- Reuben Lalnunthara Hnamte
Thawhrimna hlutzia chu kan hre tlangpui theuh a, mahse, tam tak hi chu kan thawkrim peih lem hlei lo va. Tunhma ai khan sum leh pai mamawhna leh duhna hi a nasa ta niin a lang a. Hmanlai te kha chuan pawisa nei em em lo pawhin anmahniin huan leh lo an nei a, an nitin eikhawp an tharchhuah kha chuan an duhtawk viau thin. Nawmsakna leh nawmchenna lam pawh kha an thlir em emin a lang lo. Tunlai hunah erawh in leh lo leh silhfen leh ei in tur piah lamah mamawh leh tul tih hi kan ngah ta khawp mai. Ei leh in tur lah a tam ta, pawisa neih chuan eitur tui tak tak khawvel ramdanga an ei ang pawh lei tur a awm zel tawh mai.
Silhfen lah a tam ta a, lirthei phei chu a maka maka tam kan ramah pawh a awm tawh a ni. Kan naupan ve lai, lirthei la tam vak hmatea ke a kan kalna te kha kan enlet hian tunlai angah chuan ka kal peih hauh tawh lo mai; a hunlai khan hreawm pawh kan ti lem lo. Tuikual mawnglam atangtein Bazar bungkawn (Dawrpui) ah te ke a step chho taka kal te kha hahthlak pawh kan ti ngai lo. Hmawmsawm lah kha a la tlem khawp, vai buzia lian pui pui leh S chhang leh chhangthawpte kha kan chhun hmeh chu a ni mai thin. Mahse, kan hrisel zawk daih a, natna em em kan neih ngai pawh ka hre lem lo.
Tunlaiah chuan eitur chi hrang hrang, tha awm tak tak, tui deuh deuh kan ngah tawh a, damdawi inenkawlna lam lah a changkang tawh rual hian kan hrisel lo ta em em a, natna leh thihna lah a tam ta viau mai bawk a nih hi. Tunhmaa kan la hriat ngai mang loh, taksa natna pawh tih tawh nak alaiin, rilru lam natna lah a pung nasa a, mahni intihhlumte chu thihna tlanglawn ah kan ngai lek lek tawh zawk a ni. Hahdam lutuk te, eitui lutukte hi Pathian thu hian a lo remti mang hauh lo mai a, Pathian hian kan hriselna tur leh kan hlimna tur hi engkim min lo ruahman sak a, mahse, thu hi kan awih duh lo miau a, natna leh thihna hi chu a pung tual tual dawn a ni.
Pathian rinna kawngah lah hian kan chhe tual tual emaw tih mai tur a ni a. Hmanlai chuan an hriat kha a tlem rualin thuawih takin an zawm tawp mai a, an nun kha a entawntlak daih zawk emaw tih tur a ni. Tunlaiah chuan mi thiam pui pui, thusawi thiam fe fe kan ngah tawh a, camping, crusade, worship kan nei awl lova, kan thatphah chuang em em hlei lo va. Sualna lah a pung tual tual emaw, tih tur a ni a, Pathian thua tuihal leh buai fe fe lah an pung tual tual lawi si.
Pathian thu chuan “I kut thawh rim rah chu i ei dâwn si a; Lâwm takin i awm ang a, thawvengin i awm bawk ang.(Sam 128:2) alo ti a. Thawhrim rah eitur kan nih rual rual hian thawhkrim lova ei dan tur ngawt hi kan ngaihtuah a, Chu chuan kan ramah chhiatna a thlen nasa a, kan lungawi phah hek lo. Fate duat leh tihnawmsak kan intihhmuh a, fa sual kan ngah tual tual lawi si. Naupangte pawh hi duat poh leh an pawng tual tual a, duh an ngah tulh tulh mai. Fa duat vak mang lova kan ngaihte hian fa tha an nei duh phian.
Thawkrim lova neih dan kan zâwng hian kan nun a tichhia a, chhungkua, khawtlang leh rama a tibuai zawk. Hmanlaia kan mi hausa hmasa, Pu. Hauva leh Pachhungate pawh kha an hauhsak thut kan hre hran lo. Rim takin an thawk a, reife hnuah an hausa chauh a ni. Sumdawnnaah te hian hauhsak thutna tur a vang hle ang; tunlai kan mi hausa tam tak hi chu kum hnih khatah an hausa em em mai thin te hi belhchian a dawl ngut a ngem ka ti thin. Fa te hian nu leh pa te hausa leh sum nei viaua min hriat hi chuan an rilru a hrisel duh lo hle.
Woodland neitupa Pu.C.Lalpeka chanchin ka hriat hian min hneh thin khawp mai. A tlangvallai chuan tlangtval hrisel lem lo, khawsa ve nawk nawk, rethei ve tak a ni thin. Evangelist mitdel pakhat kaihza vengin a kaihruai thin a. Chu mitdel thuhriltu kaihruaitu leh kaihza vengtu ber, a kalna a pianga zui chawt mai a ni. Tuna a rawn hausak tan dante hi a entawntlak ka ti thin. Stool chhe te siam atanga bul tanin a thawkrimin a thawkhah em em thin a. Chu ta tanga tun hun khu a lo thlenga lo hausa ta a ni a. A hmaa cheng sangkhat vel hlawh tawk tawk thin khan, tunah chuan a nuaih telin a umzui tawh a nih khu.
Pu.Jimmy Pachuau Londona awm mek, pa hausa leh hlawhtling ni a kan hriat ngei pawh khu- a tir a a bultan dan hautak zia leh Londona a awm hnu pawh a thawhna mumal pawh nei lo va, mi lumeh tur zawngkual ringawta baihvai taka bul alo tan dan leh tuna a hlawhtlin tak dan te hi entawntlak a tling a sin. Tunlai kan thalaite hi chuan thawhrim hi an peih lo va, thawrimna pumpelh hram dan hi an zâwng emaw tih tur a ni a. Chu chuan kawngdik lovah hruaiin an nunah harsatna nasa tak a thlen thin.
Rinawmna kan tlachham a, teirei kan peih lo bawk a, nawmsak kan duh a inchei nalh kan duh bawk si a, kan nun kan tichhia tih reng kan inhre phal lo. Hnamdangten he ti khawpa kan ramah mistiri, labour leh mutia atang ringawt pawh hlawhtlinna an hmuh theih chuan kan ramah hian mi taima leh teirei peih tan chuan sum thawhchhuahna chu a chhe lem lo tih a lang. Burkina Faso hruaitu Ibrahim Chaure vengtu rinawm tak kha fakawm ka ti khawp mai. Khawvel ramdang atangin Ibrahim chaure a that thei a nih chuan Dollar maktaduaih nga leh damchhung khawsakna nuam thei ang ber an tawktarh chung pawh khan, khang zâwng zâwng kha a hnawl ngam tlat kha a ni. Cheng sangkhat lek pawha thlemthluk theih kan tam nen; Kristian pawh a ni lo lehnghal a nia.
Mahse, a rinawmna khuan hmingthatna leh chawimawina lallukhum chu a la hlawh ngei a rinawm a ni. Mi tam ber hi chuan chawimawina leh hmingthatna hi kan nghak peih lo a ni ber mai. Tuna neih nghal kan duh a, sum lakluhna thianghlim leh thianghlim lo pawh kan ngaihtuah duh lo va, kan hmingthatna kan hlauha kan nun kan tichhe thin. Chinese thufing chuan “ mi taima tan thil harsa a awm lo” a ti a. Thalai zawkte hian taihmakna, teirei peihnate hi kan uar deuh deuh a, rinawmna vawng nung renga kan ram, kan hnam leh khawtlang tungding tura kan beih sauh sauh hi a tul takzet a ni. Thawhrimna nena hlawhtling tur a hma kan lak hi a pawimawh tulh tulh a ni. Thawkrim lo va, hauhsakna leh nawmsaknate hi sirah hnawl ngam ila; kan hnam nunphung siamtha tur hian thalai zawkte hian ke pen uar deuh deuh a tul takzet tawh a ni.