Hmeichhia in nau a pai chiah hian thisen tlak-chhamna hi a awm fo thin avangin ‘Iron’ ei tura chawh an ni thin. Iron hian Thin (Lungs) atanga chhuak oxygen te’n taksa pum an fan chhuah theihnan nasa takin a pui a, Taksain Iron a neih that loh chuan oxygen duhthusam i nei dawn lo tihna a ni a, a pawi thui thei.
- ‘Iron’ tlakchhamna
A tlangpuiin, hmeichhia bikah hian a nasa zual hle a. A nihna takah chuan naupai thei dinhmuna ding tawh 30% leh naupai mek 50% te hian Iron tlakchhamna an nei thin tih a ni. Thi nei zing leh thi chhuak hnem te leh chak vak lo te, hriselna lama insawiselna neuh neuh nei deuh reng thinte hian an taksaah ‘Iron’ an chhekkhawm tlem thei hle.
- Naupai laia tlakchhamna
A hmasa berin, i ruak lo tih i hriat veleh thisena ‘Hb level’ kha endik nghal vat tur a ni a, Hb level hi tha pangai viau mahse a lo rei deuh anga thisen nei tlem an tih mai, ‘Anemia’ hi a lo awm ve thei tho tih hriat a tha. A chhan chu, chhula awm naute hian i taksaa iron kha a lo pawh hek ve thin vang a ni a, chu chuan khawpkham lohna a thlen hle.
Chuvang chuan, naupai lai zawng hian Hb level hi endik fo a tha. A nihna takah chuan, naupai lai hian iron pawh hi a let hniha ei belh te pawh an chawh fo thin a. A theih hram chuan supplement lam aiin nitin ei leh in-a iron pai tamna chi ei uar hi duhthlanna hmasa leh tha zawk a ni a, a tul dan a zirin supplement ei pawh a sual hran lova, doctor remtihna lak tur a ni.
- Iron tlakchham dan a hriat theih em?
I hah/chau deuh renga, i zawi bawk a, tha a tho lo hle anihin emaw lu hai a reh hlei thei lo anih chuan ‘Iron’ mamawhna a nasa hle tih a hriat theih ang. Kawng lehlamah chuan a lutuk a ‘Iron’ lakluh nasat vangte pawha thil thleng thei tho a ni bawk.
Ei leh in atanga i lakluh tam viau laia supplement i ei belh bawk si chuan thisen luang vel pawh a fuh lo duh hle a, chuvang chuan mahni dinhmun dik tak hrechiang hmasa lova tawng pawng ei vak vak loh tur a ni.
- Engahte nge ‘Iron’ a awm?
Seafood leh sa thin ah te hian a tam hle a, ‘Haem Iron’ an tihte a ni a, hei hi taksain awlsam tein a lalut thei. ‘Non-haem Iron’ erawh thlaihnah hring leh artui ahte hian a awm a, amaherawhchu taksa hian awlsam tein a lalut thei ve lo thung.
Chuvang chuan taksa-in awlsamtea a lakluh theihna tur ang chi thlan thiam a, ei a, in thin tur a ni. Mithiam zawkte thurawn lak a tha bawk.
- Engtinnge taksain awlsamtea a lakluh theih ang?
Vitaminc C hi Iron hip lut tur hian a tha tawk hle a, chaw nena ei pawlh phei chuan a tha leh zual. A tha ber chu, chaw ei khama Vitamic C supplement ei hi a ni. Tomato, antam leh zikhlum ah te pawh hian a tam hle.
Ei turah hian Iron leh Vitamin C tamna ni se duhthusam a ni. Chutih rualin, vitamin te hian taksa tan thatna nei ngah viau mahse, a lutuk leh tawk chin hi a awm a. Thil tha eng ang pawh hi a tam (over) chuan a tha lo thin ang bawk hian taksa mamawh ai baka vitamin lakluh a nih hian taksa tan hmelma a ni letling thei.
Chuvang chuan kawng eng-kimah fimkhur tur a ni a, ei leh ina lakluh a tam hle laia supplement lo ei leh nghek nghek te hi a pawi thei a ni.
- Thil tha lo pahnih
Hetih lai hian, Iron lakluhna tibuai leh dal thei hi an awm a, chu chu thingpui leh coffee hi a ni.
Chaw ei kham hnu-a in phei chu a tha lo hle a, chhun lamah emaw insum thei loh chuan in mai zawk tur a ni a, tlem te chauh ni bawk rawh se. Naupai lai phei chuan in loh a him ber a, thei tui hrisel leh in tur tha tam tak a awm.