Piantharna Chungchang (Chhunzawmna)

  • Upa Lalthara, Kohima (9436001667)
  1. ‘CHI CHE THEI LO LAKA PIANG THAR’ TIH BIBLE-A LO LANG HI ENG TIHNA NGE NI?

14:1. ‘Piang thar’ tih tawngkam hi Johana 3:3,7-a Lal Isua leh Nikodema inbiakna bâkah, 1Petera 1:23-ah hian a lo lang leh nawlh a; hei bâk chu Bible-ah ziah lanna a awm lo. 1Petera 1:23-ah hian, “Chi che thei lakah ni lovin, Pathian thu nung reng leh awm rengah chuan chi chhe thei lo laka piang thar in ni zâwk e,” tih kan hmu a. (Heta ‘chi’ tih hi ‘thlai chi’ kan tiha ‘chi’ ang hi, Sâp tawnga ‘seed’ tih ang hi a ni, tih hria ila). Heta ‘chi che thei laka piang’ tih hian ‘mihring chi’ atanga hrin a kâwkin, ‘chi chhe thei lo laka piang thar’ tih erawh hi chuan chatuan nunna nei a, thi theih tawh lo tura Pathian chi-a /Pathian thu-a hrin kan lo nih tâk thu a kâwkin a lang thung.

14.2. Heta ‘chi chhe thei lo laka piang thar’ tih a, ‘piang thar’ tih lâi tak hi Greek tawng chuan ‘anagennan’ ti-a dah a ni a. Revd Chuauthuama siam ‘Zotawng Bible Dictionary’-ah chuan, heta ‘anagennan’ tih leh Chanchin Tha Johana ziak Bung 3-naa ‘anothen’ tih te hi awmze thuhmun, Pathian hrin sawina a ni, tia ziah a ni.

14.3. A chung (para 14.1)-a kan sawi tâk, ‘chi chhe thei lo laka piang thar’ tih hi ‘chi chhe thei lo atanga hrin/ Pathian hrin’ tihna a nih zâwkzia ti chiangtu pakhat chu, hemi hmâ chiah (1Petera 1:3)-a Petera ngeiin, “Kan Lalpa Isua Krista Pathian leh Pa chu fakin awm rawh se. Ani chuan a khawngaihna nasa tak ang zêlin, mitthi zîng ata Isua Krista thawh lehna avangin beiseina nung hmu turin min hring leh a, rochan chhe thei lo, vâna in tâna khêk chu hmuhna turin…” tia a lo ziah hi a ni. Kan Mizo Bible lehlin thar (C.L. Re-editted)-ah hian heta ‘min hring leh a’ tih hi ‘min ti nung leha’ tiin an lo dah ta mai a. Hei hi chu a fuh lo khawpin a lang. A Sâp tawng (KJV)-ah pawh he lâi thu hi ‘had begotten us’ tia ziah a ni a, a awmzia pawh ‘min hring a’ tih a ni ngei e.

14.4.Tichuan, he lai châng (1Pet 1:23) pawh hi “Chi chhe thei atanga hrin mai ni tawh lovin, Pathian thu nung reng leh awm rengah chuan chi chhe thei lo atanga hrin pawh in lo ni ta e,” tiin dah ila a fiah zâwk a rinawm. (‘chi che thei lo lakah’ tih ai chuan ‘chi chhe thei lo atanga’ tih hi helai atân chuan a fuh zâwkin a lang. ‘Lakah’ tawngkam hi chu mi pahnih inkâra thil thleng sawina atâna hman thin a ni tlangpui; eg, ‘Lala chuan a nupui Thangi lakah fapa pahnih a nei’, tih emaw, ‘Thangi chu a pasal lakah a rinawm lo/a uire’ etc ).

14.5. ‘Chi chhe thei’ tih leh, ‘chi chhe thei lo’ tih awmzia heta kan sawi fiahna hi, hemi châng rawn zuitu chiah, châng 24-25 pawh hian a rawn tichiang khawp mai a: “ ‘Mi zawng zawng hi hlobet ang an ni a, an ropuina zawng zawng pawh hlobet pâr ang a ni. Hlobet chu a vuai a, A pâr chu a tla a; Lalpa thu erawh chu chatuanin a awm reng a ni’ tih a ni si a. Chu chu a ni Chanchin Tha thu an hrilh che u kha:” (I Pet 1:24-25). Kawng danga sawi dâwn chuan, helai châng hi ‘mihring chi atanga hrinte chu rei lo te-ah an ral leh ang a, Pathian chi atanga a hrinte (Pathian fate) erawh chu chatuanin an nung reng ang’ tiin kan dah thei awm e.

14.6. Tichuan, 1Petera 1:23 thu awmzia hi sawi dân danga kan sawi dâwn chuan: ‘Mihring chi atanga hrin, boral leh mai tur ni tawh lovin, chatuan nun nei tura Pathian chi atanga hrin in lo ni ta bawk e’ tih hi a ni mai âwm e. Tichuan, 1 Peter 1:23 hi (‘piang thar’ tih tawngkam tel lovin) heti hian lo letling ni ila chuan a fuh zâwk ngei ang : ‘Chi chhe thei atang hrin mai ni lovin, Pathian thu nung reng leh awm rengah chuan chi chhe thei lo atanga hrin in lo ni ta bawk si a”, tiin.

14.7. A hmâa kan sawi tawh ang khân, ‘chi chhe thei lo atanga hrin’ tih te, ‘chung lam hrin’ tih te, ‘thlarauva hrin’ tih te hi thil inang tlâng; ‘ringtute chatuan nunna neia Pathian hrin kan lo nih tâk thu’ sawina vek an ni a. Chu chatuan nunna neih theihna kawng awm chhun chu Lal Isua rina, chhandamtua pawm hi a ni. Hei hi hmun danga Isua thusawi “Tu pawh ka thu hria a, mi tîrtu ring chuan chatuan nunna a nei tawh,” (Jn 5:24) tih nên pawh hian a inmil thlap a ni. Bible-ah hian hetianga Lal Isua ringtu (chatuan nun nei) lo ni tate hi ‘piang thar’ ti-a sawi an ni ngai lo.

Leave a Reply

error: Content is protected !!