Intihhlumna tia sawi mai theih, Holocaust an tih atanga dam chhuak, ‘khawvela mi hlim ber’-a inchhal, Eddie Jaku chu kum 101 mi niin a thi.
Indopui II-na hun lai khan concentration camp pali zetah a tang hman a. Rela an phurh kualna lamah a tlan chhuak a, thi lek leka tlanchhiain ramhnuaiah rei tak khawsain a dam chhuak a ni.
Jaku-a hian a hnu lam hun zawng zawng chu muanna leh ngilneihna lam zirtirtu leh entirtu niin a hmang ral ta a ni.
“Tumah huat ka nei lo. Huatna hi kan hmelmate tichhe thei hmanrua chu a ni ngei a; mahse, keimahni pawh min tichhe tel dawn a ni,” a ti.
Nikum khan a kum 100 tlin an lawm a, hemi pual hian ama chanchin a ziah chu a tichhuak.
A lehkhabu hmingah hian ‘The Happiest Man on Earth’ tih hmangin a damkhawchhuah dan ngaihnawm leh danglam tak a tar lang a, insawisakna rawng tak tak leh ngaihdamna tam tak a tar lang a. Lehkhabu ziaktu upa ber zinga mi a nih phah a ni.
“Kum za ka dam ta a, mi hmela rilru chhia awm chu ka hre thei,” tiin a ziak.
“Mihringa a nunrawng ber ka hmu tawh a, thihna camp manganthlakzia ka hria a, Nazi-in ka nun leh mi dangte nun lak an tum a; mahse, heng zawng zawng tawng chung hian khawvela mi hlim berah ka inchhal a ni,” a ti.
Jaku-a hi Sydney-a tar enkawlna hmunah a thi a, Australia-ah hian kum 1950 atang khan a cheng a. Kum 75 zet a lo neih tawh a nupui, Flore-i bakah a fapate pahnih, Michael leh Andre a kalsan a. Tu pali neiin tuchhuan panga a nei hman bawk.
Australian Prime Minister Scott Morrison chuan Jaku-a hi ‘mi tiphurna leh hlimna’ a nih thu a sawi a. A nun chu beiseina leh hmangaihnain mi kalsan nih leh huatna a hneh tih entirtu a nih thu a sawi.