Zawhna pawimawh tak a van ni chiang em? Kan chhang tha thei ngut angemaw chu! Tunah khan kum 20+ i ni chho tawh a, i tum leh ruahman dan chuan kum 30 vela pasal neih a, 35 a fa neih tiin duhthum i sam a ni thei a, i ngaihtuah neuh neuh pawh a ni thei. I tum leh ruahman dan a ni a, tu sawi buai theih mah a ni lova, nangma mimal thil a nih vang-in hetah hi chuan zalenna pawh i nei reng a ni.
Amaherawh chu, kum 35 tlin hnua fa neih chu thil tha ber a ni ang em le? Engpawhnise, mihring khawsak phung leh nun dan a inthlak danglam nasat hle rualin, nau pai theih lohna pawh hi a sang chho ve zel tih hi hriat a tan a tha hle.
Pasal neih har hian naupai theih lohna kawng a sial reng em?
He zawhna hi tunlai khawvela mihringte inkara zawhna lian ber pawl a ni a. Khawvel hmasawnna mil zela kal tum hmeichhiate zingah phei chuan a hluar hle. Tun hma kha chuan kum 23-27 te hian he zawhna hi an zawt thin a ni ngai a. Tuna 35 chung lam an ni tawh a ni.
Kum 20 chho vela pasal neih hi mi tam zawk hian an ti lem lova, lo nei ta pawh ni reng se, fa neih thuai an tum lem lo thin. Hmeichhia kum 20+ a nih hian nau pai theih lohna hi 10-15% a nih laiin, 30+ chho vel atang hi chuan 25% a ni chho dawrh mai a, beiseina a sang tawh lo hle.
Fa neih i duh a nih chuan kum 35 hnu lamah fa neih theih lohna chance a tam.
Mipa te aia hmeichhiain chi nung an neih tlemna chhan hi enge?
Hmeichhiate hian ‘ovarian age’ an nei vek a. I lo pian chhuah phat khan ‘chi’ million tam tak i pai nghal tawh a, thla tin thi neih hunbi i neih chhoh khan thla tin hian chi 33 vel chu tha takin a puitling hman thin bawk.
Chuti a nih chuan kum khat chhungin a tlem berah chi 365 chu i hlauh dawn tihna a ni a. Test tube hmanga naupai tum pawh ni la, harsatna a awm thova, chi tha an tih hi upat poh leh a tlem tual tual a ni. I lo upat poh leh chibawm a chi awm te pawh an kiam zel a. Chutih laiin mipa erawh chuan kum 60-70 a nih thleng pawhin chi hi pangai takin a la pechhuak thei thung.
Nunphung leh khawsak zia tihdanglam hian nupa nun-ah harsatna a thlen em?
Hnathawh nei ve ve nupa tan chuan kar khat chhunga hun thengthaw nuam tak neih hi thil harsa tak a ni a. Zin veivah, hna ngah lutuk leh stress tam lutuk thinte hian mihringah chakna thahrui a titlem a, chu chuan nupa nunah pawh chawpchilh takin harsatna a thlen nghal thin.
Hetih laia fa neih duhna a lo awm bawk si chuan engtin emaw taka insiamrem a ngai dawn a. Nupa inkarah pawh tlang taka thil awmdan sawi dun a, a tul chuan a tu emaw zawk zawk insiam that duhna rilru put ngei tur a ni ang.
Engpawh ni se, fa neih ngei in tum a nih chuan chi a lo chhuah chhung hian kar khatah vawi 3 tal sex hman thin tur a ni.
Ei leh in hian a khawih pawi thei em?
Mizo society-ah hian ei leh in a zir a fa neih leh neih lohna kawng hi a awm tlat nia ngaihna a lian hle thin a, tun hma pawh khan sawi rik a ni fo tawh thin. Thingfanghma leh lakhuihthei te hi ei tam a tha lova, rai theihlohna a thlen thin te pawh an lo ti thin.
Mahse, hengte hi rinthu leh zel din thu mai mai a ni a. Ei theihte hian fa neih leh neih theih lohna kawngah kawnro a su lo tih hriat a tha. Rual khai taka ei leh in erawh a pawimawh hle thung.
Chutih laiin caffeine telna in tam lutuk te, coffe, tea leh coke te hian harsatna engemaw chen a thlen thei. Thlaihnah leh thlairah rual khai taka ei thin hian ‘chi’ tha a siam thei a. Thau lutukna (obesity) hian fa neih theih lohna a thlen thei bawk. I taksaah thau a tam chuan FSH hormone level chu lo pungchho vakin chhulah harsatna nasa tak a thlen ta thin a ni.
Mak tak maia chu- hmeichhe tam takte hian an rihna an tihhniam rual hian nau an pai ta nghal mai thin hi a ni a. I rit over emaw i rit lo hle emaw a nih chuan naupai mai hi a harsa viau mai thei. Chuvang chuan nau pai tumna i neih hma khan i rihna i vawn uluk a ngai hle ang.
Zu leh zial hian a khawih pawi bawk em?
Khaihlak nei miah lova meizial zu char char thin mipate hian chi an nei tlem hma bik hle a. Entirnan: I pasal kha zial heh tak anih chuan a ‘chi’ kha million 80 atangin million 100 thlengin a hniam dawrh thei a, i lo zu ve anih phei chuan a him lo hle.