- Lallunghnema, Charity Lodge

Tunlai chu medical negligence vanga pawisa chawitir chungchang leh damlote natna endikna khawl ultrasound service tha lovin news a luah reng mai a. Chuvangin Mizoram lam kan la hrut thei rih lo a ni. Zo Consumer-te hriat atana thu bengvarthlak tak tak a awm leh thin a nih hi!
Tunlai hian Aizawl District-ah Consumer Commission Member tha tak tak kan nei mekin ka hria a. Social Court a nih anga mipui, mirethei zawkte ban phak a, rorelna an kalpui zel kan beisei a ni. Civil Court a nih loh avangin civil thubuai anga Commission kalpui hi a rem lo va. Mipuiten an dikna leh an chanvo an chan ngei theihna tura tlawm tak, hniam tak a rorelna pawh an kalpui thin hi kan beisei a ni.
Internet khawvela kan chen tak avangin Consumer Court a complaint theh luh pawh awlsam zawka tih a nih theih nan sawrkar chuan hma a la chho mek a. Sawrkar ruahmannain hmanni lawk khan on-line- a complaint thehluh theihna hmanrua web. portal e. Daakhil. Nic.in chu FCS&CA Minister chuan a hawng a. He hmanraw thar hmang hian hmun kilkhawr ber ber a mi te pawhin consumer complaint an thehlut thei tawh dawn a ni. Pawisa tam tak sen ngai lovin he hmanraw thar hmang hian complaint theh luh theih a ni dawn ta a.Mahni kal kher lovin ralkhat atangin complaint kan thehlut thei tawh dawn a nih chu! He thil thar avang hian case pawh nasa taka a,a tam phah beisei a a ni bawk. State tam zawkah chuan hetiang online system hi an kalpui tawh a ni. Consumer-te tan malsawmna lo ni mawlh rawh se. Chhawrtu kan tam chuan he scheme thar hi a hlawhtling dawn tihna a ni a. Consumer-ten kan ngaihven a tha ang. Kan harsatna pawh nasa takin min chhawk ve ngai ang tih a rinawm. Khawl tha tak hman tangkai loh a nih erawh a hlauhawm hle tho a ni. Hei vang hian Consumer Commission a thawktute pawh an intah hriam hle a tul ngei bawk ang.
Ka Huang chhuak hnuhnung berah khan Ultra Sound khawl pakhat tihsual avanga nausen piangsual chungchang ka rawn tarlang tawh a.Consumer Commission-in ,cheng nuai 125 zet zawt a CHAWITIR THU kan sawi a nih kha.Ngaihnawm ti taka lo chhiar leh bengvarthlak ti in awm a.Comment pawh ka dawng nual nghe nghe a ni.
Hetiang hian kan thupui hi kan sawi ang.
Indian Union-a Consumer Court sang ber National Consumer Disputes Redressal Commission chuan Doctor 2 te chu nu pakhat pum chhung atanga ‘sponge’ an lakchhuah loh avanga Medical Negligence tia puhin an chungah hremna a tichhuak ta a ni.
Hei hi thil tha lo tak lo thlen dan chu a ni a. Nay neih hun tawh, nau pai hram tawk tak nu pakhat Sweta Khandelal-i chu Rishi Medical Centre-ah admit a ni a. Heta doctor pahnih Dr. A.K Jain leh Dr. Usha Jain te chuan a pum atangin ceaserean delivery an tihsak a. A pum atangin naute an zai chhuahsak a nih ber chu! He Centre hi Delhi a awm a ni. He surgery an tih hnu lawk chuan Sweta Khandelal-i pum chu a na ta vak mai a ni.Chawpchilhin an awmna bul lawka damdawi in pakhat, St. Stephen Hospital-ah chuan dah luh a ni nghal a. He Hospital-a investigation an neih naah chuan he nu an zaina(operated) ah hian hnai(pus) tui dum (pouch of douglas) litre 1(khat) chuang zet an siak chhuak a, chutah chuan zainaa hman, lak chhuah theih nghilh ‘sponge’ pakhat hi an chhar(hmu) ta tlat mai a.He ‘sponge’ lakchhuah loh avang hian hnai(pus) nasa tak, dum tuiril (pouch of douglas) a siam ta a ni .Hei hi Vainu pum nat chhan a niin hnai dum nasa tak a lo neih phah ta a ni. He thil thleng avang hian nau pai zai sak na tuartu Sweta leh a chhungte chu an thinrim hle a. An lungawi lohna chu ngawih bo pui mai mai lovin Consumer Court-ah an zualko ta a ni. (Keini Mizo te hian hetiang thil hi tawng ve ta ila, kan ngawi leh mai mai ang em? Kan phun liam leh mai mai ang em? tih chu zawhna lian tak a ni – llh) Anni, complaint te hian doctor te chu District Consumer Commission hmaah an khing ta a. Commission hian ngun taka a ngaihtuah hnuah hetiang hian sawi a nei a. National Commission President R. K. Agrawal leh Member Dr. SM Kantehai chuan heti hian an ti. Saptawngin “No amount of money can turn back the time and reverse the harm already done, but receiving compensation for unnecessary surgery or surgical errors can at least help the patient to overcome some of the challenges that lie ahead” Hetiang hian an sawi leh a “Mistakes can and do happen at the same time, an operation is a stressful experience, enduring pain and discomfort afterwards can worsen this emotional distress not only for a patient but also for her husband and loved one.”Mizo tawbgin sawi fiah chiam lo mai ila .Hetiang deuh hi a nih hmel,’Dam lo zai(surgery) hi hna mai lo a niin tihsual awm thei a ni a.Mahse,tihsual avanga dam lo tuarna hi namnnul ngawt theih a ni lo. Dam lo tuarna nasa tak hi la let leh turin pawisa engzata tam mahin a lei zo lo,’ tihna ang vel a ni.Saptawng thiam ho khan thiam lo te han hrilhfiah zel ula.In awmna atang khan.
He case hi District Consumer Commission-ah thlen a ni a. District Commission chuan doctor pahnihte hi cheng nuai sawm(Rs. 10 Lakh) chawi turin a ti a. Doctor te hian State Commission hnenah zualkovin District Commission Judgement chu an cho let a. State Commission chuan District Commission Judgement chu a hnawl a. State Commission Judgement a lungawi lovin complainant-te hian (consumer tawngkamah chuan thubuai pu luttu hi complainant tih a ni thin -- llh ) National Commission hnenah zualkovin State Thuremna hi an khing let ta a ni.
National Commission chuan State Commission Judgement chu hnawlin District Commission Judgement zawk chu dik tiin Doctor-te chawi tur zat erawh chu tihniamin Rs. 5 lakhs chawi turin Judgement a siam ta a ni. Consumer Protection Act 2019 sec2(11) tan chhanin Deficiency in Service a puh an ni.
Mizoramah hian doctor tam tak an awm a. Damdawi In eng emaw zat a awm mek.Dam lo,pawisa chawia enkawl nejte hi consumer an ni,Kan to a,anmahni enkawltuten chu service provider an ni tih a ni satliah lova,Danin a ti tlat a ni. Mipui innghahna an ni. Min tidamtu an ni a. An service hi a hlu hle. Hetih lai hian Doctor biak hrehawm tak,Doctor chapo tak chanchin hi kan hre ta fo mai.Tunlaia Doctor hnena inentir turten booking ti tura an tal buai thin ziate hriat tur a awm ta fo mai.A lungchhiatthlak tak zet a,a zahthlak tel bawk.Sawisel theih an ni a,An tihsualah khin theih an ni tih hi hriat chian hle tur a ni. Hei hi ka ziak chhan pawh a ni.
I thil hmannaah,
I thil leinaah
I lungawi em?
Doctor services-ahte
I lungawi em?Damdawi Ina an enkawl naah che khan i lungawi em?
I zinnaah khan i lungawi em?Pawisa i pekna leh i senna hmun apiangah,’ Lal ,’ i ni tih inhria ang che.I chunga thil thleng leh sum leh pai,tha leh zung I senna kha chhinchiah la,i tana tha tur chu huaisen takin hmachhawn zel rawh.
Voucher,Cash Memo,Reciept la zel rawh. I tan a tha ang a,harsatna tawh palh thuah a tangkai dawn a ni.
He Huang chhiartu zingah hetiang ang mi kan awm chuan kan pui zel ang che u.In tan kan ding e.Lawmman kan la ngai lo,Lawmthu sawina ka dawng ngai hek lo.
Chawlh kar lehah pawh consumer right,consumer interest,consumer welfare leh consumer issue kan zjrho leh dawn nia.Chhiartute duhsakna ka hlan a che u.In dam lo sei mawlh rawh se.