- Reuben Lalnunthara Hnamte
Mi pakhat tih hian thil pahnih a sawi thei a, mi mal pakhat tihna leh mi aia danglam, mi chung chuang bik riau te sawi nan pawh a hman theih awm e. Khawvelah hian mi pakhat avanga malsawmna leh chhiatna lo thleng hi tam tak sawi tur a awm tawh a. Kan Bibleah pawh “Chutichuan mi pakhat avangin sual khawvelah a lut a, sual avangin thihna a lut bawk a, chutiang bawkin mi zawng zawngin thil an lo tihsual avangin thihnain mi zawng zawng a fan chhuak ta a. (Rom 5:12) tiin alo sawi a. Alexander ropui chuan khawvel pumpui a hneh deuh thaw a. Hitlera chuan chak takin German ram a kaihruai a., khawvel pumpui a thunun tep a nih kha. Thomas alva edition chuan 1872ah Electric hi lo hmuchhuakin a thawhrimna hi khawvel chuan a tangkaipui zia kan hre theuh awm e. Indopui pakhatna pawh Austria lal fapa leh a nupui Gavrilo an alo kahhlum avanga intan a ni a, indopui 2 na pawh Hitleran khawvel hneh atum vanga Poland ram a run atanga lo intan chho a ni. Hitlera chakna leh thiltihtheihna chuan German ram chu ram ropui takah a siam a; ralthuam leh sipai ngah lamah an chungnung em em a, thalai rula tam tak hna neilote hna pe in German ram chu khawvelah a lawr deuh lap a ni.
Mi pakhat ngawt pawh hian khawvel hi ava chawk buaiin avan chhandam thei tehlul em! Lal Isua inpekna leh a nunna a hlanna avangin khawvel mihring misual veka Pathianin a pawm tawh chu mi felah alo pawm leh ta a ni. Tunlai kan khawvel huntawngah pawh hian America chu ram ropui leh thiltithei an ni a. An president pakhat khuan thil an va ti thei tehlul em! Bidena lal lain khawvel chu indonain a khat a ni ber mai a. Donald Trumpa a rawn tlin atangin boruak a rawn nei nghal a, a huhang a nah le a ni. Trump a sukthlek ang ang khu khawvel hian a thlir thup mai a nih hi. Khawvelah hian mihring tupawh hi mi chuang mai mai kan awm lo va, chhan neia din leh siam kan ni. Kan harsatna tawh leh kan thil tawh leh paltlang a in ang lova, mahse, awmze neia din leh siam vek kan ni. Mi tam tak chuan awmze neilova piang niin an inhria a, an nun a beidawngin an indawm kun a, dak chhuak thei lovin anmah.ni leh anmahni an insiam thin. Harsatna leh buaina tawk bik angin an inhria a, midangte chu lawm leh hlim viau ang hian an hre thin a. Vanduai bik leh vanneihnain a kalsan bik ni te hian an inhre thin.
Kan harsatna ang tawk leh keini aia vanduai hi an lo tam mai. Khawvelah hian ber a nih theih lohva, vanneihna leh vanduainaah pawh, mi hi an lo tam khawp mai. Khawvela mi lar leh thiltithei ni a kan hriatte hian kawng awlsam an lo zawh hauh lo. Beidawnna khura vawi tam tak lo awm tawh, mi te hmuhsit leh hnawl lo ni tawhte an ni a sin. Hun harsa tak karah an beidawng duh lo va, a tawph chuan an lo hlawhtling ta thin a ni. Mi vannei thut, mi hausa thut kan tihte hi an awhawm loh; hmungilpui ta viau hi sawi tur an tlem khawp ang. Eng harsatna leh beidawnna pawh tawk mah la, beidawng mai suh. Mi pakhat I ni a, mi pakhat nih tum bawk ang che. Mizo thalaite hian chhelna hi kan tlachham em em mai a, nawm hmasak hi kan tum tlat a, changkan hmasak te kan tum tlat hi kan hlawhtlin theihlohna a ni thin. Kan han piangthar dek dek a, councellor leh speaker nih kan tum nghal ngawt a. Chuvang chuan piangthar da leh pawh an tam viau reng a nih hi. Componsate kan han la a, thingtlang khawkil deuhah pawh car changkang tak tak a ding fur tawh mai zawng a nih hi. Bungraw changkang neih ngawt hi mi changkang leh hausa tehna a ni lo. Hauhskana leh changkanna chu mihring chhungrilah hian a innghat zawk.
Kan ram pawh hi khawvel hriatah a tha zawnga pholan hi I tum teh ang u. Hmanni khan fiamthu nge chu ka hre lo va; India North East state hrang hrang hauhsaknate an han pho lang a. State dangte chu Coal laihchhuahte, tourism lam leh adangah an hauhsakna an ziak a. Mizoram chu – Modeling, Mobile phone changkang ngah lamah leh Icon, Inrenet, Idol tih velah a ni. Fiamthu pawh lo ni se; mi pakhat chuan “Fiamthu phenah hian thutak a awm” a lo ti thin a. Thutaka kan sawi ngam loh, miin an tuarna ang tih kan hlauh hi fiamthu anga sawi hi mizote hian kan ching khawp. Thalaite hian social media leh inngaihzawn ngawt uarlo hian mi hlawhtling, mi pakhat ni tur hian I bei ang u hmiang. Kan ram hi a tha zawngin khawvel hriatah kan phochhuak thei a sin. Khawvel chawkbuaitu leh chhanhimtute pawh hi mi pakhat an ni ve mai. Mizote hi kan vannei khawp mai a; talent hi kan nei tlat a. Kan theihna leh talentte hi a tha zawngin kan hmang lo mai pawh a. Engkim hi kan thiam deuh dum a, tih theihloh, thiamloh pawh hi kan nei vak lo. Tumah hi danglam bik leh thei bik neia siam kan awm hran lo; an thawhrimna avanga lo hlawhtling mai an ni.
Naupangte pawh hi an tetlai atanga zirtirna nei tha a, kaihruaitu an neih that chuan lehkhathiam leh mi hlawhtling tak an ni thei. Lehkha thiam hlawtling kan tihte hi HSLC, HSSLC tih vela toper an ni vek lo, passed ve tawk tawk a, taihmakna avanga lo hlawhting ta hi an tam mah zawk ang. Ringlomi kan tihte pawh heti khawpa khawvel huap pawh a mi hlawhtling, mi pakhat an nih theih chuan keini Pathian neitute tan phei hi chuan hlawhtinna kawng hi a sang zawk hle a ni. Kan Pathian rintlak zia leh thiltihtheihzia hi kan hmang tangkailo lutuk a, ringlo mite hian min lehpel zung zung mai a nih hi. A thatchhe tawk lekin Pathian hi kan ring a, a ropuizia leh rintlakzia hi kan pawh pha lo a ni. Thalai duhtak awmze neia siam leh din I ni a, mi pakhata din I ni bawk a. Mi pakhat, zoram hriat leh India leh khawvel hriat khawpa , kan ram hi chawisang turin tan han la teh le.