I LA TI HLUM ZÊL DÂWN EM NI? (2025 Presbyterian Puitling SS Zirlaibu Thlirna Nen)

  • Dr J.T.Vanlalngheta, Zonuam. Phone 9436198502

Nungcha humhalh thu hi kan sawi reng a, Sawrkar pawhin helam kawngah hian hma a la reng bawk a, duh thu sam erawh chuan a la sâwt tâwk lo deuh si; i tang sauh saih ang u; tha kan thlah loh chuan 100 % hlawhtlin hun a la awm ngei ang tih ring ila.

Kum 2024-a Govt Mz Law College Alumni Association din cham lawmnaah nungcha thattute hrem zat (conviction rate) chungchang ka sawinaah ka lo duh thawh deuh a, duh thawh tur pawh a ni reng a, thianpa Madina tha a lo na deuh a ni ang; Civil Judge-a nih laia Aizawl pawna a awm laia an conviction zat a rawn sawi chuan rilru a ti dam huai thei a, nungcha humhalh duhtute tan hriat a nuam hle bawk; tan lak zui zel erawh a la tul hle.

Bible thu: Kan Lalpa Isua Jordan Luia baptisma a chan khan Thlarau thianghlim chu taksa puin thuro angin a rawn inlan a (Marka 1:10). Setana nen ni 40 leh zan 40 zet an inbeih hnu khan “…..ramsa zingah te a awm a (ibid 13) tih kan hmu a ni. Heng bakah hian Isua hian tehkhinna a sawinaah nungchate leh thil siam dangte hi a hmang rim hle bawk. ‘Heng zawng zawngte ngaihtuah hian Isua leh thil siam dangte hian inlaichinna thûk tak an nei tih loh rual a ni lo (Zotei Pa, ASEP). Chutih laiin keini Mizorama chengte lah chuan thuro sava nunnêm, Thlarau Thianghlim channa meuh pawh zuah lovin kan kâp a, kan âwk a, falin kan delh a, kawng hrang hrangin an lakah nunrâwnna kan lantir duh hi chu a râpthlâka, a makin a mâwlthlâk hle tih loh rual a ni lo. Chubâkah kan vir êmna leh dam kan duhna hi nungchate sa eiah ni lul tawh suh se. Rawngbawltu zingah ramsa leh sava sa la ei châkte kan la awm emt Chutiang chu Thlarau Thianghlim zarah tih bo tum tur a ni. Pathianin,….”Ramsate pawhin mi chawi mawi ang,”….(Isaia 43:20/21)a ti bawk. Mahse, ramsa ei duhte chuan kan chunga thu neitu ber Pathian aw meuh pawh hi an ngai pawimawh duh si lo. Pathiain a ruat anga anmahni nih dan tur anga thlamuang leh zalen taka nungchate an tlaa, an hram hian Pathian an chawi mawi tihna a ni a, chu chu nungcha thah chingte hian nungcha/ramsaten Pathian an chawi mawi hi an phal si lo niin a lang si. Bible atanga thlirin hetiang hi a dik thei mawlh lo a, hei vang hian Pathian thinurna hi kan chungah a tlak phah tawh ang tih pawh a rin theih a ni.
Krismas lo thleng tur atana chhungkuain sa hmeh loh hlauh vanga nungchate kan that hi Krista pian cham denchhena tih a nih hian a dik thei lo tih kan hre tawk lova, inthiam lohna lah kan nei hek lo. Chua chhapah Dân (Wildlife Protection Act) kan bawh chhia tihna a ni bawk. Hawh u, nungchate lakah hian zahngaihna i lantir tawh ang u. I hmelhriatin nungcha, eg sava, ramsa, etc. a that tih i hriata thu neitute i hrilh khan thil tha ti/dân zâwm leh Pathian thu awih i ni zâwk tihna a ni a, dan kengkawhtute i pui tihna a ni bawk. Thu sawm pek a, ….”I vêngte hêk suh” tih hi, ‘thu hretu derah tang suh’ tihna a ni zawk tih te hi i hria ang u; nungcha thattute inzêppui hi Pathian thu awih lohna leh thil sual titute tanpuina a ni a, khua leh tuite tih tur ‘fundamental duty [Article 51A (g)] hlen lohna/bawh chhiatna a ni zawk tih i hre thar bawk ang u. Dan bawh chhiate chu ramsate hlutna atanga tehin hremna dan (Section 428, 429 IPC/BNS 328), kum 5 thleng lung in tantir emaw chawitir emaw a pahniha hrem theih an ni (See Section 428, 429&) He inhremna dan ‘Indian Penal Code’ hi dan thar ‘Bharatiya Nyaya Sanhita, 2023 chuan thlâkin Section khatah khai khawmin hriat leh lek kawh a awlsam zawk nan Section 325-ah a dah a ni. Pathian thu kan zâwm lo a nih pawhin dan tal zâwmin i zah hram hram tawh ang u. Nungcha thah chingte hian Dan bawh chhiat hi a hlâwk lo mai ni lovin mualphona leh inchhirna a thlen zawk thin tih te pawh hi hre thar mawlh sela a va tihzia dâwn êm!

Kum 2025 Presbyterian Kohhran Puitling Sunday School Zirlai bua zir lai 36-naah ‘Thil siam dangte humhalh’ tih thupuia hmangin nungcha humhalh chungchang a lo lang ve a, a tihzia ngawt mai; thil siam dangte laka kan rilru put dan tur chungchang hi Zir lai bu pakhata hman tham a ni nachungin, zir lai 36-a mi chauh pawh hi thahnem ngai taka kan zira, kan zira chu kan zawm bawk chuan, nungchate leh thil siam dangte duatna kawngah mi tam tak chuan hma kan sâwn phah ngei ang.

Zirlai tawp ber 46-na phêk tâwp bera ‘Pathian ram a ding reng dawn’ tih thupuiah hian, a ziaktuin a phek tawp ber (pp.263)-ah,” …..Thim ata chhuaka Pathian ram ênga chatuan nun neitute hian, zah taka Pathian biaa chibai bûkin, thil siam zawng zawng chunga Krista Lalna chu kan puang zel tur a ni,” tia thlarau taka thu pek a chhuah hian nungchate lam thuah chuan, anmahni chu that lova, mihringte nena nun ho dial diala, Pathianin an awm dan tur leh khawsak dan tur dik taka a duan anga zalên taka awmtír hi Mizorama cheng zawng zawngte tih ngei ngei tûr (obligatory duties) a ni, a tihna angah pawh ngai ila a sual àwm lo ve.

Leave a Reply

error: Content is protected !!