nan Commission hian LGBT dinhmun thlirin hma a la dawn, danin a humhalh theih nana tih a ni.

Mizoram mipui ngaihdan: LGBT dodalna leh ngaitheihlohna a la tam, kum 2018-a survey-ah 91% dodaltu an awm. Kum 2024 thleng khan Mizoramah LGBT chanpual humhalhtu pawh an la awm lo. Mizorama LGBT dinhmun thar berah chuan harsatna lian tak a awm lo, mahse mipui pawm tlanna (social acceptability) lamah erawh hma lak tur a la tam hle. September 6, 2018 khan India Supreme Court chuan LGBT community chungchangah ngaihdan thar a tichhuak a, Section 377 of the Indian Penal Code chu constitutional lohvin a puang. He dan hian mipa leh mipa, hmeichhia leh hmeichhia inkawpte chu thiam loh changa lung ina khung theihna dan a ni.

Section 377 of the Indian Penal Code hi British hun laia dan siam a ni a, “nupa nun dan pangai kalh zawnga chetsualna chu mi emaw, ramsa emaw nena inneih chu thiam loh changin lung ina khung theih a ni. He dan hi mipa leh mipa, hmeichhia leh hmeichhia inkar inlaichinna remchang taka neih chungchangah hremna atan hman a ni thin.

Kum 2018-a India Supreme Court thupek erawh chuan he dan hi a paih bo va, dan awmze nei tawh lo a ni, tiin a puang. He thupek hian mipa leh mipa, hmeichhia leh hmeichhia inkar inlaichinna chu danin a humhalh loh avangin a dik loh thu a sawi a ni. Hei hian LGBTQ+ mi te dikna a dodal avangin an chanvo pawngsualtu a ni, a ti.
India ramah he dan hi paih a nih hnuah, mipa leh mipa, hmeichhia leh hmeichhia inkar inlaichinna remchang taka neih chu danin a phal tawh tihna a ni. Hei hian LGBTQ+ te chanvo humhalhna kawngah hma a sawnpui hle a ni.

Hetiang hi ni mah se Mizoram bikah chuan Pathiannung ringtu kan nih avangin Pathian duh loh zawng chu kan tawmpui tlat zawk a ni bible-in engtinnge a sawi I lo thlir teh ang:
Lev.18:22 Hmeichhia angin mipa i pawl tur a ni lo; thil tenawm a ni.
Lev 20:13 Miin hmeichhia a mutpui anga mipa a mutpui chuan thil tenawm tak an ti ve ve a ni a, tihhlum ngei tur an ni: an thisen mawh chu an chungah a awm tur a ni.
Rom 1:26-27 (MGB) Chu mi avangin Pathianin zahthlak taka hur phalin a hawisan a; an hmeichhiate meuh pawhin an awm dan pianpui chu dan lo anga awm turin an intidanglam si a; mipate pawhin hmeichhe hman dan pangngai bansana hurin an init a, mipa leh mipa tha lo takin an inti a, an sual man hmuh tur chu anmahniah an hmu a.
I Korin. 6:9-10 (MGB) A nih leh, mi fel lote chuan Pathian ram an luah lo vang tih in hre lo em ni le? Bumin awm suh u; inngaih hmangte emaw, milem betute emaw, uirete emaw, mi hurte emaw, mawngkawhurte emaw, ruk hmangte emaw, mi duhamte emaw, zu ruih hmangte emaw, mi hau hmangte emaw, hleprute emawin Pathian ram an luah lo vang.

Heng thu avangte hian Mizoramah chuan LGBTQ+ te hi mipuiin pawmzam harsa kan ti a ni. Zaithiam Lalrintluanga Vartein””Sawi sawi mah sela, ka nghei dawn chuang lo” tih hla a sak ang maiin kan Zoram bikah chuan LGBTQ+ te dikna chanvo hi sawi sawi thin mah sela, a sawt dawn chuang lo a nih hmel hle.

Restaurant-a thawk pakhat chuan-”Tun laiin tuaisa reng ni lo, intituai chawp an pung thar nasa tawps” a ti. Pian tirh atanga tuaisa rengte leh piangsualte hi kan hmusitin kan duriam tur a ni hauh lova, kan chhawmdawl fo zawk tur a ni. Hetihlaia lo intituai chawpte erawh hi chu nu leh pa, khawtlang, NGO leh kohhranhote hian kan dodal ngam a, kan dorem ngam a ngai zawk a ni. Rel service kan nei tawh lehnghal a, phairam rel ang khuan kan mipaho hi Rela pawisa khawn remchang chhuanlamah hmangin intituai chawp an pung hluai ang tih a hlauhthawnawm ta hle. Chuvangin, tun hi kan inven that hun lai tak a ni e.

Leave a Reply

error: Content is protected !!