Lehkhabu Thlirna : “Kan ti thei” Ziaktu : Chhuana Fanchun

  • Mahmuaka Chhakchhuak

Shiv Khera lehkhabu ziak You Can Win tih chu VLC. Vanlalhriatrenga’n I HNEH THEI tiin Mizo tawngin a dah a, lehkhabu chhah tha tak niin lehkhabu tha tak a ni a, mitin tana tangkai leh hlawkpui tur thil tam tak ziahna a ni. Tunhnai lawkah khan PC. Lalremruati chuan I TI THEI tih lehkhabu a ziak leh bawk a, mimala kan tangkaipui tur chi bawk niin lehkhabu tha tak bawk a ni a, chhiar a nawm bawk avangin hralh pawh a kal hle nia hriat a ni. Tunah hei Chhuana Fanchun chuan KAN TI THEI tih lehkhabu a rawn ziak leh a, hei zet chu kan sawi tak lehkhabute ang lo takin kan ram, Mizoram tana tangkai tur leh a ram pum ang pawha hma kan sawnpui theih tur chi ziahna a ni thung a, a huam pawh a zau hle a ni.

Ram veitu kan tih hian Politician-te hi kan thnlungah a lang nghal mai thei a, a dik lo e tihna pawh ni chuang loin tuna kan sawi tur lehkhabu KAN TI THEI tih ziaktu Chhuana anga ram veitu erawh hi chu kan tam lo viau awm e. A ni hi chuan tuna kan ram, Mizoram dinhmun hi fiah takin a hmu a, kil hrang hrang leh hmun hrang hrangte pawh chiang taka thlir zelin chuta tanga kan hmasawn theihna tur kawng a ngaihtuah a, a hriatna chu duhtawk mai loin mithiam zawkte pawh rawn pah zel bawkin heti hian a rawn ziak chhuak ta a ni. He lehkhabu hian danglamna tak a nei a, phek hmasa ber atanga phek tawp ber thleng hian a ziaktu hian thinlung tak atanga a ziak a ni tih hriat theih turin awmze nei takin a ziak a, a bung tawpah hian Kan Ti Thei (a bu hming) hmanga a tlangkawmna hmuh tur a awm vek bawk avangin kalhmang mumal tak neia he lehkhabu hi ziak a ni tih pawh a hriat theih. Ram a vei hle a, a ram veina chu he lehkhabuah hian fiah leh chiang takin hmuh tur a awm a, keini hmuh phak loh thil tam tak a hmuh avang hian a bengvarthlak satliah lo a, chhiar tawh pawha chhiar nawn fo tlak a ni. A bik takin kan Politician-te hian chhiar vek thei sela a duhawm zual a, kan ram hmasawnna tur thil tak tak he lehkhabuah hian hmuh tur a awm a, hetiang bak hi chu suangtuahna pawhin a thlir phak kherin a rinawm loh.

A ziaktu Chhuana Fanchun hi eng mi nge, eng line-a kal nge tih leh engtiang fakauin nge ram veina lamah hian ke alo pen tawh tih lam chu ka hre hauh lo nain he a lehkhabu KAN TI THEI tihah erawh chuan fiah leh chiang takin a ram veina chu hmuh tur a awm thung. Politician thenkhatte tawngkam angin kan ram hi chhe lai let der anga sawi loin he lehkhabu ziaktu hi chuan kan ram hi Pathianin duh taka kan chenna hmun tur atana a buatsaih ni angin a sawi a, bung hmasa berah hian a bu hming – Kan Ti Thei tih hmanga a ziakah hian a hnung lama kan la sawi chhunzawm zel tur thil tam tak ti thei tura kan bul tanna: Ziak leh chhiara kan bul tanna leh hmasawn chhoh dante, Mizo thluak chu Sap pa leh Japan pa thluak aia a chhiat bik loh ziate, kan Doctor-te thiamnate leh infiamna huangah ngei pawh hnam dang aia kan hniam bik loh zia min hrilh a. A bung dawt chiahah hian tuna kan dinhmun sawiin Kutdawh State kan nih dan chiang takin min hrilh a, mimal anga kan duh lohte, chhungkua anga kan duh loh leh zahthlak kan tihte hi a ram ang zawng pawha zahthlak tih nachang kan hriat a hun ta viau mai. Kutdawh State nih hi i zak chho tan ang u tiin ngenna siamin Kan tum a, duhna tak tak thinlung kan neih a, tih tak zeta ram hruaitute’n hmangaihna nena he ram hi kan kaihhruai phawt chuan state hmasawn, intodelh leh mi dangte entawn tlak kan ni thei ngei ang a tih chhunzawm bawk.

Bung thumna atanga a tawp ber thleng hian kan hmasawn theih dan tur kawng hrang hrangte sawiin fiah takin a chip chho a, a hmasa berah Bawlhhlawh paih dan thar kan mamawh tiin Namibia leh Singapore ram kalphung atangin kan khawpui fai theih dan tur min hrilh a, Namibia ramah chuan tumahin a hmun loah bawlhhlawh an paih mai mai lo a, paih lo turin mitinin zirtirna tha tak an dawng a, Singapore ramah thung chuan dan khauh tak hmangin faina an kalpui a, a hmun loa bawlhhlawh paih chu sum an chawi tir thin tiin kan ramah ngei pawh hian engtiang angin nge faina lamah hian ke kan pen ang tiin zawhna min zawt a ni. Aizawl khawpuiah ngei pawh Kum 2010 October thla atangin Bawlhhlawh paih dan thar kan hmang a, tha viaua kan hriat laiin chhungkua ang pawha bawlhhlawh paih vanga buaina kan neih hi he lehkhabuah hian sut kian dan a awm lawng maw a tiin bawlhhlawh paih avanga harsatna thleng chi hrang hrang min hrilh a, tuna Solid Waste Management kan kalpui mek pawh duhkhawp ala nih loh zia min hrilh bawk. Sawi tawh angin Kan ti thei tih hmangin tuna kan khawpuia bawlhhlawh kan paih dan hi a aia tha leh fel fai zawkin kan kalpui thei tiin min hrilh a, tun aia hma kan sawn theih dan tur pawh min kawhhmuh nghal bawk.

Hmasawnna nei tur chuan rilru puthmang a zau nge a zim tha zawk ang tiin China ram hmasawn chhoh tan dan leh Singapore ram hmasawn chhoh dan min hrilhin Andaman & Nicobar Island-a khawvel midangin an tlawhpawh mai mai theih loh Sentinelese hnam chanchin min hrilh a. Keini Mizote hian engtianga hmasawnna kawng hi zawh tur nge kan nih tih pawh sawiin hmanlai nun atanga vawiin hun thlenga sawiin tuna kan Aizawl khawpuia Vishal Mega Mart leh Bazar India bul rawn tan dan sawiin hengte hi min chimral tur nge kan hmasawnna tur zawk tiin kan dawnsawn dan tur thlengin min hrilh leh a. Kan chak lakna ber Silchar lamah Vai hoin kawng an pin avangin ei leh bara harsatna kan nei nghal maite hi he lehkhabu ziaktu hi chuan kan buai lohna turin kan mamawh chi hrang hrangte hi, a bik takin Buhfai, Gas, Oil leh Thlaite hi kan ram ngeia kan intodelh theih dan tur kawng a sawi a, kan tih theih ngei dan tur min kawhhmuh nghal bawk.

Sawi tawh angin he lehkhabu ziaktu hian a ziak mai mai lo a, hun rei tak ngaihtuahna a hman hnuin kalhmang fel tak neiin he lehkhabu hi a ziak a ni tih hriat theihna turin tun hun thlenga kan rama hunbi neia hnathawh that zawk dan tur min hrilh a. Hnathawktu (Mi hnuaia inhlawhfa leh Sorkar hnathawkte huam vekin) te’n hun kan eiruk thin dante pawh fiah takin min hrilh a, heti chunga hnathawh dan kalhmang kan la thlak danglam duh lo reng a nih chuan sukna ngaiah kan la su tlauh tlauh dawn tihna pawh a ni mahna le. Tin, 2023 Skytrax world’s best airports rankings-a pakhatna dinhmun hauhtu Changi International Airport mawi leh nalh mai bakah nuam taka Singapore sorkarin a buatsaih chhan min hrilh pawh hi eng dang vang a ni lo a first Impression hlutna leh pawimawh zia an hriat vang a ni. Chutiang tak chu kan ram ngei pawhin kan mamawh a nih zia min hrilhin Mizoram kawtchhuah: Lengpui Airport, Bairabi leh Vairengte mai bakah Tripura atanga Mizoram luhka Kanhmun khuate, khaw chhak lama Myanmar nena kan inkal pawhna Zokhawthar leh khawthlang lama Bangladesh nena kan inkalpawhnaa luhka bera kan neih Tlabungte cheihnum a tul zia leh a pawimawh ziate pawh chip chiar takin min hrilh a, a sawite hi ‘Amen’ pek ngawt mai loh chu sawi tur vang tak a ni.

Tun huna kalphunga kan neih mek thil pawimawh tak tak; Tax chi hrang hrang kan pek dante, Electric Power siam belh kan mamawh ziate, Tlangram lo neih tihbo a tul ziate, Thlaia intodelh kan mamawh ziate, Land Ceiling Act hman tul nia a hriat dan a sawite hi chhiar hmaih chi rual a ni lo. He lehkhabu ziaktu hian kan tun dinhmun fiah taka sawi zelin tun aia kan hmasawn theih dan tur leh rahbi rem zawk kan rah theihna tur kawng min hrilh nghal zel bawk avang hian kan Politician tam takte ai hian ram a veiin a ram vei dan hi sap tawng takin a applicable daih zawk bawk. Dik tak chuan kan ram hruaitute hian danglamna thlen ngamin ram hi an hruai tak tak lo em ni tih turin inthlan hmaa an au-hla leh an hnathawh hi a danglam fo thin. Chuvang chuan danglamna thlen ngam tu tur ram hruaitu kan mamawh zia he lehkhabu hian min hrilh a. Singapore ramin hmasawnna rahbi an rah dan leh China ram hmasawnna rahka pawimawh tak takte chu min hrilhin kan rama kan tih ve mai theih turte pawh mi hrilh bawk.

Phek tawp lamah hian Kum 2045-a Mizoram awmdan tur a suangtuahna min hrilh a, tuna Airport kan neih chhun Lengpui Airport leh kan khawpui ber Aizawl inkar kawng Double lane a nih hun turte, Aizawl khawpuia Traffic Jam awm loa lirthei tlan tawh tur leh vai ram hla tak pawha ‘Mizo’ nih nawm zia tur a suangtuahna te hi a taka thleng mai tur angin a sawi a, rual-awh a na duh hle mai. Keini lah chu hnam intodelh lo leh hnam dang zinga kimki taka vawiin thlenga la awm kan nih tlat si avang hian hnam dang lakah pawh kan hmai ala uang thei si lo a, Mizoram chanchin sawi apiangin kan la meng kun lap reng mai si. Kan thinlung chuan rual-awh nachang a hria a, hmasawn duhna thinlung pawh kan nei a, kan mutan erawh thil hote niin a hriat a, chu chu kan thei ve lo ang tih thinlung dawizep kan neihna hi niin a sawi a. Chuvangin he lehkhabu ziaktu hi chuan Kan Ti Thei a ni tiin kan theih dan tur kawng pawh min hrilh nghal zel bawk a, kan duh leh duh loh a thu a ni tawh mai awm e.

He lehkhabu i chhiar atanga kawngkhat tala danglamna thlentu i nih loh chuan ram leh hnam hmangaih lotu zinga chhiar tel tur pawh i ni hial mai thei a ni.

Leave a Reply

error: Content is protected !!

Notice: ob_end_flush(): failed to send buffer of zlib output compression (1) in /home/thezozam/public_html/wp-includes/functions.php on line 5427

Notice: ob_end_flush(): failed to send buffer of zlib output compression (1) in /home/thezozam/public_html/wp-includes/functions.php on line 5427