- Zirsangkima
Musical stage-a maksak pui puia incheia lám thin; fans ngah êm êm reng tho si hi i hre ngai em? A records pawh khawvêl pumah copy mtd. 170 chuang hralh tawhin kum khata Academy Award (Oscars), BAFTA Award, Golden Globe Award leh Grammy Award dawng vek thei hmeichhe awmchhun a la ni zui lehnghâl a! Chu mai bâkah, hmeichhe zai thiam zínga khawvêl puma a record copy mtd. 10 hralh tling thei awmchhun a ni bawk. Tunge kan sawi le? E le, Stefani Joanne Angelina Germanotta maw le!
Rimawi leh film lama a sùlhnu sawi tam ka tum lo—thalaiten kan hre vek. Chûng ai chuan, kan khawtláng pawh min rún méktu, tûnlai thalaite natna—natna ngawichawi—rilru lam natna—páwngsual avàng emaw bialpa then avànga depression emaw ngaihzáwng/pasalte avànga mi mangangte hnehtu a nihna hi sawi ka tum a ni zâwk. ‘Zir lai atán kan hman theih tâk hlauhin,’ tiin.
’Pan Lai Chanchin Tlém
Kum 1986, March 28-a Manhattan, New York City-ah, Italian chhuak ve ve, Joseph Germanotta leh Cynthia Louise te inkárah a lo piang a. An naupan lai chuan an rethei hle. A hnuah a nu chu mihringte hamthat nána thawktu (philanthropist) leh sumdàwnna hotu (business executive) a ni. A pa pawh internet lama ei zawngtu a ni thei. Kum 11 mi a nihin Convent school-ah a kal thìn a; hrehawm a ti thìn hle. A chhan pawh hmuhsitna leh diriamna a tawh nasat êm thîn vàngin.
Rimawi lama kal a duh avàngin zirna pangngai a chawlhsan hmá a. Kum 17 mi a nihin New York lama Rimawi Zirna in lam a bèl ta a. Sawi kân tùr a tam mang e—a tàwi záwng zêlin aw… Kum 19 mi a nih, 2005-ah University-a second semester a zir laiin rimawi lam luh chilh tak tak a duh avàngin a báng leh a. Rimawi industry lamah hna a thawk zui.
Chu mi kum, kum 19 a nih kum chu alãwm a nuna ser awm reng tawh tùr—rilru leh taksaa natna a tawrh kum chu!
Chhum Lo Chat Loa Inpáwngsual Thu
Kum kaw hnu, 2014 khán interview-naah kum 19 mi a nih lai (2005)-a páwngsual a tawh zin thu leh a hnu thlenga rilru leh taksa lama natna rapthlâk tak (Post-traumatic stress disorder (PTSD) a tawh thu chu a sawi chhuak ta chauh a. Heti’n a ti:
‘Kum 19 mi ka nih lai a ni. MTV-in prank reality television show, “Boiling Points” an tih chhuahah khán ka zai ve thìn a. |um khat chu pindan fianriala ka awm laiin kan producer pakhat a rawn lût thut a. Ani chuan, “Inphelh ruak vek rawh!” min ti ta mai! “Ka duh lo!” tiin ka tlàn chhiatsan a. Chutah anni team chuan ka music record sâ zawng zawng chu hàl ralah min vau zui a. Chutiang chuan min vau zui reng a. Ka hlau lutuk chu ka khùr zo vek a, nikhaw hre loin ka awm zui a ni ang—ka hre zui tawh lo!’ tiin interview-naah, tap chungin a sawi chhuak a ni.
‘Chu mai chu a la ni lo; vawi khat mai min páwngsual lo! Eng mah ka sawi ngam si lo. Ka na vek a; dam loa ka luak reng bawk si avàng chuan ka rái tùrah min ngai a; min kalsan zui! A cháng leh garage-ah te ka riak hial thìn! A tàwpah thla khat chuang studio-a pindan pakhatah min kalh-hnan hial a ni!’ tiin a thil tawn râpthlâk tak chanchin chu a sawi.
A Natna Chu!
Hemi hnu hian nasa taka tuarna, hlauhna, zàmna—rilru leh taksa dam lohna namén lo, Post-traumatic stress disorder (PTSD) a tuar zui a. Stefani chuan, vawiin thlengin a chunga thil thleng kha ‘râpthlâk leh tawrh har’ a la tih reng thu a la sawi reng. ‘A tìr chuan ná ka ti. Ka bíng mup a. Ka dam lo a—kár khat chhúng, kár khat dang leh chhúng, a kár-kár leh thleng paw’n ka ná a ni! Tú mah ka hrilh ngam si lo. Kei hi mi dang daih ka ni tawh. Ná ka tawrh nawn cháng hian, páwngsual ka nih laia ná ka tih ang tho khán ná ka la ti reng,’ a ti bawk. A hnu fé-ah dàktawr a pan chauh.
Grammy award-winning songstress chuan kum tam tak a liam hnu, vawiin thleng pawha dàktawr a la hmuh reng thin thu sawiin, ‘Doctor-ten MRI-te leh scan hrang hrangte an han ti a; eng mah hmu lo mah se, ka taksa hian ná chu a la hre reng a ni,’ a ti.
Natna Ngamtu
Hetiang khawpa rilru leh taksa natna tuartu hian a tum ram a hre reng. Chu ram pan chuan dam lo chung chungin ke a pèn zêl tho nia! Kum thum hnu, 2014-ah a album hmasa ber “Fame” a ti chhuak ta! A inchei dàn zawng zawng nèn ama style a rawn pho chhuak a. A single pahnih, “Just Dance” leh “Poker Face” te chu US, Australia, Canada leh UK chart-ah te #1 an rawn ni ta thawt mai.
Heta tang hian, vawiin thlengin Lady Gaga hi rimawiah a hnungtawlh leh tawh ngai lo tih hretute zíngah Mizo thalaite pawh kan tel ve hi!
Mi Dang Tanpui Duh
Amah hi Catholic ruhkawl chhungkua atanga sei lian a ni a. ‘Pathianni tin chu ka inkhâwm hman lo. Mahse, ni tin Bible ka chhiar a; tawngtai ka thlahthlam lo. Kei chuan, natna hi thil ka tih sual avànga ka chunga thlengah ka ngai lo. Thil eng pawh hi chhan neiin Pathianin a siam a. “Natna ka pe ang che. Chuti chuan mi dang natna tuar vete i tanpui thei ang” min ti mai a ni. Hetia mi lãr ka nih hnu hian rimawi khawvêla la chàm reng te, movie la siam zêlte hi ka duh alãwm. Chûng zawng ai chuan mi dang tanpuitu nih hi ka duh ber. Tûn atanga kum 10 emaw a aia tamah emaw chuan Scientist thiam ber berte, doctor te, psychiatris-te, Mathematician te ka la ruai ang; anniho nèn pindan khatah, he rilru lam natna tih dam hnà hi kan la thawk ngei ang, tih ka beisei tlat a ni. Ka show-a rawn kalte ticket man lo lâksak ngawt hi ka duh ber a ni lo a, ná ka tawrh tawh ang tuar ve tanpuitu nih hi ka duh a ni,’ a ti bawk.
Zir Chhuak Ila…
Khawvêla mi lãr ber ber leh mi hlawhtling tak takte pawh hian harsatna harsa tak te, manganna manganthlâk takte hi an lo tuar ve meuh mai—keini aia nasa mah paw’n—mahse, an paltlang thìn! Anni chu an tumah an chiang a; a sap tawng taka “Dream” kan tih hi teh fo hi—keini’n zàna mumang maia kan chantír thin ang ni lo hian, mu thei loa siamtuah an hmang a, an ûm zâwk thin a lo ni.
Keini paw’n kan thei ve ang maw le … Sùlhnu leh nunhlui salin a pawh behtír reng atán chuan i inphal lo teh ang u khai.