DEBATE

  • Mahmuaka Chhakchhuak

Pathian ringtu kan nihnaah Pathianthu pakhat ami ring theuh theuhte hi kan pawm dan leh rin dan alo in an vek hauh loh avangin inhnialna hi a awm lo thei lo a. Kum tam tak kal tawh atang pawhin sakhaw rawngbawltu tam takte chuan hetiang lam hi an lo buaipui tawh thinin 325 AD kuma Nicea Creed lo pianchhuah dawnah ngei pawh khan inhnialna ropui tak an lo nei tawh bawk a nih kha. Rinna kawngah hian rual taka ke pen theih mai tur a nih laiin alo ni chiah lem lo a, nakin hnu lamah phei chuan hetianga debate hi kan la uar deuh deuh zawk pawh a ni thei e. Tunah hei Dr. PC. Biaksiama leh Rev. Thangliansangate chuan June 22 & 23, 2022 zanah khan Dawrpui Multipurpose Hall, Aizawlah UPC Thurin chungchangah Debate neiin a zan khatnaah Baptisma leh Chhandamna tih thupuiah neiin a zan hnihnaah Trinity nge Oneness tih thupuiah an hmang a ni. He Debate hi Zonet leh LPS Cable-te chuan live-aan pekchhuah avangin thlirtu pawh an thahnem viauin a rinawm a, Youtube lamah live bawk a ni bawk a ni.

Hetianga Pathianthua Debate neih hi thil atthlak takah a ngaih theih laiin hnam fing zawkte zingah pawh neih alo ni fo tawh thin a. Kan ramah ngei pawh khawilai hmunah emawte chuan neih alo ni zauh zauh tawh thin bawk. Amaherawhchu hetianga TV lama live-a pekchhuah erawh hi chu a ni ngai meuh lo thungin tun hi a vawikhatna a ni mai awm e. Anni pahnihte hi Pathianthu lama ring rawlh thuk tak an niin pakhat zawk hi sakhaw rawngbawltu niin kum tam tak kal tawh atanga Pathianthu lama ke lo pen nasa tawh niin amah pawh hi a tui thin hle a, pakhat zawk pawh hi Pathianthu lama tui tak niin kum tam tak kal tawh atanga lehkhabute lo ziaka Pathianthu lama buaipui tak tawh tu a ni. Kum 1997 velah phei kha chuan Revd Chuauthuama nen lehkhabu hmanga Theological Debate an lo neih tawh kha kan la hre theuh awm e. Hetianga mi chhuanawm tak an nih avang hian tun tuma Debate an neih hi tute emaw inhnialnate anga ngaih hoh ngawt theih a ni lo ang.

A bik takin Pentecost kohhrante hi chuan Pathianthu an pawm dan hi sap tawng takin ‘Conservative’ kan tih ang hi a niin kan ram chhunga kohhran tam takte pawm dan hi chu ‘Liberal‘ rawngkai lek leka ngaih theih turte hi an nih hlawm avangin mahni huangchhungah chuan sawi alo ni fo tawh thin. Chutih laiin Dr. PC. Biaksiama erawh Pentecost mite anga Conservative taka Pathianthu pawmtu niin tunhma lam atang tawhin lehkhabu hmangin alo ziak fo tawh thin a, Shillong khawpuia a awmlai pawhin nasa taka Pathianthu lama ke lo pen tawh tu a ni. Hei vang hian tuna huang khata a awmpui ti mai ila, Pathianthu tihdanglam duh loa a nihna ang anga pawm duhtute nena debate an han nei pawh hi chhan lian tak a awm thei awm e. Topic an thlan pahnih, Baptisma leh Chhandamna tih leh Trinity nge Oneness tih hi pawimawh tak a niin Trinitarian rawngbawltu tam takte zingah hetianga debate meuh nei tura mahni rin dan han thawhchhuahpui ngam hi awm tam kher awm lo e. Dr. PC. Biaksiama erawh chuan huai taka a rawn thawhchhuahpui ta hi thil lawmawm tak a ni a, inhnialna tawp lo tur a ni tih chu hrechiang hle mahsela tuna debate an nei hi a hlawkpui ngawtin a rinawm.

Pathianthu lama inhnialna neih hi thil hlawkthlak tak a nih rualin thenkhatte chuan inhniala atthlak takah an chhuah theih bawk avangin mahni pawm dan leh rin dan hi kan lo pawm nghet duh viau thin a. Tuna thu inkawkalh tak mai leh sawi pawlh theih ngai hauh loh tur Trinity nge Oneness tihte hi kut inthlak duh hial tur khawpa inhnial theih phahna tur a ni. Nimahsela Dr. PC. Biaksiama leh Rev. Thangliansanga te pahnih chu mi puitling tak an niin mahni huang chhunga kei ka ni inti ve ve thei mah ni sela thinrimna nei lem loin leh inhnialna atthlak zawnga kalpui loa an han tlingtla thei kha an fakawm ve ve ngawt a ni. Kan hre theuh ang a, politics thilah ngei pawh hian kan inhnial nasain lehlam pawlte chungah chuan rilru pawh kan lo pu chhe duh viau thin a. Kum reilote kalta atang phei chuan he FIR pawh kan sawi uar tak viau nghe nghe hi. Hetianga politics thilah pawh kan rilru a nih chuan rinna kawngah phei chuan nasa tak tur a ni a, puitling taka ruahmanna neih hmasak loh phei chuan kut inthlak duh hialna tur khawp a ni.

Amaherawhchu sawi tawh angin anni pahnihte chu mi puitling tak an niin chutianga a bawplawka thu lak ching pawh an ni lo a, zan hnih lai mai debate han nei mah sela rah duhawm tak a chhuah zawk a rinawm. Zoram hi kristian ram kan ni a, tunhma zawng zawnga ringtu zaah za awma kan in sawina thin reng pawh tunah chuan zaah za awma kan insawi ngam ta meuh lote hi engnge maw a chhan ni ang tih hi ngaihtuah ngai tak a ni a. Kan sakhaw rawngbawltute dem ngawt pawh a theih lo ang nga, chu aia ril leh pawimawh zawkin kan pathianthu pawm dan zawk hi belhchian alo dawl meuh lo em ni zawk ang tih pawh hi ngaihtuah ngai tak a ni thei bawk awm e. Kohhran tam zawk leh member ngah zawkte hi Trinitarian kan ni a, Oneness chu tlemte zawk kan ni. Hetiang a nih avang hian tuna Debate an han neih pawh hi Pathianthu lama kan mit ti mengtu atana hmanraw pawimawh tak ni thei sela a duhawm hle mai.

Ringtu inti theuhte hi kan vanram panna kawngah hian heti tak hian a ni maw kan lo lungrual theih loh tihte hi mi tam tak chuan kan ngaihtuah kher lo mai thei a. Kum 1517 daih tawha Martin Luthera’n point 95 hmanga Roman Catholic a sawiselnate kha ngaihtuah chuan tunlaia kristian inti tam takte hi chuan Pathianthu lam hi kan ngaihven lo viau mai. Tuna kan rin dan leh pawm dan ang hian kan kai tho awm emai tiin mahni leh mahni kan inhnem chawp a, nungchang thatna hmanga kai tur anga lo inngai pawh kan awm bawk ang. Nimahsela Pathian hian nungchang thatna hmanga a hnen thleng turin min buatsaih lo tih hi kan hriatchian a tha viau mai a, rinna kawng min ruahman sak a, chu rinna kawng chu tam tak niloin pakhat chauh a ni tih pawh kan hriat a tha bawk awm e.

Leave a Reply

error: Content is protected !!