- Mahmuaka Chhakchhuak
Vawiin chu hranghlui zinga ka ngainat zualte biakna hun neiin ral hla atangin kan inkawm a, manhla ka ti hle mai.
A hmasa berin F. Lalremsiama IPS (Rtd) ka bia a, a ni hi tunah kum 93 ni tawhin Chaltlangah an chhungkuain an awm a. A taksa a chak vak tawh loh avangin pawn a chhuak tam peih tawh lo a, nitin chhuak chanchinbu erawh ala chhiar reng peih thung. Pu F.LR. Siama ka fakna em em chu Indian Police Services a nih angin Sorkar hnathawkin India ram hmun hrang hrangah hun a hmang a, rambuai lai pawh khan Aizawl SP a niin sorkar hna a thawh chhung chanchin hi sawi tur tam tak a awm. Term khat emaw chauh MLA a ni hman a, kum 1993-ah khan Aizawl East II bial atanga thlantlin a ni.
Term khat chauh MLA nimahsela a bial enkawl danah leh bial tana hna a thawh danah hian vawiin thlenga fak leh chawimawi a hlawh a, amah tawngkam ngei ka hriat danah phei chuan a MLA chhung khan vawikhat chiah ‘Khuallian’ a ni. Khuallian kan buaipui dan leh ram hruaitu tan ngei pawh khualliana tan kan uar thin hi a ni hi chuan a duh ngai lo a, bial mipui tana hnathawh hi kan MLA nih chhan niin chulamah chuan theihtawp i chhuah zawk ang u tiin khuallian tura an sawm thinna zawng zawng pawh a hnawlin tumkhat erawh lotheihloha a tan thu min hrilh. Vawiin thleng pawh hian MLA/ Minister te hi chuan khuallian nih hi chak vak lo sela a duh a, khuallian an nihna aiin mipui tana an hnathawh that leh that loh hi hriatreng a ni thin zawk a ti.
Heti zat a kum a nih tawh hnuah pawh ram ala vei hle mai a, tun sorkar tharah hian chhim lamah eng hmasawnna nge awm tawh tihte min zawt a, ram hmasawnna tura a ngaihtuahna hi ala chawl thei lo a ni. Ram veimi a ni tih hi midang pawhin an haiin a rinawm loh a, kumin kum tir lamah ngei pawh khan kan CM thar hian a hranpa ngatin a han tlawh kha a ni a, eng thu nge an sawi phei chu hre lem lo mah ila titi satliah mai mai chu an niin a rinawm loh. Pathian zarah lo dam reng rawh se.
Pu F.LR. Siama ka biak zawhah hian kum 81 val, Pu Vanlalngaia ka be lehin a ni nen phei hi chuan kan inbe awl lo a. Pathian zarah a ni pawh ala hrisel tha ang reng viauin mitthi inah leh thil pawimawhah chuan ala chhuak reng peih a. Pu Vanlawma ang bawka zofate inpumkhat duhtu niin chulamah chuan a thinlung pawh a pe nasa hle mai a, a titi duh zawng ber pawh a tihtheih hial ang. Sulhnu tam tak nei tawhin thangtharte tan hmahruaitu a ni takmeuh a, tunah pawh lehkhabu pakhat tal chu tihchhuah leh ala tum fanin a ngaihtuahna ala chawl tak tak thei lo.
Anni pahnih ka biak zawha hian Leitlangpui atanga Padma Shree dawngte zinga min la dampuitu awmchhun Pu RK. Lalhluna ka be leh a. A ni phei hi chuan kan inah ngei pawh min rawn tlawh leh zauh thinin kan inlungrual viau. Amaherawhchu tlem lai atang khan ka be tlang thei ngai lo a, a cell phone a tha lo nge eng nge a chhan ka hrethiam chiah lo a, vawiinah ngei pawh hian ka be tlang thei lo leh ngei mai. Nimahsela inbiak a khat emai tiin an inah ka kal zawk teh ang ka ti a, ka insiam sawk sawk a, Chanmari atangin Lunglawn lamah ka tlanchho nghal a, an inah chuan alo awm lo a. Khawnge pu Hluna ka tih chuan Damdawiinah a awm thu min hrilhin a awmpuitu, a fanu Telawmi number min pe bawk a. Damlo inkan hun a nih chiah bawk avangin rang takin a awmna hmun Serkawn Hospital lamah chuan ka tlan chho leh a.
A Bp sang vanga damlo niin a taksa dangah erawh natna hran a nei lem lo a, a kianga ka han thlen chuan khumah thuin pangngai takin kan inkawm thei a. A natna chanchin tawite min hrilh bak chu a lehkhabu ziah lai chanchin hlir kan sawi a, kan titi tui hle mai. Lehkhabu 35 lai tichhuak tawhin tunah pawh hian pakhat tihchhuah mai tur a nei bawk a, hei bak chu ka buaipui peih tawh lo ang tiin min hrilh nghe nghe a, fakawm ka ti hle mai. Pu RK. Lalhluna hi talent nei tha tak a niin History lam lehkhabu engemawzat a ziak tawhin Pathianthu lam pawh lehkhabu a ziak tawh bawk a. Chung bakah chuan Latin Dictionary te pawh a siam tawh bawkin hla lamah pawh kutchhuak a nei tawh bawk a. Pasaltha Zampuimanga Thlan awmna zawngchhuaktu niin kum 1997-ah khan Chawngtui ramah alo zawngchhuak tawh a. Pasaltha bawk Chawngbawla thlan pawh ama hmuhchhuah bawk hi a ni. Senglawn Zo, Fam Lalzova, Mizo History Kamkeuna, Mizo tawng Dictionary, Music Zirna, Rothangpuia leh Thangliana, Darlenglehi, Latin English Mizo Dictionary, Kan Bible hmanlai an sawiselnate Bihchianna, Darleng Lei, Seipuia Pasalthate, Apollo Monubi, Chhailai Di, Keimi, Mizo pi pute Arsi hriatdan, Open Air Evangelism, Staff, Tonic Solfa Zirna, Lawhlei te hi a Lehkhabu ziah kan han hriat mai theih an ni.
Hetianga nikhata mi pawimawh tak tak ka han be thei hi vannei pawh ka inti a, biak remchang lo ber Pu RK. Lalhluna lah a damlo chungin kan inkawm thei bawk a ka lawm hle. Kan zinga kum upa zawkte hi biak zauh zauh an lo tha hle mai tihte pawh ka ngaihtuahnaah a awm reng phah a, natna avangin emaw vanduaina avanga thih thut thut pawh thleng fo thin a nih vangte hian kan biak duh ngawih ngawihte pawh biak remchang tawh lote hi a awm thei bawk avangin thalai zawkte hi chuan kan remchan dan ang angin kum upa zawkte hian biak zauh zauh ching thin ila a tha awm e.
Kan ram angah hi chuan kum upa zawkte tan hmun bik buatsaihna hi mumal taka ala awm chiah loh avangin kum upa zawkte hi anmahni inah khawhar takin an awm fo thin a. An chenpuite chuan tha takin enkawl bawk mahsela an tuizawng leh nuam an tihzawnga titipuitu hi an mamawh thin avangin thalai zawkte hian kum upa zawkte kawm hi intihhmuh thin ila a tha viauin a rinawm a ni.