- PL Liandinga
A inkhawm ngai leh ngai loh ngaihtuah tehchiam a tul lem lo, kohhranah eng chanvo nge a neih lam pawh ngaihtuah lo ila, kohhran upa hial a nih leh nih loh pawh ngaihtuah a tul lo. Mizo mi pangngai tawh phawt chu inkhawm tura ngaih an nih avangin inkhawm hi intehna fung atan a tling lem lo. Mi a inkhawm taimak avangin a rin ngam tihnaah tumahin an ngai tlat lova. Kohhrana chanvo neih pawhin mihring mimal teh nan kori a tu tehchiam lo. Pawisa an puktir dawn pawhin, “A inkhawm ngai em?” tiin an zawt ngai hek lo. Chuvangin inkhawm leh inkhawm loh te, kohhrana chanvo neih leh neih loh te hi rinawm leh rinawm loh inteh nan hman a remchang tehchiam lo. Mizorama kohhran lian ber hnena belhchian dawl lo taka vaibelchhe tel man in hmun felfai lo taka hralhtu khan a tirah chuan Pathian thu ve tho a ni a hmachhuan ni.
Mihring mimal en lova awmna kohhran atanga teh tur ni ta se Kohhran Thianghlim te hi rinawm a tulna hmunah chuan dah atan an thlanawm ber mai awm e. Rinawm tul lohna hmun lah hi a vang phian a. Mizorama mipui tam ber awmna Presbyterian kohhran mi nih avangin tumah kan inring ngam lova, Baptist kan ring ngam hek lova, Catholic, UPC leh a dang te pawh an awmna kohhran avang ringawt chuan tumah kan ring ngam lo. Anmahni mimal kan rin ngam erawh chu an awmna kohhran vang ni lovin, anmahni mimal kan rin ngam vang zawk a ni. Chuvangin kohhran mi nihna hi chhuan tur nge tur loh hriatthiam a harsa khawp mai. Vanram kaina tur lam a nih chuan hriat phak ni lo le.
Presbyterian kohhran upa hi ram hruaitu atan kan nei nual tawh, mahse an chet phungah te, rorelna hmunah te, sum leh paia an rinawmna kawngah te an danglamna teh vak ka hmu lo hi ka hawi zim vang nge ka hriat tlem vang. Thlen tawpna khua apianga a remchan chuan pulpit han lawn mai thei leh ngaihnawm taka sermon thlak thei, Pathian biak-Inah chuan inthlahrung hauh lo tur ram hruaitu, engemawzat kan nei. Kohhran Thianghlim hruaitu hi ram hruaituah awm ta se engnge an an ang ka hre chak khawp. A bakah chuan kohhran pawl dang zawngah chuan beisei tur a awm hranpa lo. Kohhran mi an nihna avang leh an chanvo chelh avangin an sual ta tihna lam ni lovin an nihna leh chanvo avanga an danglam bikna hmuh tur tun thleng hi chuan kan la hre lo. Kan kohhran mi tam tak ai chuan eng kohhran leh eng sakhua chiah nge a biak pawh ka hriat loh, Kejriwal-a te hi ka ring mah mah zawk mai. Hetia ring lo mi ni ngeia kan ngaih, kan kohhran hruaitute aia ka ring ta mai zawk hi keimah hi ka inthlahrung hial zawk a, mahse kan kohhran hruaitu ni bawk, ram hruaitu ni bawk te hi chuan ka inthlahrunna hi min tawmpui pawhin ka ring meuh lo. Chu chuan kan ngaihdan hi eng chen nge a hril tih ngaihtuah tham fe awmin ka hria.
Zu in lo mi hi ram hruaitu atan an that viau pawh ka hre chuang ta lo. Tun kum sawmhnih vel kal ta chhunga kan ram hruaitu zaa sawmkua chu zu an in tih hriat loh, an in a nih pawhin vantlang hriat hauh lohva in thei khawp a in tlem leh invawng thei khawpa in tlem an nih ka ring a. Kan ram erawh heti hi a ni si. Kan ram hruaitu zingah zu in lo anga lang, kohhran bel hnai tak leh kohhrana nihna nei aiin chutiang ni lem lo, zu in mi anga ngaih rin zawk fe ka nei. Zu laka fihlim em em ram hruaitu, mahse hlawh chhuahin a phak hauh loh pawisa nei, inthlahrung chuang miah lo ka hmu. An pawisa neihna hnar sawipui ngam miah loh, mahse nei riau si leh kohhran bel tlat mi leh zu in duh hauh lo ka hmu nual. Chung mite thlam te chu ka hmu a, nuamtawlna hmun an siam te leh an in leh lo din te ka hmu a, an motor leh an chhungte inchhek arbawm lai te ka hmu a. Heng thil ka hmuh hian zu in lo mi leh kohhran bel mi ka ngaihsan bik nachhan tur ka hre lo — kan la rethei hle si a.
Ram hruaitu atan chuan eiruk ching lo leh tangka sum a duham lo, dikna nena ngaihtuahna hmang mi te hi an lo tha ta ber mai. ‘Kohhran bel mi, zu leh sa laka fihlim,’ kan ti thin a. Kohhran belin zu lakah an fihlim sauh sauh a, inthlahrung hauh lovin an eiru ni hial te pawhin thenkhat hi chu ka hmu. Eiruknain hmun a channa hmunah chuan inthlan hmaa kohhran belh emaw, hman atanga zu lo in loh ringawt emaw khan kori engmah a tu lo. Ram hruaitu an nih laia eiruk ching lo hi kan tehna tur a ni. Fing takin an eiruk leh eiruk loh hi finfiah tum teh vak tur pawh a ni lo, contract te an thawh a, supply hna te an thawh a, an hlawh leh an chhungkaw sum lakluh hriat theih chin aia an neih tam luattuk a, an bank account te a pun chak lutuk chuan, ‘A eiru,’ han ti mai ila, a dik tlangpui mai.
Ram hruaitu nih leh hausak inzawm tlat a ngai, mipuite retheihna chu eng anga nasa pawh ni se ram hruaitu chu nuamsa taka awm tura ngai tlat mi te hi ram hruaitu atana kan mi duh chu an ni lova. Kan mi duh chu eiru lo mite hi an ni phawt e. Chutah hna thiam, thil ngaihtuah thiam mi an nih chuan a tha hlei hlei, zu leh kohhran hi chu i sawi tawh lo mai ang u.